Mr. J.G. Patijn

Liberaal politicus en bestuurder eind negentiende/begin twintigste eeuw. Na een loopbaan bij het Openbaar Ministerie in 1877 vrij onverwacht in het overwegend conservatieve district Gouda tot Tweede Kamerlid gekozen, na eerder gemeenteraadslid in Rotterdam en Statenlid te zijn geweest. Werd in 1882 burgemeester van Den Haag. Na zijn ontslag teruggekeerd in de Tweede Kamer, maar kort daarna benoemd tot advocaat-generaal. Besloot zijn bestuurlijke loopbaan als Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland. Bekwaam jurist, die onder andere een belangrijk aandeel had in de totstandkoming van het Wetboek van Strafrecht. Vriendelijk en gezaghebbend man. 'Stamvader' van een bestuurlijk geslacht.

liberaal, Liberale Unie
functie(s) in de periode 1877-1911: lid Tweede Kamer, staatsraad in buitengewone dienst, Commissaris van de Koning(in), burgemeester van 's-Gravenhage

Personalia

voornamen (roepnaam)

Jacob Gerard

geboorteplaats en -datum

Wadenoijen (Gld.), 7 april 1836

overlijdensplaats en -datum

's-Gravenhage, 27 maart 1911

Partij/stroming

stroming(en)

liberaal

Hoofdfuncties/beroepen (7/14)

officier van justitie, rechtbank arrondissement 's-Gravenhage, van 1 november 1875 tot 16 september 1882
lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 juni 1877 tot 10 oktober 1882 (voor het kiesdistrict Gouda)
burgemeester van 's-Gravenhage, van 16 september 1882 tot 8 september 1887 (benoemd bij K.B. van 5 september 1882, eervol ontslag bij K.B. van 18 augustus 1887)
lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 mei 1888 tot 22 oktober 1888 (voor het kiesdistrict Schiedam)
advocaat-generaal Hoge Raad der Nederlanden, van 1 november 1888 tot 1 april 1900 (benoemd bij K.B. van 16 oktober 1888)
Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, van 1 april 1900 tot 27 maart 1911 (benoemd bij K.B. van 9 februari 1900)
staatsraad in buitengewone dienst, Raad van State, van 1 oktober 1907 tot 27 maart 1911 (benoemd bij K.B. van 28 juli 1907)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Nevenfuncties (4/8)

lid Raad van Commissarissen N.V. "de Dogger" (visserij)
lid Raad van Commissarissen Bataafsche Brandwaarborg Maatschappij
lid Raad van Commissarissen Eerste Nederlandsche Maatschappij tot verzekering op het leven
president/lid College van Curatoren Rijksuniversiteit Leiden, van juni 1907 tot 27 maart 1911

afgeleide functies, presidia etc.

lid Commissie van Rapporteurs over het wetsvoorstel Vaststelling van een Wetboek van Strafrecht (Tweede Kamer der Staten-Generaal), 1880
voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk IV (Justitie) 1880 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

Sprak in de Tweede Kamer hoofdzakelijk over justitiële onderwerpen en daarnaast enkele malen over visserij en binnenlands bestuur
Behoorde in 1879 tot de 14 liberalen die zorgden voor verwerping van artikel 1 van de ontwerp-Kanalenwet. Die uitslag was voor minister Tak van Poortvliet reden het wetsvoorstel in te trekken en was de inleiding van de val van het kabinet-Kappeyne.
Behoorde in 1882 tot de zes liberalen die tegen een afkeurende conclusie stemden van de commissie van rapporteurs over de Indische begroting over het grondbezit van inlanders. Aanneming van deze conclusie was voor minister Van Goltstein reden om af te treden.

Wetenswaardigheden

algemeen

Tijdens zijn burgemeesterschap van Den Haag werden de Paleisstraat en het Verversingskanaal aangelegd, de telefoon in gebruik genomen, een zwem- en badhuis aan de Mauritskade ingericht en het eerste deel van de Passage geopend. In Scheveningen werd een eerste Kurhaus geopend.
Vroeg in augustus 1887 ontslag als burgemeester, nadat de liberalen bij de gemeenteraadsverkiezingen een grote nederlaag hadden geleden
Zijn liberale vrienden namen het hem niet in dank af, dat hij in 1888 kort na zijn verkiezing een andere functie aanvaardde. Bij nieuwe verkiezingen ging de zetel over naar de antirevolutionairen.

uit de privésfeer

Studiegenoot van jhr. A.P.C. van Karnebeek
Had zeer goede banden met het hof. Zijn begrafenis werd bijgewoond door prins Hendrik.

verkiezingen

Werd in 1875 bij de periodieke verkiezing in het district Gouda verslagen door A. Kuyper (a.r.)
Versloeg in 1877 bij een tussentijdse verkiezing in het district Gouda T.Ch.L. Wijnmalen (a.r.) (met 40 stemmen verschil)
Versloeg in 1879 jhr. A.F. de Savornin Lohman (a.r.) na herstemming
Versloeg in 1888 in het district Schiedam L.W. Jansen (r.k.) na herstemming. Werd in het district Gouda verslagen door jhr. K.A. Godin de Beaufort (arp) en in het district Bodegraven na herstemming door S. van Velzen (arp).

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

Lavater jr., "Politieke Photografien van de aftredende leden der Tweede Kamer" (1879)
Levensbericht door A.P.Th. Eyssell, in: Levensberichten van leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1910/1, 147
Ned. Patriciaat, 1964

publicaties over en van letterkundigen

biografie

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.