Het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) heeft als taak de voorbereiding, de coördinatie en de uitvoering van het buitenlands beleid.
De huidige minister van Buitenlandse Zaken is David van Weel (VVD). De staatssecretaris, belast met buitenlandse handel is, Aukje de Vries (VVD).
De secretaris-generaal, momenteel Christiaan Rebergen, heeft de ambtelijke leiding over het ministerie.
Inhoud
Taken en taakverdeling
Onder de taken van het ministerie valt onder meer de Europese samenwerking en het vredes- en veiligheidsbeleid. Dit ministerie voert ook de coördinatie en bevordering van het Europees en internationaal milieubeleid en ontwikkelingssamenwerking uit.
Het ministerie behartigt daarnaast de Nederlandse belangen in het het buitenland. Hiervoor heeft het ambassades, consulaten en permanente vertegenwoordigingen in verschillende landen. Die kunnen bijvoorbeeld bemiddelen tussen de Nederlandse regering en de autoriteiten in het desbetreffende land, of Nederlandse staatsburgers in dat land te hulp schieten bij problemen.
Binnen het ministerie zijn de verschillende beleidsonderwerpen als volgt verdeeld. De minister met portefeuille heeft het algemene buitenlands beleid, Europa en internationaal cultuurbeleid onder zijn hoede. De minister zonder portefeuille gaat over internationale handel, ontwikkelingshulp en internationaal milieu- en klimaatbeleid.
Historische ontwikkeling
Officieus werd het ministerie van Buitenlandse Zaken al in 1798 opgericht in de toenmalige Bataafse Republiek. Officieel bestaat het ministerie echter pas sinds 1813, toen het huidige Koninkrijk der Nederlanden ontstond.
Tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, in 1940, was het ministerie gering in omvang. Na 1945 heeft het ministerie een enorme ontwikkeling doorgemaakt, onder meer door de toename aan internationale samenwerking in bi- en multilateraal verband.
Sinds 1965 is er een minister zonder portefeuille voor ontwikkelingssamenwerking, met uitzondering van het kabinet-Balkenende I (juli 2002-mei 2003) toen een staatssecretaris belast was met ontwikkelingssamenwerking.
Vanaf 1956 is er ook meestal een staatssecretaris voor Europese Zaken geweest. In het kabinet-Rutte II viel Europese samenwerking onder de minister voor Buitenlandse Zaken en werd handel toegevoegd aan de portefeuille van de minister van Ontwikkelingssamenwerking (sinds 2024 Ontwikkelingshulp).
Overzicht ministers sinds 1945
+ In 2010 vond er in het vierde kabinet-Balkenende een wisseling plaats in de coalitie door het uittreden van de PvdA
++ In 1952-1956 was Luns in het derde kabinet-Drees minister zonder portefeuille voor Buitenlandse Zaken
++ In 1945-1946 was Van Roijen in het kabinet-Schermerhorn aanvankelijk minister zonder portefeuille. In 1946 wisselde hij van functie met Van Kleffens
Overzicht secretarissen-generaal
Meer over