J.R. (Reinhardt) Snoeck Henkemans

Ambitieuze Haagse wijnkoper die tot de vooraanstaande Tweede Kamerleden van de CHU behoorde. Speelde als waarnemend fractievoorzitter een belangrijke rol bij de val van het eerste kabinet-Colijn toen de CHU uit anti-Roomse overwegingen steun gaf aan het SGP-amendement over het schrappen van gelden voor het gezantschap bij de Paus. Keerde zich daarna tegen het door De Visser bedachte compromis om de crisis op te lossen. Was tevens wethouder in Den Haag. Blijmoedig man, populair in eigen kring. Kende de eigen achterban door zijn vele contacten in het land goed. Op sociaal gebied vooruitstrevender dan veel van zijn partijgenoten.

CHU
functie(s) in de periode 1909-1935: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

Inhoud

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen
4. Partijpolitieke functies
5. Nevenfuncties (4/24)
6. Opleiding
7. Activiteiten
8. Wetenswaardigheden
9. Publicaties van/over
10. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Johan Reinhardt (Reinhardt)

geboorteplaats en -datum

's-Gravenhage, 21 mei 1862

overlijdensplaats en -datum

's-Gravenhage, 24 mei 1945

Partij/stroming

partij(en)

• CHP (Christelijk-Historische Partij), van 1903 tot 9 juli 1908
• CHU (Christelijk-Historische Unie), vanaf 9 juli 1908

Hoofdfuncties/beroepen

• wijnhandelaar (groot- en kleinhandel) te 's-Gravenhage, vanaf 1878
• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 september 1909 tot 16 september 1913 (voor het kiesdistrict Amsterdam II)
• lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, van 7 september 1915 tot 1 september 1941 (in de periode 1915-1919 gekozen in district I)
• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 maart 1916 tot 3 oktober 1935 (1916-1918 voor het kiesdistrict Apeldoorn)
• fractievoorzitter CHU Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 maart 1932 tot 28 april 1933
• wethouder (van financiën) van 's-Gravenhage, van 18 september 1933 tot 5 september 1939
• waarnemend burgemeester van 's-Gravenhage, van 1 juni 1934 tot 1 juli 1934 (na het aftreden van burgemeester Bosch ridder van Rosenthal)

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

Nevenfuncties (4/24)

• voorzitter Vereniging tot Oprichting en Instandhouding van Christelijke Mulo-scholen te 's-Gravenhage
• voorzitter Papefonds (fonds ten behoeve van armen)
• voorzitter Algemene Armencommissie, vanaf september 1933
• lid College van Toezicht Ziektewet, omstreeks 1933

afgeleide functies, presidia etc. (4/11)

• voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk V (Binnenlandse Zaken en Landbouw) 1931 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
• voorzitter Commissie voor het Verslag van de verrichtingen aangaande het Armbestuur (Tweede Kamer der Staten-Generaal), 1931
• lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van april 1932 tot mei 1933
• voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk III (Buitenlandse Zaken) 1934 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

• Hield zich in de Tweede Kamer bezig met uiteenlopende zaken, waaronder arbeid, justitie, handel, pensioenen en onderwijs

opvallend stemgedrag (2/9)

• Behoorde in 1933 tot de drie leden van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel Beperking van uitgaven openbare kassen door uitvoering van de LO-wet 1920 stemden
• Behoorde in 1933 tot de vier leden van zijn fractie die tegen een wetsvoorstel over korting op pensioenen van voormalige Indische ambtenaren stemden

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

Wetenswaardigheden

algemeen

• Was als partijsecretaris actief bij het oprichten van kiesverenigingen en reisde daartoe regelmatig door het land
• Had in 1925 een groot aandeel in de val van het kabinet-Colijn I door zijn verzet tegen het bestendigen van het gezantschap bij de Paus. Wees als waarnemend fractievoorzitter het plan van formateur (en CHU-fractievoorzitter) De Visser af om dat gezantschap te combineren met de diplomatieke post in Bern of Wenen.
• In de Eerste Kamerfractie bestonden bezwaren tegen het feit dat hij de functies van Tweede Kamerlid, partijsecretaris en hoofdredacteur van 'De Nederlander' combineerde
• In november 1931 werd hem door de raad van commissarissen het hoofdredacteurschap van De Nederlander ontnomen, nadat hij op de voorpagina aandacht had besteed aan een kritische beschouwingen op de opvattingen van B.Ch. de Savonin Lohman over de volkssoevereiniteit
• Was in 1934 en 1935 als oudste lid in jaren in 1935 enkele keren fungerend Tweede Kamervoorzitter

uit de privésfeer

• Zijn moeder overleed in 1888

verkiezingen (5/6)

• Werd in 1909 in het district 's-Gravenhage II na herstemming verslagen door W. Dolk (lib.)
• Werd in 1913 in het district Amsterdam II na herstemming verslagen door M. Mendels (sdap), in het district 's-Gravenhage II na herstemming door W. Dolk (lib.), in het district Zutphen na herstemming door F. Lieftinck (lib.) en in het district Alkmaar na herstemming door jhr. P. van Foreest (vl).
• Werd in 1913 bij een naverkiezing in het district Amsterdam II na herstemming verslagen door A.H. Gerhard (sdap)
• Versloeg in 1916 bij een tussentijdse verkiezing in het district Apeldoorn J. Esmeijer (vdb)
• Versloeg in 1917 P.Th. Hugenholtz (comité anti-grondwetsherziening)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

• G. Puchinger, "Tilanus vertelde mij zijn leven", 77-79
• H. van Spanning, "De Christelijk-Historische Unie", deel I, 330 (1988)
• W. Slagter, "Snoeck Henkemans, Johan Reinhardt (1862-1945)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 467
• Onze Afgevaardigden, 1909

archivalia

archief-Snoeck Henkemans, Nationaal Archief

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.