ARP, fractie-Staalman (onafh. a.r.), CDP
functie(s) in de periode 1894-1922: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK
Personalia
voornamen (roepnaam)
Andries Popke
geboorteplaats en -datum
Hellevoetsluis, 2 november 1858
overlijdensplaats en -datum
Driebergen (gem. Driebergen-Rijsenburg), 6 maart 1938
Partij/stroming
partij(en)
- ARP (Anti-Revolutionaire Partij), van 27 november 1894 tot maart 1903
- CDP (Christen-Democratische Partij), van 24 april 1905 tot 1926
- CDU (Christelijk-Democratische Unie), vanaf 1926
lid tussentijds gevormde fractie(s)
fractie-A.P. Staalman (noemde zichzelf wel antirevolutionair), van 27 november 1894 tot 19 september 1905
Hoofdfuncties/beroepen (7/11)
- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 27 november 1894 tot 19 september 1905 (voor het kiesdistrict Den Helder)
- lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 6 juli 1909 tot 5 juli 1910 (voor het kiesdistrict Den Helder)
- ambtenaar Centrale Arbeidsinspectie, van 1914 tot 1918
- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 24 juni 1922
- fractievoorzitter (eenmansfractie) CDP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 24 juni 1922
- lid gemeenteraad van Amsterdam, van 15 juni 1921 tot 15 september 1922 (ontslag wegens verhuizing naar Bussum)
- directeur Aardappeldrogerij "Fleming" te Driebergen
U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.
Partijpolitieke functies
In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.
Nevenfuncties
- voorzitter Christelijke onderofficieren-vereniging
- voorzitter Helderschee Vissersvereeniging
- hoofdredacteur weekblad "De Christen-Democraat", vanaf 15 oktober 1902 (opgericht door hem en mr. Tiemen de Vries)
Opleiding
In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.
Activiteiten
als parlementariër
- Hij kwam in het bijzonder op voor de belangen van het lagere marinepersoneel en voor vissers en vissersweduwen
- Interpelleerde in 1921 minister Van Dijk over niet-uitvoering van zijn motie over ondersteuning van weduwen en wezen van militairen
opvallend stemgedrag (2/8)
- Stemde in 1901 als enige antirevolutionair tegen de ontwerp-Militiewet
- Stemde in 1902 als enige antirevolutionair tegen een wijziging van de Arbeidswet (Haringspeetwet). Had als enige ook vóór een (verworpen) amendement-Drucker gestemd om de ontheffing voor nachtarbeid in haringrokerijen slechts tijdelijk te laten zijn.
In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.
Wetenswaardigheden
algemeen (5/6)
- Was in oktober 1894 niet de officiële kandidaat van de AR-kiesvereniging in Den Helder. De officiële ARP-kandidaat J. Korver kreeg slechts 75 stemmen, Staalman 558 (er waren 4000 kiezers). Sloot zich aanvankelijk wel aan bij de antirevolutionaire Kamerclub.
- Sprak in december 1902 zijn teleurstelling uit over het beleid van het kabinet-Kuyper, met name op sociaal gebied en ten aanzien van het onderwijs
- In februari 1903 stelde het bestuur van de ARP in de Kieskring Noord-Holland, dat de houding van Staalman zo in strijd was met zijn plicht als antirevolutionair dat hij - zonder schuld erkenning - geen lid kon blijven van de ARP
- Verliet in 1903 de ARP en richtte in 1905 de Christen-Democratische Partij op
- Stemde tijdens het kabinet-Kuyper bij 91 stemmingen 44 maal anders dan de overige ARP-leden
uit de privésfeer
- Afkomstig uit een groot gezin
- Opichter en organisator van de A.R.-kiesvereniging "Nederland en Oranje" in Den Helder
- Oprichter van de A.R.-Centrale kiesvereniging in het kiesdistrict Den Helder
- Organiseerde als raadslid periodiek maaltijden voor de Helderse kinderen
anekdotes en citaten
- Bracht de aristocratische burgemeester van Den Helder soms tot wanhoop door als raadlid ellenlange redevoeringen te houden en daarin allerlei beschuldigingen te uiten
- Droeg ooit een pannetje snert de Tweede Kamer binnen om de minister zelf te laten proeven wat de militairen te eten kregen
- De kleinere broodjes die matrozen kregen in plaats van de grote kugen waarmee ze drie dagen moesten doen, werden Staalmannetjes genoemd
verkiezingen (5/9)
- Werd in 1905 bij de verkiezing in het district Den Helder, na het overlijden van de gekozen C.V. Gerritsen, verslagen door Z. van den Bergh (vdb)
- Werd in 1909 na herstemming verslagen door Th.H. de Meester (ul)
- Werd in 1913 in de eerste stemmingsronde verslagen door Th.H. de Meester (ul)
- Werd in 1917 bij een tussentijdse verkiezing verslagen door P.J. Oud (vdb)
- Werd in 1917 bij de algemene verkiezingen na herstemming verslagen door P.J. Oud (vdb). Derde kandidaat was C. Thomassen (sdap).
U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.
Publicaties van/over
literatuur/documentatie (6/7)
- H.G. Ouwerkerk, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (z.j.)
- W. Slagter, "Staalman, Andries Popke (1858-1938)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 476
- H.G. Ouwerkerk, "Staalman, Andries Popke", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel V, 279
- H.J. Langeveld, "Protestants en progressief. De Christelijk-Democratische Unie 1926-1946)", 10 e.v.
- H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
- I. Lipschits, "De protestants-christelijke stroming tot 1940"
Biografisch Woordenboek(en)
- biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
- biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland
In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.
Familie/gezin
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.
