J.B. van Heutsz

J.B. van Heutsz
bron: KILTV

Officier en koloniaal bestuurder, die vorm gaf aan een nieuwe imperialistische politiek, gericht op de buitengewesten. Staat bekend als de pacificator van Atjeh en werd jarenlang door vele Nederlanders als een held beschouwd. Gezien het feit dat bij de pacificatie circa 70.000 inlanders omkwamen, werd hij later symbool voor een verderfelijk koloniaal bewind. Werd in Amsterdam geëerd met een groot monument. Vrolijk man, optimist, echter met een gebrek aan mensenkennis en kennis van de Indische samenleving. Gold als enigszins roekeloos en trad bruusk op. De enige niet-koninklijke Nederlander die een staatsbegrafenis kreeg.

functie(s) in de periode 1904-1909: Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië

Inhoud

  1. Personalia
  2. Hoofdfuncties/beroepen (5/12)
  3. Nevenfuncties
  4. Opleiding
  5. Wetenswaardigheden
  6. Publicaties van/over
  7. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Joannes Benedictus

geboorteplaats en -datum

Coevorden, 3 februari 1851

overlijdensplaats en -datum

Montreux, 11 juli 1924

begraafplaats en -datum

Amsterdam, 9 juni 1927 (herbegraven (staatsbegrafenis) op de Oosterbegraafplaats)

Hoofdfuncties/beroepen (5/12)

  • verlof in Nederland, van 1893 tot januari 1895
  • militair commandant van Sumatra's Oostkust te Medan, van januari 1895 tot juni 1897
  • chef Generale Staf te Batavia, van juni 1897 tot december 1898
  • burgerlijk en militair Gouverneur van Atjeh en onderhorigheden, van december 1898 tot 1 oktober 1904
  • Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië, van 1 oktober 1904 tot 18 december 1909 (benoemd bij K.B. van 20 juli 1904)

officiersrangen (4/8)

  • luitenant-kolonel der artillerie, van januari 1894 tot 1897 (buitengewone bevordering)
  • kolonel der infanterie, van 1 juli 1897 tot december 1898 (buitengewone bevordering)
  • generaal-majoor, van december 1898 tot 1 oktober 1900
  • luitenant-generaal, vanaf 1 oktober 1900

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Nevenfuncties

  • adjudant-generaal in buitengewone dienst van koningin Wilhelmina, met de rang 'Grootofficier der Kroon', van februari 1903 tot 11 juli 1924
  • voorzitter Maatschappij ter bevordering van het natuurkundig onderzoek der Nederlandsche Koloniën, omstreeks 1919
  • lid Raad van Commissarissen Stoomvaartmaatschappij "Nederland", omstreeks 1923

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Wetenswaardigheden

algemeen

  • Voltooide in 1904 de 'pacificatie' van Atjeh en van de andere buitengewesten via een geslaagde contra-guerilla
  • Wees bij zijn aftreden als G.G. een verheffing in de adelstand af, omdat hij de titel jonkheer te laag vond

uit de privésfeer

  • Bij zijn herbegrafenis was prins Hendrik aanwezig en spraken onder anderen oud-minister Idenburg, minister Koningsberger en generaal Swart
  • In Amsterdam-Zuid (Apollolaan) is op 15 juni 1935 in aanwezigheid van koningin Wilhelmina, prinses Juliana en minister-president Colijn het door Van Hall ontworpen Van Heutsz-monument onthuld.
  • In Coevorden staat een standbeeld van hem
  • Op landgoed "Bronbeek" bij Arnhem staat eveneens een monument ter zijner nagedachtenis
  • Zijn vader was artillerie-officier

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

  • J.C. Lamster, "J.B. van Heutsz" (Amsterdam, 1942)
  • J.C. Lamster, "J.B. van Heutsz als Gouverneur-Generaal 1904-1909" (Amsterdam, z.j.)
  • J.C. Witte, "J.B. van Heutsz, leven en legende" (Bussum, 1976)
  • F.G.P. Jaquet, "Heutsz, Joannes Benedictus van (1851-1924)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 238
  • V. van de Loo, "Uit naam van de majesteit. Het leven van J.B. van Heutsz" (2020)

Biografisch Woordenboek(en)

biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia

collectie-Van Heutsz, Nationaal Archief

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.