W. (Wiebe) Wierda

Invloedrijk denker over defensieaangelegenheden in de PvdA. Had als eigengereide Friese landmachtofficier tijdens de politionele acties in Indonesië een onregelmatige loopbaan. Beschouwde als Tweede Kamerlid de marine als een koninkrijk in het Koninkrijk en was daarom een fervent voorstander van een horizontale organisatiestructuur op het departement van Defensie. In dat geval zou de minister meer greep krijgen op de marine. Pleitte in de Tweede Kamer consequent voor verlaging van het marinebudget ten gunste van land- en luchtmacht. Als politicus een zakelijk plezierig man zonder bombarie.

PvdA
functie(s) in de periode 1956-1971: lid Tweede Kamer

Personalia

voornamen (roepnaam)

Wiebe (Wiebe)

geboorteplaats en -datum

Harich (gem. Gaasterland), 15 september 1908

overlijdensplaats en -datum

Culemborg, 15 augustus 2003

Partij/stroming

partij(en)

SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij) (in de jaren dertig)
PvdA (Partij van de Arbeid)

Hoofdfuncties/beroepen (5/7)

reserve-officier der infanterie, Koninklijke Landmacht, van 1945 tot 1 december 1950
commandant bataljon grenadiers in Oost-Java, van 1946 tot 1949
officier regiment infanterie Johan Willem Friso, Koninklijke Landmacht, van 1 december 1950 tot 1 november 1963 (op non-actief sinds 6 november 1956)
chef Kabinet van de Nederlandse Militaire Missie in Indonesië, van januari 1952 tot september 1953
lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 6 november 1956 tot 10 mei 1971

gevangenschap/internering

gevangenschap strafgevangenis te Scheveningen ("Oranjehotel"), 1941
geïnterneerd gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel, van 1942 tot 1943
geïnterneerd als krijgsgevangene in Duitsland en Polen, van 1943 tot 1945

officiersrangen

majoor der Koninkllijke Landmacht, van 1 december 1950 tot 1954
kolonel der Koninklijke Landmacht, van 1954 tot 1 november 1963
kolonel der Koninklijke Landmacht b.d., vanaf 1 november 1963

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

Nevenfuncties (4/9)

lid Commissie van Civiele en Militaire deskundigen inzake de Nederlandse Defensie (commissie-Van Rijckevorsel), van oktober 1971 tot maart 1972
voorzitter Adviesraad Defensie-aangelegenheden, van 1 juni 1975 tot 1 juni 1980 (geïnstalleerd 28 mei 1975)
voorzitter NRWM (Nationale Raad Welzijn Militairen), vanaf 1975
lid dagelijks bestuur Samenwerkingsorgaan Zuidwest Friesland

afgeleide functies, presidia etc. (4/9)

voorzitter Commissie van Voorbereiding voor de ontwerp-Oorlogswet voor Nederland (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 12 februari 1964 tot april 1964
voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp bezoldiging militair gerechterlijke ambtenaren (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 20 april 1967 tot maart 1968
lid Noord-Atlantische Assemblée, omstreeks 1969 tot mei 1971
lid presidium Noord-Atlantische Assemblée, omstreeks 1970 tot 1971

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

Was defensie-woordvoerder van de PvdA-Tweede Kamerfractie
Interpelleerde in 1963 minister De Jong over de reorganisatie van het ministerie van Defensie

opvallend stemgedrag

Behoorde in 1966 tot de zeventien leden van zijn fractie die tegen het (weer) toelaten van communisten tot enkele Kamercommissies (onder andere Buitenlandse Zaken en Defensie) stemden

Wetenswaardigheden

algemeen

Weigerde in 1965 een benoeming tot staatssecretaris van Defensie, omdat minister De Jong wenste vast te houden aan de verticale organisatiestructuur van defensie met afzonderlijke staatssecretarissen voor de drie krijgsmachtonderdelen
Behoorde in 1972 met onder meer Kooijmans en Brinkhorst tot de leden van de Commissie-Van Rijckevorsel die een minderheidsadvies uitbrachten. Die minderheid pleitte onder meer voor overdacht van zoveel mogelijk luchtmachttaken aan andere NAVO-partners, rigoreuze inkrimping van de landmacht, aanleg van een oefenterrein bij Ter Apel en handhaving van het defensiebudget

uit de privésfeer

Groeide tot zijn vertrek in 1923 naar Groningen op in Scharsterbrug, gemeente Gaasterland
Keerde in 1949 gewond terug uit Nederlands-Indië

niet-aanvaarde politieke functies

staatssecretaris van Defensie, 1965 (wees een aanbod van viceminister-president Vondeling af, omdat hij niet in een 'verticale organisatie' wilde werken)
minister van Defensie, 1973 (werd hiervoor benaderd door informateur Burger)

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
J.W.L. Brouwer, "Kolonel én sociaal-democraat: Wiebe Wierda (1908-2003)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2004, 132

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.