Ministerie van Economische Zaken (EZ)

Het ministerie van Economische Zaken (EZ) is verantwoordelijk voor de bevordering van een evenwichtige economische groei, voor de ordening van het economisch leven, voor de landbouwsector en voor technologische innovatie. Het ministerie bestond tussen 1937-1940 en 1948-2017, maar had soms een andere naam. In 2010-2012 was de naam bijvoorbeeld 'Economische Zaken, Landbouw en Innovatie'.

In 2017 kwam er opnieuw een ministerie voor Landbouw en werd milieu (klimaatbeleid) overgebracht naar het ministerie van Economische Zaken. De naam van het ministerie werd 'Economische Zaken en Klimaat'. In 2024 kwam er een afzonderlijk ministerie van Klimaat en Groene Groei.

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Historische ontwikkeling

Tot ver in de 20e eeuw waren landbouw, visserij, nijverheid, handel, en scheepvaart de pijlers van de Nederlandse economie. Ten tijde van Koning Willem I viel nijverheid samen met het Publiek Onderwijs en later met Waterstaat onder het ministerie van Koloniën. Vanaf 1830 vielen alle 'pijlers' van de economie onder het ministerie van Binnenlandse Zaken. Pas in 1877 kwam er weer een ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid. Tot 1946 zwierven vervolgens al deze beleidsterreinen over verschillende ministeries rond.

Na de formatie van het kabinet-Beel I in 1946 werd definitief de naam Economische Zaken gekozen. Sinds 1950 werd er steeds een staatssecretaris benoemd. Vanaf 1978 was aan deze staatssecretaris onder meer de zorg voor de buitenlandse handel opgedragen. Hij mocht zich in het buitenland 'minister voor buitenlandse handel' noemen.

Het departement werd onder kabinet-Rutte I in 2010 samengevoegd met het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit.Tot november 2012 heette het het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ELI). Onder kabinet-Rutte II verdween buitenlandse handel uit het takenpakket van het ministerie van EZ. Deze taak ging naar de minister zonder portefeuille voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking onder het ministerie van Buitenlandse Zaken.

2.

Historische ontwikkeling

Tot ver in de 20e eeuw waren landbouw, visserij, nijverheid, handel, en scheepvaart de pijlers van de Nederlandse economie. Ten tijde van Koning Willem I viel nijverheid samen met het Publiek Onderwijs en later met Waterstaat onder het ministerie van Koloniën. Vanaf 1830 vielen alle 'pijlers' van de economie onder het ministerie van Binnenlandse Zaken. Pas in 1877 kwam er weer een ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid. Tot 1946 zwierven vervolgens al deze beleidsterreinen over verschillende ministeries rond.

Na de formatie van het kabinet-Beel I in 1946 werd definitief de naam Economische Zaken gekozen. Sinds 1950 werd er steeds een staatssecretaris benoemd. Vanaf 1978 was aan deze staatssecretaris onder meer de zorg voor de buitenlandse handel opgedragen. Hij mocht zich in het buitenland 'minister voor buitenlandse handel' noemen.

Het departement werd onder kabinet-Rutte I in 2010 samengevoegd met het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit. In 2010-2012 was de naam: ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ELI). Onder kabinet-Rutte II verdween buitenlandse handel uit het takenpakket van het ministerie van EZ. Deze taak ging naar de minister zonder portefeuille voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking onder het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Onder welk(e) ministerie(s) vielen huidige taken eerder

Periode

Naam

2024-heden

Economische Zaken

2017-2024

Economische Zaken en Klimaat

2012-2017

Economische Zaken

2010-2012

Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

1946-2010

Economische Zaken

1945-1946

Handel en Nijverheid

1944-1945

Handel, Nijverheid en Landbouw

1940-1944

Handel, Nijverheid en Scheepvaart

1937-1940

Economische Zaken

1935-1937

Handel, Nijverheid en Scheepvaart

1923-1932

Economische Zaken en Arbeid

1923-1932

Arbeid, Handel en Nijverheid

1905-1923

Landbouw, Nijverheid en Handel

1877-1905

Waterstaat, Handel en Nijverheid

1813-1877

Geen specifiek departement, ondergebracht bij Binnenlandse Zaken

3.

