J.M.A.C. (Sjef) van Dongen

J.M.A.C. van Dongen
bron: Katholiek Documentatie Centrum, Nijmegen

Tweede Kamerlid voor de KVP dat vooral sprak over visserij en Zeeuwse problemen. Energieke poolreiziger. In het interbellum enige tijd een internationale beroemdheid die honderden lezingen hield. Daarna winkelier in Zeeuwsch-Vlaanderen. Actief in het verzet en na de oorlog burgemeester van Aardenburg. Hij onderscheidde zich als krachtdadig bestuurder, die de wederopbouw van het door bombardementen verwoeste Aardenburg voortvarend oppakte. Statenlid en acht jaar gedeputeerde van Zeeland. Onopgesmukte man en smakelijk verteller.

KVP
functie(s) in de periode 1956-1967: lid Tweede Kamer

Inhoud

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen (6/11)
  4. Nevenfuncties (4/12)
  5. Opleiding
  6. Activiteiten
  7. Wetenswaardigheden
  8. Publicaties van/over
  9. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Josephus Maria Andreas Cornelius (Sjef)

geboorteplaats en -datum

Haarlem, 30 maart 1906

overlijdensplaats en -datum

Vlissingen, 15 maart 1973

Partij/stroming

partij(en)

KVP (Katholieke Volkspartij)

Hoofdfuncties/beroepen (6/11)

  • waarnemend burgemeester van Oostburg, van juni 1945 tot 5 april 1946
  • waarnemend burgemeester van Aardenburg, van 7 juni 1945 tot 1 mei 1946
  • burgemeester van Aardenburg, van 1 mei 1946 tot 3 juli 1962
  • lid Provinciale Staten van Zeeland, van 4 juli 1950 tot 3 juni 1970
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 6 november 1956 tot 22 februari 1967
  • lid Gedeputeerde Staten (onder meer belast met visserij en landinrichting) van Zeeland, van 6 juni 1962 tot 3 juni 1970

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Nevenfuncties (4/12)

  • gedelegeerd commissaris Stoomtram Breskens-Maldeghem, omstreeks 1956
  • lid dagelijks bestuur Stichting Zeeland voor Maatschappelijk en Cultureel Werk, omstreeks 1956
  • voorzitter R.K. Vereniging van Reders en Schippers "Sint Nicolaas" te Rotterdam, vanaf 1964 (nog in 1970)
  • voorzitter bestuur "Wit-Gele Kruis" in Zeeland

afgeleide functies, presidia etc.

voorzitter bijzondere commissie voor het wetsvoorstel Goedkeuring verdrag inzake Walvisvangst (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 2 juli 1963 tot maart 1964

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

  • Hield zich in de Tweede Kamer hoofdzakelijk bezig met visserij-aangelegenheden en binnenlandse zaken
  • Was in 1957 één van de woordvoerders van zijn fractie bij de behandeling van de ontwerp-Deltawet
  • Pleitte in 1963 voor afschaffing van het coupeerverbod van paardenstaarten in de paardenfokkerij en een door hem daarover ingediende motie werd aangenomen

opvallend stemgedrag

  • Behoorde in 1962 tot de minderheid van zijn fractie die vóór een (verworpen) initiatiefwetsvoorstel-Vondeling stemde over verlenging van de Wet vervreemding landbouwgronden

Wetenswaardigheden

algemeen

  • Kwam na de uitbreiding van het ledental in de Tweede Kamer en daarmee kreeg de KVP voor het eerst sinds 1948 weer een Zeeuws Tweede Kamerlid

uit de privésfeer

  • Ondernam in 1928 met de Italiaanse officier Sora een poging om de overlevenden van het Italiaanse luchtschip "Italia" onder commando van generaal Umberto Nobile te redden. Dat lukte niet, maar Van Dongen werd niettemin bij terugkomst in Nederland als een held ontvangen.
  • De twee boeken die hij over zijn poolavonturen publiceerde zijn in werkelijkheid geschreven door F.X.M. Schiphorst, hoofdredacteur van het geïllustreerde weekblad 'Het Leven'
  • Was begin jaren dertig bevriend met de reactionaire priester Wouter Lutkie, die zijn interesse voor het fascisme aanwakkerde. Verspreidde propaganda van de Nationale Unie en was actief in de Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond. Hij heeft altijd gezwegen over zijn fascistische verleden.
  • Tijdens de bezetting nam hij, als lid van de plaatselijke O.D. in Oostburg, deel aan verzetswerk. Er ontstond later discussie over enkele van zijn verzetsdaden.
  • In Aardenburg bestaat de naar hem genoemde tennisclub "SJEF" (Steeds Jong En Fit). Het sportpark van Aardenburg is naar hem genoemd. Hij haalde daarvoor geld op door het geven van lezingen over zijn poolexpeditie.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

  • R.M. Peeters, "J.M.A.C. van Dongen", in: Brabantse Biografieën, deel 3
  • Michelle van Dijk, "Sjef van Dongen, de Nederlandse poolheld" (2015)
  • Adwin de Kluyver, "Terug uit de Witte Hel. Hoe poolreiziger Sjef van Dongen een nationale held werd" (2015)

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.


Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.