Verdachten proberen tbs te ontlopen

Verdachten van een ernstig misdrijf weigeren steeds vaker medewerking aan een psychiatrisch onderzoek. Op die manier proberen zij TBS te ontlopen. 'De angst voor TBS is groot. Mensen hebben liever de volle mep aan straf, maar wetend wanneer dat eindigt', zo zeiden deskundigen op de tweede dag van de openbare gesprekken tegen de Tweede-Kamercommissie TBS-stelsel. Een voor het gesprek uitgenodigde advocaat beaamde deze tactiek.

Op basis van een psychiatrisch onderzoek kan een rechter tot TBS besluiten, bijvoorbeeld als blijkt dat iemand niet of minder toerekeningsvatbaar was als gevolg van een stoornis. Ook zonder onderzoek kan een rechter de TBS-maatregel opleggen. Maar omdat rechters niet zijn opgeleid om diagnoses te stellen, gebeurt dat niet zo vaak.

Tot halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw was het gebruikelijk dat een verdachte weer terug werd gestuurd naar de cel als hij niet aan een onderzoek wenste mee te werken. Omdat bij gebreke van een rapport de rechter dan meestal geen TBS oplegde, werd dat een bekende truc. Tegenwoordig worden ook onwillige verdachten zeven weken lang geobserveerd. Tevens wordt naar hun achtergrond gekeken zodat toch een advies aan de rechter gegeven kan worden.

Ook de gradaties van toerekeningsvatbaarheid kwamen aan de orde. Nederland kent er daarvan vijf: van licht tot volledig. Een wetenschappelijke basis daarvan is er niet. In het buitenland kent men bijvoorbeeld maar twee gradaties.

bron: ANP; de Volkskrant, 16 maart 2006