Jhr.Mr. G.J.Th. Beelaerts van Blokland

Negentiende-eeuws politicus, gezant en Tweede Kamervoorzitter na de winst van de rechtse coalitie in 1888. Telg uit een geslacht van Dordtse regenten; orthodox protestant. Was ambtenaar op Justitie en enkele malen Tweede Kamerlid voor de antirevolutionairen. Trad tamelijk zelfstandig op, waarbij hij tot de conservatieve vleugel kon worden gerekend. Dertien jaar gezant van de Zuid-Afrikaanse Boerenrepubliek; een functie die hij combineerde met het Kamervoorzitterschap. Voelde zich sterk verbonden met de calvinistische nakomelingen van Nederlanders in Zuid-Afrika. Klein en tenger en tamelijk ijdel en deftig. Liet zich als gezant graag met enige luister aandienen bij andere gezanten. Als bekwaam jurist maakte hij deel uit van diverse staatscommissies.

antirevolutionair, Vrij-AR
functie(s) in de periode 1883-1897: lid Tweede Kamer, voorzitter Tweede Kamer

Inhoud

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen (11/13)
4. Partijpolitieke functies
5. Nevenfuncties (4/9)
6. Opleiding
7. Activiteiten
8. Wetenswaardigheden
9. Publicaties van/over
10. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Gerard Jacob Theodoor

geboorteplaats en -datum

Rotterdam, 12 januari 1843

overlijdensplaats en -datum

's-Gravenhage, 14 maart 1897

Partij/stroming

stroming(en)

• antirevolutionair (conservatieve vleugel)
• anti-Takkiaan, 1894
• vrij-antirevolutionair, vanaf 1896

Hoofdfuncties/beroepen (11/13)

• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1883 tot 11 oktober 1884 (voor het kiesdistrict Tiel)
• minister-resident van de Zuid-Afrikaanse Republiek (Transvaal) bij alle hoven, uitgezonderd die van het Verenigd Koninkrijk, van 14 oktober 1884 tot 28 augustus 1890
• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 november 1884 tot 18 mei 1886 (voor het kiesdistrict Tiel)
• lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 7 juli 1886 tot 6 juli 1892 (voor het kiesdistrict Delft)
• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juli 1886 tot 17 augustus 1887 (voor het kiesdistrict Tiel)
• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1887 tot 27 maart 1888 (voor het kiesdistrict Tiel)
• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 mei 1888 tot 20 maart 1894 (voor het kiesdistrict Steenwijk)
• voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 7 mei 1888 tot 15 september 1891 (benoemd bij K.B. van 3 mei 1888)
• buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister van de Zuid-Afrikaanse Republiek (Transvaal) bij alle hoven, uitgezonderd die van het Verenigd Koninkrijk, van 28 augustus 1890 tot 14 maart 1897
• voorzitter antirevolutionaire Kamerclub, Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 oktober 1891 tot 20 september 1892
• lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 22 mei 1894 tot 14 maart 1897 (voor het kiesdistrict Delft)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

Nevenfuncties (4/9)

• secretaris en lid Staatscommissie voor de herziening der faillissementswet (Staatscommissie-Kist), van 22 november 1879 tot 28 februari 1887
• lid Staatscommissie inzake de Grondwetsherziening (Staatscommissie-Heemskerk), van 11 mei 1883 tot 18 maart 1885
• secretaris/lid Vereeniging voor de hervorming en codificatie van Internationaal Recht
• lid Staatscommissie inzake de werkliedenverzekering (Staatscommissie-Pijnacker Hordijk), van juli 1895 tot augustus 1898

afgeleide functies, presidia etc. (4/8)

• voorzitter Commissie voor Huishoudelijke aangelegenheden (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 7 mei 1888 tot 15 september 1891
• lid Commissie voor Huishoudelijke aangelegenheden (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 23 september 1891 tot 14 maart 1897
• lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van september 1892 tot november 1892
• voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk III (Buitenlandse Zaken) 1893 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

• Sprak in de Tweede Kamer onder meer over buitenlandse zaken, koloniale aangelegenheden, handel en waterstaat
• Interpelleerde in 1892 minister Tak van Poortvliet over het invoeren van een nationale klokkentijd. Was voorstander van een landelijke wettelijke tijd.
• In 1895 aanvaardde de Tweede Kamer een door hem ingediende motie waarin om een wettelijke regeling van de tijd werd gevraagd

opvallend stemgedrag

• In 1887 stemden hij en A. baron van Dedem bij de eerste lezing van de grondwetsherziening als enigen van rechts vóór hoofdstuk I, eerste afdeling (troonopvolging). Stemde bij de tweede lezing tegen de hoofdstukken III (Staten-Generaal) en IV (provincie- en gemeentebesturen).
• Hoewel hij anti-Takkiaan was, stemde hij in 1896 tegen de ontwerp-Kieswet van Van Houten

Wetenswaardigheden

algemeen

• Vertegenwoordigde de Boerenrepubliek 'Transvaal' in Den Haag, Parijs, Berlijn en Lissabon. Trad verder op als adviseur van Nederlanders die zich in Zuid-Afrika wilden vestigen.
• Versloeg op 2 mei 1888 bij het opmaken van de voordracht voor het voorzitterschap E.J.J.B. Cremers. Hij kreeg in de eerste stemronde 47 stemmen, tegen 38 voor Cremers.

uit de privésfeer

• Zijn jongste zoon was burgemeester van Vollenhove (1924-1926)
• Een zoon van hem was gehuwd met een dochter van J.P. Havelaar, minister en Tweede en Eerste Kamerlid
• Zijn vader was gemeenteraadslid in Rotterdam
• Overleed aan het eind van de ochtenddienst in de Willemskerk

verkiezingen (5/7)

• Werd bij de algemene verkiezingen in 1884, 1886 en 1887 samen met F.W.J. baron van Aylva van Pallandt in de eerste stemmingsronde gekozen. Tegenstanders waren de liberalen H.J. Dijckmeester (1884, 1886), C. Pijnacker Hordijk (1884), P. Rink (1886 en 1887) en M. Tydeman (1887).
• Werd in 1888 in het district Tiel verslagen door H.J. Dijckmeester (lib.) en in het district Druten door F.J.M.A. Reekers (rk). Versloeg bij naverkiezingen in het district Steenwijk W.H. de Beaufort (lib.).
• Versloeg in 1891 in het district Steenwijk J. Meesters (lib.)
• Werd in 1894 na herstemming verslagen door J. Meesters (lib.).
• Versloeg in 1894 bij een naverkiezing in het district Delft W.H.H. Boers (lib.) en H.A. van der Velde (a.r.-takkiaan)

niet-aanvaarde politieke functies

• Werd verschillende malen aangezocht voor een professoraat en ministerschap (onder meer in 1879, 1883 en 1888)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

• F. Netscher, "In en om de Tweede Kamer. Parlementaire portretten en schetsen" (1889)
• Levensbericht door J.H. Hora Siccama, in: Levensberichten van leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1899/00, p. 197
• "Dagboeken en aantekeningen van Willem Hendrik de Beaufort 1874-1918", uitgegeven door J.P. de Valk en M. van Faassen, RGP kleine serie 74, band 2 (1993), p. 1023
• Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel I, 273

Biografisch Woordenboek(en)

biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

publicaties over en van letterkundigen

biografie

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.