conservatief-liberaal
functie(s) in de periode 1873-1888: minister
Personalia
voornamen (roepnaam)
August Willem Philip
geboorteplaats en -datum
's-Gravenhage, 6 januari 1816
overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 29 maart 1896
Partij/stroming
stroming(en)
conservatief-liberaal
Hoofdfuncties/beroepen (7/13)
- commandant, tweede regiment infanterie te Maastricht, van 1 september 1866 tot 1 mei 1872
- bevelhebber, vierde militaire afdeling te Groningen, van 1 mei 1872 tot 6 oktober 1873
- minister van Oorlog, van 6 oktober 1873 tot 29 april 1875
- in actieve dienst als generaal-majoor, ter beschikking van het ministerie van Oorlog, van mei 1875 tot februari 1878
- ambteloos, van februari 1878 tot 23 april 1883
- minister van Oorlog, van 23 april 1883 tot 21 april 1888
- minister van Koloniën ad interim, van 25 november 1883 tot 27 februari 1884 (na het aftreden van minister Van Bloemen Waanders)
officiersrangen (4/7)
- majoor der infanterie, van 1 april 1860 tot 1 mei 1866
- luitenant-kolonel der infanterie, van 1 mei 1866 tot 1 mei 1868
- kolonel der infanterie, van 1 mei 1868 tot 16 april 1872
- generaal-majoor der infanterie, van 16 april 1872 tot 29 maart 1896 (op non-actief vanaf februari 1878)
U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.
Nevenfuncties (4/5)
- voorzitter examencommissie, KMA (Koninklijke Miiliare Academie), vanaf 16 mei 1875
- voorzitter examencommissie voor tweede luitenant infanterie, Oostinidsch leger te 's-Gravenhage, vanaf september 1875
- lid commissie voor inspectie van de KMA (Koninklijke Miiliare Academie), maart 1876
- voorzitter commissie van advies over de oprichting van een Indische reserve-brigade, 1893 (vanwege de Atjeh-oolog)
afgeleide functies, presidia etc.
(tijdelijk) secretaris van de ministerraad (kabinet-Heemskerk Azn.), van april 1883 tot april 1888
comités van aanbeveling, erefuncties etc.
- erelid Koninklijke Natuurkundige Vereeniging in Nederlandsch-Indië, vanaf 24 februari 1859
- erelid Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, omstreeks 1882
- erevoorzitter Nederlandsche Bond van Oud-Onderofficieren, omstreeks 1889
U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.
Opleiding
In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.
Activiteiten
als bewindspersoon (beleidsmatig)
- Nam in 1874 initiatieven tot aanschaf van beter geschut, zoals het getrokken achterlaadkanon
- Toen hij in 1882-1883 minister van Koloniën ad interim was, werd in Atjeh - vooral uit financieel oogpunt - gekozen voor concentratie van troepen in plaats van een grootschalige offensieve tactiek. Het kabinet bevorderde daarmee het ontslag van Gouverneur-Generaal s'Jacob, die toch al onder vuur lag vanwege de Billiton-affaire. Hij droeg de gematigde liberaal Van Rees, die voorstander was van de nieuwe tactiek, voor als diens opvolger.
- Kwam in de periode 1883-1888 met voorstellen tot verbeteringen bij de schutterij, zoals uitbreiding van het aantal schuttersplichtingen en invoering van het oefenen onder leiding van (oud-)beroepsmilitairen.
als bewindspersoon (wetgeving)
- Bracht in 1874 de Vestingwet tot stand, waardoor de verdediging van Nederland werd geconcentreerd in de Vesting Holland (Nieuwe Hollandse Waterlinie). Binnen die vesting kwam de Stelling van Amsterdam, een ring van nieuwe fortificaties rond de hoofdstad. Er kwamen verder alleen stellingen langs de IJssel, aan de Schelde en bij Den Helder. Voor de bouw van het Vestingstelsel kwam er een aparte begroting. De vestigingwerken rond steden buiten de verdedigingslinie werden ontmanteld. Het wetsvoorstel was in 1871 ingediend door minister Van Limburg Stirum.
- Verdedigde als minister in het kabinet-Heemskerk met succes de herziening van de defensiebepalingen in de Grondwet. In de Grondwet werd opgenomen dat de zee- en landmacht uit vrijwilligers en dienstplichtigen moest bestaan; de regeling van de verplichte krijgsdienst werd aan de gewone wetgever overgelaten. De grondwet bevatte niet langer bepalingen over oefening van de militie en over de schutterijen.
Wetenswaardigheden
algemeen
- Verzocht op 26 april 1875 om ontslag, nadat tijdens de behandeling van de Vestingbegroting was gebleken, dat er in de Tweede Kamer ernstige bezwaren leefden tegen zijn voorgenomen beleid. Mogelijk speelde bij dit besluit ook mee dat hij enige malen in botsing was gekomen met de koning.
- De koning weigerde hem na 1875 tot vijfmaal toe te bevorderen tot luitenant-generaal
- Hij bood aan onder andere 'De Gids' een artikel aan over het voorkomen van krankzinnigheid in enkele Europese vorstenhuizen, waaronder het Russische. Gezien de nauwe verwantschap met het Nederlandse koningshuis gaf hij impliciet ook een waarschuwing aan de opvoeders van prinses Wilhelmina.
uit de privésfeer
- Zijn vader was op zijn 49e getrouwd met een vrouw die 26 jaar jonger was dan hijzelf
- Zijn vader was cavalerie-officier, zowel tijdens de Republiek als in de Bataafs-Franse tijd en onder Willem I
Publicaties van/over
literatuur/documentatie
- Levensbericht door F. de Bas, in: Levensberichten van leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1898/9, 121
- Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel VII, 1310
- P. van 't Veer, "Maar majesteit! Koning Willem III en zijn tijd. De geheime dagboeken van minister A.W.P. Weitzel" (1969)
Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek
publicaties over en van letterkundigen
biografie
Familie/gezin
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.
