PvdA
functie(s) in de periode 1971-2008: lid Tweede Kamer, minister, Commissaris van de Koning(in)
Personalia
voornamen (roepnaam)
Aurelus Louis (Relus)
geboorteplaats en -datum
Coevorden, 18 januari 1944
overlijdensplaats en -datum
Assen, 29 september 2008
Partij/stroming
partij(en)
PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1962
Hoofdfuncties/beroepen
- medewerker VARA (Vereniging van Arbeiders Radio-Amateurs), belast met verenigingswerk, van 1970 tot februari 1971
- internationaal secretaris PvdA, van 4 februari 1971 tot 10 april 1975
- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 11 mei 1971 tot 7 november 1989
- minister van Defensie, van 7 november 1989 tot 22 augustus 1994
- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 mei 1994 tot 1 januari 1995
- Commissaris van de Koningin in Drenthe, van 1 januari 1995 tot 29 september 2008
Partijpolitieke functies
In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.
Nevenfuncties (4/21)
- lid Raad van Topsportadvies van de topsportstichting Top Zwemmen Amsterdam
- lid bestuur Steunstichting Beatrixoord
- voorzitter Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië
- lid Raad van Toezicht Stichting "Koninklijk Militair-Historisch Museum", van april 2008 tot september 2008
afgeleide functies, presidia etc. (4/10)
- ondervoorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 30 september 1981 tot 1 december 1982
- voorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 1 december 1982 tot 9 september 1986
- lid Noord-Atlantische Assemblée, omstreeks september 1983 tot 1985
- ondervoorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 9 september 1986 tot 7 november 1989
U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.
Opleiding
In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.
Activiteiten
als parlementariër
- Was buitenland-woordvoerder van de PvdA-Tweede Kamerfractie, met name voor vrede en veiligheid, non-proliferatievraagstukken en Zuidelijk Afrika
- Interpelleerde op 27 april 1972 samen met Fred van der Spek (PSP) minister Boertien over het weigeren van subsidie aan het Angola Comité
- Diende in 1978 samen met zijn fractiegenoten Arie van der Hek, Schelto Patijn en Marcel van Dam een initiatiefwetsvoorstel in om verspreiding van kernwapens tegen te gaan via een wijziging van de In- en Uitvoerwet. Dit voorstel bleef onafgedaan. (15.079)
opvallend stemgedrag (2/4)
- Behoorde in 1976 tot de zes leden van zijn fractie die vóór het initiatiefwetsvoorstel-Van der Sanden over het verhogen van de kiesdrempel stemden
- Behoorde in 1986 tot de tien leden van zijn fractie die tegen een (verworpen) motie-Van den Bergh stemden over het afwijzen van leverantie van onderzeeboten aan Saoedi-Arabië
In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.
als bewindspersoon (beleidsmatig) (5/9)
- Was in 1992 verantwoordelijk voor de uitzending van Nederlandse militairen naar Cambodja en Thailand om deel te gaan uitmaken van de VN-vredesmacht UNTAC
- Bracht in 1993 als vervolg op de Defensienota 1991 samen met minister Kooijmans en staatssecretaris Van Voorst tot Voorst de Prioriteitennota uit. In deze nota worden nadere plannen ontvouwd voor drastische bezuinigingen op defensie, voor vermindering van het aantal personeelsleden en voor het op termijn afschaffen van de opkomstplicht voor dienstplichtigen. De krijgsmacht moet professioneler worden, onder andere met het oog op Nederlandse deelname aan VN-vredesmissies. Zware gemechaniseerde eenheden worden vervangen door lichtere eenheden. Er komt een luchtmobiele brigade die als onderdeel van een multinationale strijdmacht kan worden ingezet in crisisgebieden. De koninklijke Landmacht verliest haar twee nucleaire taken. Het aantal schepen bij de Koninklijke Marine wordt verminderd. Er komen grotere transsportvliegtuigen, die bijtanken van vliegtuigen in de lucht mogelijk moeten maken. Tijdens zijn ministerschap daalden de uitgaven voor defensie met bijna twintig procent. (22.975)
