Jhr. C. Hartsen

foto Jhr. C. Hartsen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Amsterdamse koopman die in 1888 in het eerste coalitiekabinet, het kabinet-Mackay, minister van Buitenlandse Zaken werd, omdat er nauwelijks geschikte antirevolutionaire kandidaten waren. Telg van een voornaam doopsgezind handelsgeslacht. Als behartiger van de Amsterdamse handelsbelangen in 1859 tot Eerste Kamerlid gekozen. Voorstander van vrijhandel, maar op andere gebieden, met name op koloniaal gebied, zeer conservatief. Werd in 1871 vervangen door een liberaal. Tijdens zijn ministerschap speelden kwesties over de handel met Congo en met Frankrijk over de grens tussen Frans Guyana en Suriname. De liberalen waren kritisch over zijn beleid. Schoonzoon van Jacob van Lennep en schoonvader van Theo Heemskerk.

Conservatieven
functie(s) in de periode 1859-1891: lid Eerste Kamer, minister, staatsraad in buitengewone dienst

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Cornelis

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 23 januari 1823

overlijdensplaats en -datum
Hilversum, 11 oktober 1895

2.

Partij/stroming

stroming(en)
conservatief

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • lid koopmanshuis "Gebroeders Hartsen", kooplieden, assuradeurs en reders te Amsterdam
  • directeur koopmanshuis "Gebroeders Hartsen" te Amsterdam, vanaf 1 december 1846
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1859 tot 17 september 1877 (voor Noord-Holland)
  • staatsraad in buitengewone dienst, Raad van State, van 1 oktober 1877 tot 1 mei 1884 (benoemd bij K.B. van 29 september 1877)
  • minister van Buitenlandse Zaken, van 21 april 1888 tot 21 augustus 1891
  • lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, van 18 augustus 1893 tot 11 oktober 1895

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/7)

  • voorzitter internationale jury voor de toekenning der bekroningen op de koloniale tentoonstelling te Amsterdam, oktober 1883
  • lid Raad van Commissarissen dagblad "Het Vaderland" te 's-Gravenhage, 1895

afgeleide functies, presidia etc.
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van oktober 1863 tot december 1863
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van december 1872 tot mei 1873

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/9)
  • Stemde in 1870 tegen het voorstel tot afschaffing van de doodstraf
  • Behoorde in 1870 tot de meerderheid die bewerkstelligde dat de begroting van Nederlands-Indië werd verworpen, wat leidde tot het aftreden van minister De Waal
  • Behoorde in 1874 tot de zeven leden die tegen het initiatiefwetsvoorstel-Van Houten stemden over beperking van kinderarbeid

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/5)
  • Zette zich in voor totstandkoming van het Brusselse tractaat over maatregelen tot wering van slavernij en over de kusthandel en voor een conventie over de visserij en drankverkoop op de Noordzee.
  • Stemde eind 1890 in met het Congo-tractaat, nadat Nederland zich lang had verzet tegen het heffen van invoerrechten in de Congo op sterke drank en wapens als uitzondering op de algemene handelsvrijheid
  • Hij had veel aandacht voor arbitrage als middel tot beslechting of voorkoming van internationale geschillen. Verder bewerkstelligde hij in 1889 dat Nederlands vee weer vrij op de Engelse markt werd toegelaten.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/5)
  • Pleitte in 1862 voor een Nederlandse Oostspoorweg van Amsterdam naar Anholt
  • Tegenstander van de verovering van Atjeh
  • Had goede contacten met J. Heemskerk Azn., die hem om advies vroeg bij de grote regeringscrisis in 1867

uit de privésfeer
  • Zijn broer was lid van Provinciale Staten van Noord-Holland en voorzitter van de Amsterdamse Kamer van Koophandel
  • Zijn vader was gemeenteraadslid in Amsterdam en lid van Provinciale Staten van Noord-Holland
  • Vader Pieter werd in 1841 verheven in de Nederlands adel; inlijving in de adel geschiedde op 3 juli 1844

verkiezingen (3/7)
  • Werd in 1887 bij een tussentijdse verkiezing in het district Alkmaar verslagen door I.A. Levy (lib.)
  • Werd in 1888 bij de algemene verkiezingen in het district Alkmaar na herstemming verslagen door W. van der Kaay (lib.)
  • Eindigde in 1893 bij een tussentijdse verkiezing in het district Beverwijk als derde achter J. van Loenen Martinet (rad.) en Th.L.M.H. Borret (r.k.)

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Koloniën, 1867 (geweigerd om zakelijke en persoonlijke redenen)
  • lid Raad van State (benoemd bij K.B. van 13 maart 1884; ingetrokken bij K.B. van 4 april 1884)
  • minister van Financiën, april 1888 (geweigerd)

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
"Koloniale Kees" (spotnaam van tegenstanders tijdens zijn ministerschap)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • M.W. Jurriaanse, "De Nederlandse Ministers van Buitenlandse Zaken 1813-1900"
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.