Drs. P. (Piet) Bukman

P. Bukman
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Vooraanstaand CDA-politicus van antirevolutionairen huize, afkomstig uit een tuindersgezin. Maakte carrière in de Christelijke Land- en Tuinbouwbond. Was in 1980 de eerste voorzitter van het CDA na de fusie van KVP, ARP en CHU. Stond bekend om zijn krachtige optreden. Wekte daarmee op den duur wrevel, maar wist zo wel effectief leiding te geven aan het verdere fusieproces. Korte tijd senator en vervolgens minister voor Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet-Lubbers II. Werd daarna - zeer tegen zijn zin - staatssecretaris in het kabinet-Lubbers III, maar volgde in 1990 Braks op als minister van Landbouw. In 1996 vrij onverwacht Tweede Kamervoorzitter als opvolger van Deetman, hoewel velen een voorkeur hadden voor Ali Doelman, die tot dan ondervoorzitter was. Zijn Kamervoorzitterschap werd niet als een groot succes beschouwd en eindigde in 1998.

CDA
functie(s) in de periode 1980-1998: lid Tweede Kamer, voorzitter Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, staatssecretaris, minister, partijvoorzitter

Inhoud

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen (10/15)
  4. Partijpolitieke functies
  5. Nevenfuncties (4/23)
  6. Opleiding
  7. Activiteiten
  8. Wetenswaardigheden
  9. Publicaties van/over
  10. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Pieter (Piet)

geboorteplaats en -datum

Delft, 7 februari 1934

overlijdensplaats en -datum

Voorschoten, 16 maart 2022

Partij/stroming

partij(en)

  • ARP (Anti-Revolutionaire Partij), tot 11 oktober 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

Hoofdfuncties/beroepen (10/15)

  • voorzitter Landbouwschap, van 1 juni 1976 tot 1 mei 1978
  • voorzitter CDA (Christen-Democratisch Appèl), van 11 oktober 1980 tot 14 juli 1986
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 10 juni 1981 tot 14 juli 1986
  • minister zonder portefeuille, minister voor Ontwikkelingssamenwerking, van 14 juli 1986 tot 7 november 1989
  • minister van Defensie ad interim, van 6 september 1988 tot 23 september 1988 (na het aftreden van minister Van Eekelen)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 september 1989 tot 7 november 1989
  • staatssecretaris van Economische Zaken (onder andere belast met handel, exportbevordering, regionaal economisch beleid en consumentenbeleid), van 7 november 1989 tot 28 september 1990
  • minister van Landbouw, Natuurbehoud en Visserij, van 28 september 1990 tot 22 augustus 1994
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 18 mei 1994 tot 19 mei 1998
  • voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 3 december 1996 tot 19 mei 1998

takenpakket (staatssecretaris)

  • Was als staatssecretaris belast met 1. aangelegenheden betreffende de handelspolitiek en de internationale economische betrekkingen in het algemeen, zowel in bilateraal verband als in internationale organisaties zoals GATT, OESO, Benelux, Europese Gemeenschappen en ECE (in contacten met buitenlanders mocht hij hierbij de titel Minister voor Buitenlandse Handel voeren); 2. exportbeleid en de voorlichting ten behoeve van de uitvoer; 3. mededinging; 4. industriële eigendom; 5. werven van buitenlandse investeringen in Nederland; 6. economische infrastructuur voor zover liggend op regionaal en grootstedelijk gebied; 7. internationale samenwerking op het vlak van regionale economische structuur; 8. consumentenbeleid; 9. toerisme

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

Nevenfuncties (4/23)

  • begeleider reorganisatie Westlandse tuinbouw, vanaf december 1999
  • voorzitter PSO Capaciteitenbouw in ontwikkelingslanden, van 1 januari 2006 tot november 2007
  • voorzitter Stuurgroep Glastuinbouw en Milieu
  • voorzitter IPC (International Food & Agricultural Trade Policy Council) te Washington

afgeleide functies, presidia etc. (4/5)

  • ondervoorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 4 oktober 1994 tot 3 december 1996 (nam het voorzitterschap waar tijdens de werkzaamheden van de enquêtecommissie IRT, die geleid werd door commissievoorzitter Van Traa)
  • voorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 mei 1995 tot 3 december 1996
  • voorzitter Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 3 december 1996 tot 19 mei 1998
  • voorzitter Commissie voor de Werkwijze (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 3 december 1996 tot 19 mei 1998

comités van aanbeveling, erefuncties etc.

lid Comité van Aanbeveling Stichting Voedsel voor Russen, omstreeks december 1990

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

  • Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met Antilliaanse Zaken, ontwikkelingssamenwerking en buitenlandse zaken
  • Was in 1985 woordvoerder van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel tot goedkeuring van de overeenkomst met de VS over plaatsing van kruisvluchtwapens
  • Hield zich voor hij Tweede Kamervoorzitter werd vooral bezig met buitenlandse zaken en Antilliaanse zaken

opvallend stemgedrag

  • Behoorde in 1985 tot de zeven leden van zijn fractie die vóór het wetsvoorstel Instelling provincie Flevoland stemden

als bewindspersoon (beleidsmatig) (5/9)

