Profiel nieuwe Tweede Kamer 2003
Het 'gemiddelde' Tweede Kamerlid na de verkiezingen van 2003 is man, hoog opgeleid, tussen de 41 en 50 jaar en afkomstig uit de Randstad. Hij is eerder werkzaam geweest bij de overheid of een politiek-maatschappelijke organisatie en heeft relatief weinig 'Haagse' ervaring. Het aantal vrouwen ligt lager dan in de vorige periode. Er zijn 54 vrouwelijke Kamerleden. Het aantal nieuwkomers is met 58 hoog. Dertien leden keren terug in de Kamer (van wie enkelen overigens alleen als vervanger tijdelijk Tweede Kamerlid zijn geweest).
In de nieuwe Tweede Kamer1 van 2003 waren randstedelingen en mannen veruit in de meerderheid. 80 leden kwamen uit de provincies Noord- en Zuid-Holland en er waren 101 mannen. De nieuwe Kamer was ook hoog opgeleid: bijna 125 leden hadden een universitaire opleiding of hogerberoepsopleiding gevolgd.
Inhoud
Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van de man/vrouwverhoudingen in deze Kamer.
Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van de regionale spreiding onder de leden van deze Kamer.
Onder de 150 nieuw gekozen Kamerleden waren 13 Nederlanders van buitenlandse afkomst. Onder hen waren 4 van Surinaamse afkomst, 3 van Turkse afkomst en 2 van Marokkaanse afkomst. Verder bevatte de Kamer 1 Antilliaan, 1 Somalische, 1 Iraanse en 1 Kaap-Verdiaan.
Van de allochtone Kamerleden zaten er 3 in de CDA-fractie, 4 bij de PvdA en 3 bij de VVD. De SP, GroenLinks en de LPF hadden ook elk 1 allochtoon in de fractie.
22 van de nieuwe Tweede Kamerleden hadden eerdere ervaring als minister of staatssecretaris. In de CDA-fractie zaten 2 voormalig ministers en 5 staatssecretarissen. De PvdA had 1 oud-minister en 3 ex-staatssecretarissen. De VVD-fractie herbergde 6 leden met ervaring als minister en 5 leden die eerder staatssecretaris waren.
Diverse 'Paarse' kopstukken waren nu weer in de Kamer te vinden: Van Aartsen2, Zalm3, De Grave4, Hoogervorst5, Terpstra, Remkes6, Bos, De Vries, Adelmund7 en Kalsbeek8.
De meeste politieke ervaring hadden Klaas de Vries9 (PvdA) en Erica Terpstra10 (VVD). De Vries werd al in 1973 Tweede Kamerlid, maar zijn lidmaatschap was lange tijd onderbroken geweest door andere functies (o.a. voorzitter van de SER11 en minister). Terpstra is (met een onderbreking) sinds 1977 Tweede Kamerlid. Andere ervaren leden waren Jeltje van Nieuwenhoven12 en Bas van der Vlies13 (beide lid sinds 1981).
Meer over
Bent u op zoek naar specifieke gegevens over leden van de Tweede Kamer, bijvoorbeeld ten aanzien van de gemiddelde leeftijd, gemiddelde politieke ervaring of aantal vrouwen per partij? In het biografisch archief15 van het Parlementair Documentatie Centrum zijn uitgebreide gegevens over Tweede Kamerleden opgenomen. Deze gegevens zijn onder voorwaarden beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op via het contactformulier.
Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.
Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.
- 1.De Tweede Kamer is deel van de volksvertegenwoordiging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft.