Overzicht ministers sinds 1945

FotoNaam ministerKabinetsperiode
Dirk BeljaartsD.S. (Dirk) BeljaartsKabinet-Schoof (2024-heden)
Mr.Drs. M.A.M. (Micky) Adriaansens [Bron: Rijksoverheid.nl]M.A.M. (Micky) AdriaansensKabinet-Rutte IV (2022-2024)
Stef BlokS.A. (Stef) BlokKabinet-Rutte III (2017-2022)
Foto B. (Bas) van 't WoutB. (Bas) van 't WoutKabinet-Rutte III (2017-2022)
Cora van NieuwenhuizenC. (Cora) van Nieuwenhuizen-WijbengaKabinet-Rutte III (2017-2022)
Eric WiebesE.D. (Eric) WiebesKabinet-Rutte III (2017-2022)
Kamp, H.G.J.H.G.J. (Henk) KampKabinet-Rutte II (2012-2017)
Verhagen, Drs. M.J.M.M.J.M. (Maxime) VerhagenKabinet-Rutte I (2010-2012)
Hoeven, M.J.A. van derM.J.A. (Maria) van der HoevenKabinet-Balkenende IV (2007-2010)
Hoeven, M.J.A. van derM.J.A. (Maria) van der HoevenKabinet-Balkenende IV (2007-2010)
Joop WijnJ.G. (Joop) WijnKabinet-Balkenende III (2006-2007)
Zalm, Dr. G.G. (Gerrit) ZalmKabinet-Balkenende II (2003-2006)
Laurens-Jan BrinkhorstL.J. (Laurens Jan) BrinkhorstKabinet-Balkenende II (2003-2006)
Hans HoogervorstJ.F. (Hans) HoogervorstKabinet-Balkenende I (2002-2003)
Herman HeinsbroekH.Ph.J.B. (Herman) HeinsbroekKabinet-Balkenende I (2002-2003)
Annemarie Jorritsma-LebbinkA. (Annemarie) Jorritsma-LebbinkKabinet-Kok II (1998-2002)
Wijers, Dr. G.J.G.J. (Hans) WijersKabinet-Kok I (1994-1998)
Andriessen, Dr. J.E.J.E. (Koos) AndriessenKabinet-Lubbers III (1989-1994)
Korte, Dr. R.W. deR.W. (Rudolf) de KorteKabinet-Lubbers II (1986-1989)
Aardenne, Drs. G.M.V. vanG.M.V. (Gijs) van AardenneKabinet-Lubbers I (1982-1986)
Jan TerlouwJ.C. (Jan) TerlouwKabinet-Van Agt III (1982)
Jan TerlouwJ.C. (Jan) TerlouwKabinet-Van Agt II (1981-1982)
Aardenne, Drs. G.M.V. vanG.M.V. (Gijs) van AardenneKabinet-Van Agt I (1977-1981)
Foto R.F.M. (Ruud)  LubbersR.F.M. (Ruud) LubbersKabinet-Den Uyl (1973-1977)
Langman, Mr.Drs. H.H. (Harrie) LangmanKabinet-Biesheuvel I en II (1971-1973)
Langman, Mr.Drs. H.H. (Harrie) LangmanKabinet-Biesheuvel I en II (1971-1973)
Nelissen, Mr. R.J.R.J. (Roelof) NelissenKabinet-De Jong (1967-1971)
Block, Mr. L. deL. (Leo) de BlockKabinet-De Jong (1967-1971)
Joop BakkerJ.A. (Joop) BakkerKabinet-Zijlstra (1966-1967)
Joop den UylJ.M. (Joop) den UylKabinet-Cals (1965-1966)
Andriessen, Dr. J.E.J.E. (Koos) AndriessenKabinet-Marijnen (1963-1965)
J.W. de PousJ.W. (Jan) de PousKabinet-De Quay (1959-1963)
Jelle ZijlstraJ. (Jelle) ZijlstraKabinet-Beel II (1958-1959)
Jelle ZijlstraJ. (Jelle) ZijlstraKabinet-Drees IV (1956-1958)
Jelle ZijlstraJ. (Jelle) ZijlstraKabinet-Drees III (1952-1956)
Jan van den BrinkJ.R.M. (Jan) van den BrinkKabinet-Drees II (1951-1952)
Jan van den BrinkJ.R.M. (Jan) van den BrinkKabinet-Drees I (1948-1951)
Jan van den BrinkJ.R.M. (Jan) van den BrinkKabinet-Beel I (1946-1948)
Huysmans, Dr. G.W.M.G.W.M. (Gerard) HuysmansKabinet-Beel I (1946-1948)
  • In 2010 vond er in het vierde kabinet-Balkenende een wisseling plaats in de coalitie door het uittreden van de PvdA
  • in bovenstaand overzicht zijn de ministers van Landbouw niet opgenomen.


Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.