S. (Paul) de Groot

S. de Groot
bron: Nationaal Archief

Uit België afkomstige diamantbewerker, die na 1945 lange tijd de communistische voorman was. Gevreesd of bewonderd (of beide) door zijn partijgenoten. Speelde in de Kamer geen opvallende rol en had daar nauwelijks contact met andersdenkenden. Als partijsecretaris feitelijk de invloedrijkste CPN-leider. Gold als een onvoorwaardelijke Stalinist. Bleef ook na zijn Kamerlidmaatschap lange tijd de machtigste man van de CPN, maar in 1978 werd hem zijn erelidmaatschap ontnomen.

CPN
functie(s) in de periode 1945-1966: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

Inhoud

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen (6/14)
  4. Partijpolitieke functies
  5. Nevenfuncties
  6. Opleiding
  7. Activiteiten
  8. Wetenswaardigheden
  9. Publicaties van/over
  10. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Saul (Paul)

geboorteplaats en -datum

Amsterdam, 19 juli 1899

overlijdensplaats en -datum

Bussum, 3 augustus 1986

Partij/stroming

partij(en)

  • Communistische Partij van België, vanaf 1921
  • CPH (Communistische Partij Holland), van 1926 tot februari 1927
  • CPH (Communistische Partij Holland), van juni 1928 tot 1935
  • CPN (Communistische Partij van Nederland), vanaf 1935
  • lid "Vereniging Vrienden van de Waarheid", 1945

Hoofdfuncties/beroepen (6/14)

  • hoofdredacteur illegale CPN-krant "De Waarheid", van november 1940 tot 1943
  • algemeen secretaris partijbestuur CPN, van 23 juli 1945 tot 1 september 1962
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 november 1945 tot 1 februari 1966
  • hoofdredacteur dagblad "De Waarheid", van januari 1948 tot juli 1948
  • fractievoorzitter CPN Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 april 1958 tot 15 december 1963
  • voorzitter CPN, van 1 september 1962 tot januari 1968

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

Nevenfuncties

  • lid bondsraad Algemene Belgische Diamantbewerkersbond
  • lid Nationale Advies Commissie (adviescollege voor de samenstelling van de Voorlopige Staten-Generaal), van 20 juli 1945 tot november 1945

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

  • Sprak in de Tweede Kamer behalve over het algemene regeringsbeleid vooral over sociale zaken, was echter geen actief Kamerlid
  • Diende in 1950 een motie van afkeuring in tegen het beleid ten aanzien van Indonesië en de Nederlands-Indonesische unie. De motie kreeg alleen steun van de CPN-fractie.
  • Interpelleerde op 23 juni 1955 de ministers Zijlstra en Suurhoff over de toestand in de diamantindustrie
  • Interpelleerde op 7 juni 1961 minister Van Rooy over wijziging van de regels voor het gedifferentieerde loonbeleid

Wetenswaardigheden

algemeen

  • Werd in 1945 naar voren geschoven als communistische ministerskandidaat, voor de post voedselvoorziening
  • Leidde in maart 1953 een CPN-delegatie die de bijzetting van Stalin in Moskou bijwoonde
  • Hem werd op 3 oktober 1961 het woord ontnomen, toen hij tijdens de algemene politieke beschouwingen generaal Speidel, de opperbevelhebber van de NAVO, een oorlogsmisdadiger had genoemd en weigerde die woorden terug te nemen

uit de privésfeer

  • Werd in 1923 België uitgewezen in verband met communistische agitatie naar aanleiding van de bezetting van het Ruhrgebied
  • Zijn vrouw en dochter werden in Gorssel gearresteerd en daarna via Westerbork naar vernietiginskamp Auschwitz gevoerd en in 1942 vermoord. Hijzelf ontkwam.
  • Zat tot 15 oktober 1942 ondergedoken te Gorssel (Gld.) en daarna in 1943-mei 1945 te Zwolle.
  • Sprak enigszins met een Vlaams accent
  • Zijn vader trouwde als weduwnaar met de zus van zijn eerste echtgenote

anekdotes en citaten

  • Noemde in de jaren na de destalinisatie van 1956 Sovjet-leider Chroestjov de 'knoeichef'

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen

"Stalin aan de Amstel" (bijnaam)

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

  • G. Harmsen, "Groot, Saul de", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel VII, 69
  • A.A. de Jonge, "Groot, Saul de (1899-1986)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 219
  • I. Cornelissen, "Paul de Groot, Staatsvijand nr. 1" (1996)
  • J.W. Stutje, "De man die de weg wees. Leven en werk van Paul de Groot 1899-1986" (Amsterdam, 2000)

Biografisch Woordenboek(en)

  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.


Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.