Prof.Dr. J. van Dam

Duitsgezinde zoon uit een Amsterdams middenstandsgezin, die tijdens de bezetting het ministerie van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming leidde. Na een succesvolle studie Duits werd hij al op zijn drieëndertigste hoogleraar in Amsterdam. Zijn liefde voor Duitsland en de Duitse taal gingen geleidelijk over in bewondering voor het nazisme. In de oorlog combineerde hij zijn hoogleraarschap met de functie van S.G. en probeerde hij tevergeefs zijn ideeën over onderwijs, met Duits en Nederlands als hoofdvakken, door te voeren. Concludeerde echter al vóór 1945 dat het nationaal-socialisme in Nederland geen toekomst had. Serviele, maar ijdele man. Na de oorlog vier jaar in gevangenschap, waarna hij zich weer aan de Duitse taal ging wijden.

functie(s) in de periode 1940-1945: Nazigezinde secretaris-generaal

Personalia

voornamen (roepnaam)

Jan

geboorteplaats en -datum

Amsterdam, 3 oktober 1896

overlijdensplaats en -datum

Amsterdam, 30 oktober 1979

Hoofdfuncties/beroepen (5/10)

lector moderne Duitse taal- en letterkunde, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1925 tot 1929
hoogleraar Gotisch en oudere Duitse taal- en letterkunde, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1 januari 1930 tot mei 1945 (vanaf 1937 tevens oud-Germaanse filologie)
secretaris-generaal ministerie van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming, van 28 november 1940 tot 5 mei 1945
lexicograaf uitgeverij "Van Goor", vanaf 1949
repetitor M.O.-Duits, vanaf 1949 (tot de jaren'70)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Nevenfuncties

redacteur "Het Duitsche Boek. Tijdschrift voor de vrienden van het Duitsche boek in Nederland", van 1930 tot 1934
redacteur "De Weegschaal. Maandblad voor de vrienden van het Duitsche boek", vanaf 1934
lid curatorium Stichting voor Middelbaar en voorbereidend Montessori-onderwijs, omstreeks 1940
voorzitter van een commissie die de schoolboeken moest ontdoen van anti-Duitse uitlatingen, verheerlijking van het koningshuis en passages over joden, 1940

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Wetenswaardigheden

algemeen

Voerde per 1 september 1942 het achtste leerjaar in het lager onderwijs in

uit de privésfeer

Werd op 12 mei 1945 gearresteerd en verbleef daarna in diverse interneringskampen
Zijn vader was eigenaar van glas- en verfwinkel
Zijn echtgenote was arts
Het Bijzonder Gerechtshof van Amsterdam veroordeelde hem in november 1948 tot zeven jaar gevangenisstraf (met aftrek van voorarrest). Hij kwam in mei 1949 vrij.

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen

"Piet Pudding" (bijnaam in de bezettingstijd)

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, deel 5, eerste helft, 318-321
"Altgermanistische Beiträge" (liber amicorum, 1977)
P.J. Knegtmans, "Dam, Jan van (1896-1979)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel V, 83

Biografisch Woordenboek(en)

biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.