- 2.VVD-politicus, maar zoon van een Haagse ARP-bestuurder en minister. Begon zijn loopbaan bij de VVD-Tweede Kamerfractie, onder meer als ambtelijk secretaris, en was daarna directeur van de Telders-stichting en medewerker van minister Wiegel. Na secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken te zijn geweest, werd hij minister van Landbouw in het kabinet-Kok I. Startte een grootschalige saneringsoperatie in de varkenshouderij. Minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet-Kok. Werd in 2002 Kamerlid en in 2003 fractievoorzitter van de VVD. Mocht zich echter niet politieke leider noemen en stapte na de verloren raadsverkiezingen van 2006 op. Stond als burgemeester van Den Haag (2008-2017) goed aangeschreven bij de bevolking. Was in 2017 waarnemend commissaris van de Koning in Drenthe en van december 2017 tot juli 2018 waarnemend burgemeester van Amsterdam.
- 3.Met twaalf jaar de langstzittende minister van Financiën. Kwam uit een eenvoudig milieu (zijn vader was kolenboer); hardwerkend en wars van dikdoenerij. Doorliep na een studie economie een ambtelijke loopbaan en werd gezaghebbend directeur van het Planbureau. Als minister in het paarse kabinet ontwikkelde hij een nieuwe begrotingsnorm die uitging van een strikte scheiding van overheidsinkomsten en -uitgaven. Was verantwoordelijk voor een omvangrijke herziening van het belastingstelsel en de invoering van de euro. Bepleitte strakke naleving van de begrotingsregels in de EU. Na de verkiezingen van 2002 fractievoorzitter en politiek leider van de VVD. Keerde echter na anderhalf jaar terug naar het ministerschap dat hem beter lag. Lag goed in het parlement zowel door zijn deskundigheid als joviale optreden. Na zijn ministerschap acht jaar voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN AMRO.
- 4.Frank de Grave (1955) was van 7 juni 2011 tot 3 september 2018 Eerste Kamerlid voor de VVD. Sindsdien is hij staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Na werkzaamheden in het bankwezen en het voorzitterschap van de JOVD werd hij in 1982 financieel woordvoerder van de VVD in de Tweede Kamer. In 1990-1996 was de heer De Grave wethouder van financiën in Amsterdam en vervolgens staatssecretaris van Sociale Zaken in het kabinet-Kok I en minister van Defensie in het kabinet-Kok II. Keerde in 2002 terug naar de Kamer als mediawoordvoerder. Kreeg vanaf 2004 leiding over organen in de gezondheidszorg, zoals de Zorgautoriteit. Was daarna voorziter van het bestuur van pensioenfonds PGGM en voorzitter van de Federatie van Medisch Specialisten.
- 5.Behendig, zelf- en doelbewust VVD-politicus, die al na vier jaar Tweede Kamerlidmaatschap tot het kabinet toetrad. Was medewerker en tekstschrijver van Frits Bolkestein en werd als Kamerlid financieel woordvoerder. Als staatssecretaris van Sociale Zaken in het kabinet-Kok II bracht hij onder meer de Wet poortwachter tot stand, die snelle reïntegratie van zieke en arbeidsongeschikte werknemers moest bevorderen. Minister van Financiën in het kabinet-Balkenende I. Als minister van Volksgezondheid in het kabinet-Balkenende II voerde hij een nieuw zorgstelsel in, waardoor het ziekenfonds verdween en er meer marktwerking kwam. Debater die soms licht geraakt was en fel reageerde, maar die ook goed kon incasseren. Was in 2007-2011 bestuursvoorzitter van de AFM en is nu voorzitter van de International Accounting Standards Board te Londen.
- 6.Johan Remkes (1951) begon zijn politieke loopbaan als voorzitter van de JOVD en werd later lid van Gedeputeerde Staten van Groningen. In de perioden oktober 1993-augustus 1998 en november 2006-juni 2010 was hij Tweede Kamerlid voor de VVD. Hij hield zich als Kamerlid onder meer bezig met economische zaken, binnenlandse zaken, belastingen en mediabeleid. In het tweede kabinet-Kok was hij staatssecretaris van Volkshuisvesting. Van 22 juli 2002 tot 22 februari 2007 was hij minister van Binnenlandse Zaken. In het kabinet-Balkenende I (2002-2003) was hij tevens vicepremier. In de periode 2019-2020 was hij waarnemend burgemeester van 's-Gravenhage en daarvoor van 1 juli 2010 tot 1 januari 2019 Commissaris van de Koning(in) in Noord-Holland. In 2017-2018 was hij voorzitter van de Staatscommissie parlementair stelsel. Van 19 april tot 1 december 2021 was de heer Remkes waarnemend commissaris van de Koning in Limburg.
