Net als in de Tweede Kamer zijn in de Eerste Kamer afsplitsingen van fracties mogelijk. Lange tijd kwamen ze nauwelijks voor, maar in de afgelopen jaren steeds vaker. Een reden voor een afsplitsing kan een verschil van inzicht zijn tussen een fractielid en de partij over een bepaald onderwerp. Onenigheid over de koers van de partij en persoonlijke conflicten kunnen ook redenen voor afsplitsing zijn.
Inhoud
Periode 2023-heden
| datum | naam | reden |
|---|---|---|
| 18 november 2025 | Fractie-Beukering | verving Annabel Nanninga, die namens JA21 in de Tweede Kamer kwam. Besloot echter als eenmansfractie door te gaan vanwege onvrede over het standpunt omtrent pensioenen. |
| 10 november 2025 | Fractie-Visseren-Hamakers | conflict in de PvdD na het als partijlid bedanken van Koffeman en door de partij royeren van Nicolaï. |
| 8 oktober 2025 | Fractie-Van de Sande | vond dat de VVD niet langer de liberale kernwaarden uitdroeg. |
| 19 mei 2025 | Fractie-Kemperman | het zich niet meer kunnen herkennen in inhoudelijke keuzes en handelswijze van BBB. Stapte later over naar FVD. |
| 23 september 2025 | Fractie-Walenkamp | was niet meer welkom in de fractie van de BBB, nadat hij begin 2024 opgestapt was als Kamerlid om 'persoonlijke redenen' |
Daarnaast stapte in deze periode Robert Croll en Arie Griffioen direct over van BBB naar D66.
Zetelverschuivingen 2023-2025
| Fractie | Oorspronkelijk | Nu |
| BBB | 16 | 12 |
| VVD | 10 | 9 |
| D66 | 5 | 7 |
| PvdD | 3 | 2 |
| FVD | 2 | 3 |
Periode 2019-2023
In de periode na de verkiezingen van 2019 vonden in de fractie van Forum voor Democratie (12 leden) drie afsplitsingen plaats. FVD had daardoor van de 12 zetels nog 1 over in de Senaat.
| datum | naam | reden |
|---|---|---|
| 30 maart 2022 | Fractie-Frentrop (FVD), Theo Hiddema, Paul Frentrop | het niet bijwonen door FVD van de toespraak van de Oekraïense president Zelenski. |
| 10 december 2020 | Fractie-Van Pareren (later Fractie-Nanninga) (FVD), Lennart van der Linden | gebrek aan vertrouwen in partijleider Thierry Baudet (FVD). |
| 8 december 2020 | Fractie-Van Pareren (later Fractie-Nanninga) (FVD), Loek van Wely | interne ruzie binnen FVD. |
| 30 november 2020 | Fractie-Van Pareren (later Fractie-Nanninga) (FVD), Hugo Berkhout, Toine Beukering, Otto Hermans, Annabel Nanninga, Bob van Pareren | interne ruzie binnen FVD. |
| 19 augustus 2019 | Fractie-Otten (FVD), Dorien Rookmaker en Jeroen de Vries | interne ruzie binnen FVD. |
| 24 juli 2019 | Fractie-Otten (FVD), Henk Otten | interne ruzie binnen FVD vanwege een 'vermoedelijke poging tot fraude met overheidssubsidie voor politieke partijen'. |
Eerdere afsplitsingen
Het aantal eerdere splitsingen in de Eerste Kamer is beperkt. In april 2019 splitste Anne-Wil Duthler zich af van de VVD-fractie nadat zij uit de fractie was gezet. Dat gebeurde na een rechterlijke uitspraak waarin Duthler ongelijk had gekregen in een geschil met het blad Quote over belangenverstrengeling. Tot de verkiezingen in juni 2019 bleef zij als 'eenmansfractie' in de Eerste Kamer zitten.
In 2015 verliet OSF'er Kees de Lange zijn partij. Na een conflict met de OSF ging hij in mei 2015 ongeveer een maand verder als 'onafhankelijke' eenmansfractie.
In 2007 was een conflict reden voor afsplitsing van SP-Eerste Kamerlid Düzgun Yildirim. Hij was in 2007 met voorkeurstemmen (waaronder die van hemzelf) gekozen tot Eerste Kamerlid. In strijd met afspraken met de partij en ondanks verscheidene verzoeken, weigerde hij zijn zetel op te geven. Het SP-bestuur besloot daarop hem te royeren. Yildirim bleef toen als onafhankelijke eenling Eerste Kamerlid.
'Afsplitsingen' waren er voorts in 1978 en 1998. Bertus Maris van de Boerenpartij zegde in 1977 zijn partijlidmaatschap op na onenigheid met partijleider Koekoek. Van 1978 tot en met 1980 was hij vervolgens onafhankelijk Eerste Kamerlid. Onzeker is of in maart 1971 BP-lid Aart Snoek is 'afgesplitst'. Hij stapte toen namelijk over naar de Nederlandse Middenstandspartij.
Oprichter van het AOV Martin Batenburg werd in 1995 met voorkeurstemmen tot Eerste Kamerlid gekozen. Het eveneens in 1995 voor het AOV gekozen Eerste Kamerlid Jan Hendriks, had zich dat jaar aangesloten bij de Groep-Nijpels (later Senioren 2000). Er waren zodoende twee afzonderlijk opererende eenmansfracties van die partij in de Eerste Kamer. Na een nieuw conflict stapte Batenburg in april 1998 uit het AOV. In de Eerste Kamer ging hij toen verder onder de fractienaam 'Martin Batenburg'. Na de Tweede Kamerverkiezingen van 1998 werd Hendriks lid van het CDA. Hij stapte toen over naar de Eerste Kamerfractie van die partij en was daarvan een klein jaar de woordvoerder defensie.
Meer over