  • Bracht in 1992 de Structuurnota Zee- en Kustvisserij ('Vissen naar evenwicht') uit over het visserijbeleid voor de Noordzee en de kustwateren tot 2000 (22.611)
  • Bracht in 1992 samen met staatssecretaris Gabor en minister Alders het Structuurschema Groene Ruimte uit. In dit structuurschema wordt een plan voor het tot stand brengen van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) geschetst. De EHS moet via ecologische verbindingszones waardevolle natuurgebieden met elkaar verbinden. De nadere uitwerking hiervan wordt in handen gelegd van provincies en gemeenten. De pkb waarin het Structuurschema wordt vastgesteld, komt in 1995 tot stand. (22.880)
  • Onderhandelde in 1991 en 1992 met zijn collega-Landbouwministers uit de EG over het plan-MacSharry inzake hervorming van de Europese landbouwpolitiek. Door verlaging van de melkquota en van de graanprijs moest de overproductie in de landbouw worden teruggedrongen en het EG-landbouwbudget worden verlaagd. De plannen leidden tot veel protest bij de boeren. In juni 1992 wisten de ministers een akkoord te bereiken, waarbij het plan-MacSharry grotendeels werd overgenomen.
  • Bracht in 1993 samen met onder meer de ministers Andriessen, Alders en Ritzen de Nota Landbouwtechnologie 'Leven in een duurzame toekomst' uit (23.242)
  • Kwam in 1994 met een pakket aan maatregelen ter grootte van f. 250 miljoen om acute liquiditeitsproblemen van landbouwbedrijven op te lossen en voor versterking van de concurrentiekracht door kwaliteitsverbetering en innovatie

als bewindspersoon (wetgeving)

  • Bracht in 1992 de Wet Stichting Landbouwvoorlichting (Stb. 619) tot stand. Hierdoor komt er een verzelfstandigde organisatie voor niet-beleidsmatige landbouwvoorlichting aan het landbouwbedrijfsleven. (21.432)
  • Bracht in 1993 de Wet verplaatsing mestproduktie (Stb. 685) tot stand, die onder meer verplaatsing van mest naar mestconcentratiegebieden verbiedt. De wet loopt vooruit op regels over strengere regels voor mestafzet en geldt tot 1 januari 1997. (21.114)
  • Bracht in 1994 samen met minister Alders de Interimwet ammoniak en veehouderij (Stb. 634) tot stand. Dit was een tijdelijke regeling voor de ammoniakdeposito veroorzaakt door veehouderijen. Gemeenten kregen mogelijkheden om op korte termijn tot vergunningverlening over te gaan, waarmee bedrijven konden worden verplicht om binnen vijf jaren investeringen te plegen die tot aanzienlijke reductie van mestdeposito moesten leiden, dan wel dieren konden afstoten of verplaatsen. (23.221)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

Wetenswaardigheden

algemeen (5/7)

  • In januari 1994 ontstond opschudding toen bleek dat hij een brief aan zijn collega Andriessen had geschreven waarin hij pleitte voor uitstel met een jaar van de verhoging van de aardgasprijs voor tuinders. Hij vreesde dat de verhoging het CDA bij de verkiezingen van mei stemmen kon kosten.
  • Werd op 3 december 1996 tot Tweede Kamervoorzitter gekozen. Hij kreeg 85 stemmen, zijn fractiegenote mevrouw Doelman-Pel 45 stemmen
  • In de loop van zijn Kamervoorzitterschap nam de kritiek op hem toe, waarbij het onder meer ging om vele vergissingen bij tellingen, het ten onrechte open of dicht laten staan van microfoons en het onvoldoende orde houden
  • Maakte op 23 september 1997 bekend niet beschikbaar te zijn voor een nieuwe periode als Kamerlid. Partijvoorzitter Helgers had hem dit eerder al geadviseerd.
  • Werd op 5 april 2022 in de Tweede Kamer herdacht. Namens het kabinet sprak daarbij minister-president Rutte.

uit de privésfeer

  • Zijn echtgenote was directiesecretaresse

verkiezingen

  • In 1981 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep I: Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen

"de Lenin van Voorschoten" (bijnaam vanwege de krachtige leiding die hij als voorzitter aan het CDA gaf)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

  • Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995)
  • Kees Versteegh, "P. Bukman. Doordouwer houdt van bondig betoog", NRC Handelsblad, 4 december 1996
  • Lex Oomkes, "Bukman niet de man met bevlogen ideëen", Trouw, 4 december 1996
  • Hans Nijenhuis, "'Moet ik nu ingrijpen of niet?'", NRC Handelsblad, 15 maart 1997
  • Lidy Nicolasen, "Een voorzitter met een lach en een traan", De Volkskrant, 18 mei 1998
  • Cees Bremmer en Jelle Lammers, "Een leven met passie voor politiek, potlood en penseel", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2022, 154-158

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.


Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.