- 7.Strijdbare vakbondsbestuurder en PvdA-politica die zich er niet voor schaamde emoties te tonen in het debat. Rotterdamse, dochter van een bijstandsmoeder. Volgde na de mulo en de Sociale Academie een academische opleiding en ging toen bij de vakbond werken. Bij de FNV werd zij spoedig als voorzitter van de Vrouwenbond en later als vicevoorzitter een bekend actievoerster. In 1994 kwam zij als hoogste nieuweling op de PvdA-kandidatenlijst voor de Tweede Kamer en in de Kamer was zij fractiewoordvoerster sociale zekerheid. Combineerde anderhalf jaar het partijvoorzitterschap met het Kamerlidmaatschap en werd vervolgens staatssecretaris van Onderwijs in het kabinet-Kok II. Na haar terugkeer in de Tweede Kamer voorzitter van de commissie voor het integratiebeleid. Overleed op 56-jarige leeftijd.
- 8.Gewaardeerde justitiewoordvoerster van de PvdA-Tweede Kamerfractie die ook korte tijd staatssecretaris was in het kabinet-Kok II. Begon als beleids- en stafmedewerkster van de PvdA-fractie en ging in het najaar van 1989 zelf deel uitmaken van die fractie. Leidde onder meer de commissie die uitvoering van de aanbevelingen van de IRT-enquêtecommissie onderzocht. Hield zich behalve met justitie en sociale zaken ook bezig met zaken rond het koninklijk huis en met het jeugdbeleid. Maakte zich sterk voor verbetering van de (justitiële) jeugdzorg. Sprak haar gedegen redevoeringen in de Kamer altijd tamelijk snel uit.
- 9.Dominante PvdA-politicus met een grote staat van dienst. Zoon van een protestantse Limburgse leraar. Studeerde staatsrecht na eerst in de VS een opleiding voor acteur te hebben gevolgd. Onderscheidde zich in de Tweede Kamer al jong als defensiewoordvoerder en was daarna onder meer fractiesecretaris en voorzitter van de enquêtecommissie bouwsubsidies. Na hoofddirecteur van de VNG en voorzitter van de SER te zijn geweest, keerde hij in 1998 terug in de Haagse politiek als minister van Sociale Zaken in het kabinet-Kok II. In 1999 stapte hij over naar Binnenlandse Zaken. Kwam in 2002 als één van de weinige paarse ministers terug in de Kamer en dong mee naar het leiderschap van de PvdA. Kruiste vaak de degens met minister Verdonk over het asielbeleid. Na 2007 acht jaar een prominent Eerste Kamerlid. Scherp debater, die met een nuchtere zakelijkheid zijn tegenstanders nooit spaarde.
- 10.Zeer populaire VVD-politica. Was in de jaren zestig een topzwemster, die onder meer medailles won op de Olympische Spelen van 1964. Haar bekendheid werd nog vergroot door haar panellidmaatschap van een populair tv-spelletje. In 1977 gekozen tot Tweede Kamerlid en woordvoerster voor onder meer ontwikkelingssamenwerking, Antilliaanse zaken, welzijn en volksgezondheid. Zette zich ook zeer in voor gehandicapten. Was bij achtereenvolgende Kamerverkiezingen goed voor vele duizenden voorkeurstemmen. Staatssecretaris van welzijn en sport in het eerste kabinet-Kok. In die functie vaak als overenthousiast supporter aanwezig bij sportwedstrijden. Voerde het persoonsgebonden budget in. Keerde in 1998 terug als Kamerlid, leidde enkele Kamercommissies en was ondervoorzitter van de Kamer. In 2003-2010 voorzitter van NOC*NSF.
