Liberale Unie
functie(s) in de periode 1909-1917: lid Tweede Kamer
Personalia
voornamen (roepnaam)
Gerard Anton
geboorteplaats en -datum
Haarlem, 17 januari 1842
overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 1 maart 1917
begraafplaats en -datum
Driehuis-Westerveld, 5 maart 1917 (crematie)
Partij/stroming
partij(en)
Liberale Unie, vanaf 1885
Hoofdfuncties/beroepen (6/9)
- rechtskundig adviseur (sous-chef secretariaat), ministerie van Oorlog, van 1 juni 1878 tot 1 september 1880
- hoogleraar strafrecht, strafvordering en wijsbegeerte van het recht, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1 september 1880 tot 1 september 1910 (benoemd 16 juni 1880)
- rector magnificus Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1890 tot 1891
- lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 6 juli 1892 tot 1 maart 1917 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 september 1909 tot 1 maart 1917 (voor het kiesdistrict Amsterdam IV)
- lid Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, van 6 juli 1910 tot 1 maart 1917
U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.
Partijpolitieke functies
In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.
Nevenfuncties (4/12)
- voorzitter Psychiatrisch-Juridisch Gezelschap, van 1907 tot 1915 (medeoprichter)
- lid Staatscommissie voor het ontwerpen van een Wetboek van Strafrecht voor Europeanen in Nederlandsch-Indië
- redacteur "Tijdschrift voor Strafrecht" (medeoprichter)
- lid Staatscommissie voor de herziening van het Wetboek van Strafvordering (Staatscommissie-Ort), van 7 mei 1910 tot 13 mei 1913
afgeleide functies, presidia etc.
voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk IV (Justitie) 1917 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.
Opleiding
In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.
Activiteiten
als parlementariër
- Sprak in de Tweede Kamer vooral over onderwerpen inzake justitie en binnenlandse zaken (waaronder kunsten)
- Diende in 1910 met Limburg (VDB) een initiatiefwetsvoorstel in om de mogelijkheid van het Openbaar Ministerie in beroep te gaan tegen uitspraken van rechtbanken in strafzaken te beperken. Dit voorstel werd in 1912 ingetrokken.
opvallend stemgedrag
- Behoorde in 1910 tot de minderheid van de Unie-liberalen die vóór een motie-Duymaer van Twist stemde, waarin werd gevraagd niet alleen de officierstraktementen maar ook de pensioenen te verhogen. Aanneming van de motie was voor minister Cool reden om ontslag te nemen.
- Behoorde in 1916 tot de minderheid van de Unie-liberalen die tegen een motie-Schaper stemde waarin koppeling van een pensioenbelasting en een ouderdomspensioen werd afgewezen. Aanneming van de motie was voor Treub reden om af te treden.
Wetenswaardigheden
algemeen
- Voorstander van strafrechtvernieuwing, waarbij preventie meer centraal moest staan en er een duidelijk onderscheid zou komen tussen verbeterbaren en onverbeterbaren
- Werd als hoogleraar in 1910 en als Tweede Kamerlid in 1917 opgevolgd door zijn zoon Joost Adriaan
uit de privésfeer
- Werd na loting benoemd tot hoogleraar; de andere kandidaat was J. Domela Nieuwenhuis
- In 1889 te Berlijn medeoprichter van de Union Internationale de Droit Pénal
- Mr. B.C.J. Loder, raadsheer in de Hoge Raad, en S.J.R. de Monchy, burgemeester van Den Haag, waren gehuwd met zussen van zijn echtgenote
- Zijn echtgenote en de echtgenote van Tweede Kamerlid G.H. Hintzen waren zussen
- Zijn (tweeling)broer was hoogleraar in Groningen
verkiezingen
- Werd in 1909 na herstemming in het district Amsterdam III verslagen door P.J. Troelstra (sdap)
- Versloeg in 1909 bij een tussentijdse verkiezing in het district Amsterdam IV D. Wijnkoop (sdp)
- Versloeg in 1913 J. Loopuit (sdap)
niet-aanvaarde politieke functies
- minister-president en minister van Justitie, augustus 1905 (geweigerd vanwege gezondheid)
Publicaties van/over
literatuur/documentatie
- L.C. Meulenhoff-Kouwenhoven, "Hamel, Gerardus Antonius van (1842-1917)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 227
- H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
- Onze Agevaardigden, 1909 en 1913
- Ned. Patriciaat, 1915
Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
Familie/gezin
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.