- Was in december 1993 (samen met minister Kooijmans) verantwoordelijk voor het ter beschikking stellen aan de VN van een Nederlands bataljon van de luchtmobielebrigade ter beveiliging van moslimbevolking in de enclave Srebrenica in Bosnië (22.181, nr. 66)
- Bracht in 1994 samen met minister Van Thijn een wetsvoorstel tot stand ter overweging van wijziging de grondwettelijke defensiebepalingen. De tweede lezing werd in 1995 door zijn opvolger succesvol afgerond. (23.327)
- Bracht in 1994 samen met minister Kooijmans een notitie uit over de betrokkenheid van het parlement bij uitzending van militaire eenheden. Uitgangspunt is daarbij de verantwoordingsplicht van de regering aan het parlement. Een besluit tot uitzending wordt per brief aan het parlement meegedeeld, waarna daarover op verzoek overleg kan plaatsvinden. De brief bevat het institutioneel kader van de operatie, en voorts doel, omvang, duur en beoogde middelen; de taakopdracht van de Nederlandse militairen en de financiële consequenties. (23.591)
als bewindspersoon (wetgeving)
- Bracht in 1989 een wet in het Staatsblad waardoor de bepalingen over bevordering en ontslag van beroeps- en reserve-officieren te integreren in het Algemeen militair ambtenarenreglement. Door deze regulering wordt een moderner personeelsbeleid bij de krijgsmacht mogelijk. Het wetsvoorstel was ingediend en in de Tweede Kamer verdedigd door staatssecretaris Van Houwelingen. (21.220)
- Bracht in 1991 samen met minister Van den Broek wetten tot Goedkeuring van verdragen (CSE-verdrag) over vermindering van conventionele strijdkrachten in Europa tot stand. Die verdragen leiden tot reductie van in totaal 45.000 stuks tanks, pantsergevechtsvoertuigen, artillerie, gevechtsvliegtuigen en aanvalshelicopters. Daarmee werd feitelijk het einde van koude oorlog gemarkeerd. (22.223, 22.224 & 22.319)
U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.
Wetenswaardigheden
algemeen (5/9)
- Maakte midden jaren zeventig deel uit van een Euro-Arabische groep die een dialoog voorstond met de gematigde vleugel van de PLO
- Liet zich van 6 februari tot 3 maart 1991 in verband met hartklachten door minister Pronk vervangen als minister van Defensie
- Werd in 1994 benoemd tot Commissaris van de Koningin, hoewel de vertrouwenscommissie de Doetinchemse burgemeester J. Fokkens als eerste had voorgedragen
- In 1999 enige tijd uitgeschakeld wegens ziekte
- Legde in augustus 2008 zijn werkzaamheden neer vanwege een geneeskundige behandeling
uit de privésfeer
- Toen Relus werd geboren, was zijn vader 58 jaar
- Kreeg in 1965 een boete van vijftig gulden voor het ophangen van een spandoek bij het Van Heutszmonument in Coevorden
- Zijn vader was gemeenteraadslid in Coevorden
anekdotes en citaten
- Beleefde in oktober 1973 tijdens een bezoek aan de toenmalige Portugese kolonie Guinee-Bissau samen met Jan-Nico Scholten in een loopgraaf hachelijke momenten tijdens een bombardement. Dat verklaarde mede de goede band tussen hen beiden.
U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.
Publicaties van/over
literatuur/documentatie
- H. Visser, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1983)
- T. van Rijckevorsel en H. Enkelaar, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1988)
- NRC Handelsblad, 13 juni 1987
- Ruud van Heese, "Een 'realo' binnen de PvdA. In memoriam Relus ter Beek 1944-2008", Trouw, 30 september 2008
- B.J.M. baron van Voorst tot Voorst, "De juiste keuzes voor de toekomst van de krijgsmacht. In memoriam Relus ter Beek (1944-2008)", in: "Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2009", 141
- L. Koops, "Relus ter Beek, een handelsreiziger in de politiek (1944-2008)" (2015)
Familie/gezin
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.