- 11.De Sociaal-Economische Raad (SER) is opgericht in 1950 en adviseert de regering over het sociaal-economisch beleid. De adviezen hebben een belangrijke invloed op het regeringsbeleid. De SER is een tripartiet (driedelig) overlegorgaan met 33 leden: 11 uit ondernemersorganisaties, 11 uit werknemersorganisaties en 11 onafhankelijke kroonleden.
- 12.Eerste vrouwelijke voorzitter van de Tweede Kamer en na de verkiezingen van 2002 een half jaar politiek leider van de PvdA. Dochter van een meubelmaker uit de Stellingwerven. Was actief bij de Rooie Vrouwen, bibliothecaresse van de Wiardi Beckman Stichting en assistent van partijvoorzitter Max van den Berg. Werd in 1981 Tweede Kamerlid. Ontpopte zich als een gedegen mediawoordvoerster. Na voorzitter van Kamercommissies te zijn geweest in 1998 tot Kamervoorzitter gekozen. Wist zich in die functie populariteit te verwerven door haar ongedwongen optreden. Was na de verkiezingsnederlaag van 2002 fractievoorzitter, maar werd in oktober dat jaar bij een ledenraadpleging verslagen door Wouter Bos. Werd twee jaar later gedeputeerde van Zuid-Holland, maar bleef dat slechts kort. In 2010 lijsttrekker van de PvdA bij de raadsverkiezingen in Den Haag en daarna acht jaar raadslid.
- 13.Politiek voorman van de SGP, die als nestor van de Tweede Kamer gezag verwierf. Studeerde weg- en waterbouw en was werkzaam in het onderwijs. Kwam in 1981, na ruim acht jaar Statenlid in Utrecht te zijn geweest, in de Kamer. Vanaf 1986 fractievoorzitter en partijleider. Voerde in de Kamer het woord over uiteenlopende onderwerpen. Minzame, hardwerkende volksvertegenwoordiger die zich dienstbaar opstelde en geen eerzucht kende. Als nestor ontwikkelde hij zich, ondanks het tamelijk politieke isolement van zijn partij, tot het staatsrechtelijk en 'zedelijk' geweten van de Kamer. Waarschuwde geregeld tegen verruwing van de parlementaire mores.
- 14.Op 22 januari 2003 werden er vervroegde Tweede Kamerverkiezingen gehouden. De verkiezingen waren nodig na de val van het kabinet-Balkenende I. Deze val kwam doordat het CDA en de VVD het vertrouwen in hun coalitiepartner LPF hadden opgezegd. De verkiezingen stonden in het teken van de vraag of het door CDA, VVD en LPF uitgestippelde beleid kon worden voortgezet. De LPF verloor echter fors. De PvdA van Wouter Bos herstelde zich sterk ten opzichte van 2002. Het CDA bleef wel de grootste partij.
- 15.De stichting PDC is een zelfstandige voortzetting van het voormalige Parlementair Documentatie Centrum van de Universiteit Leiden en partner van het Montesquieu Instituut. PDC verzamelt, redigeert en publiceert al tientallen jaren informatie over Kamerleden en bewindslieden in de vorm van een digitaal biografisch archief. Dit archief bevat alle personen (meer dan 5.000) die sinds 1796 tot op de dag van vandaag een rol spelen of hebben gespeeld in het landelijk bestuur zoals Kamerleden, bewindslieden, leden van het Europees Parlement, staatsraden en leden van de Rekenkamer. In het kader van Tweede en Eerste Kamerverkiezingen worden ook gegevens verzameld over (kansrijke) kandidaten.