Artikel 12: Gedeelde bevoegdheden

Ten einde te voorzien in de specifieke behoeften op het gebied van de organisatie, coördinatie of stimulering van bepaalde sectoren van de economische bedrijvigheid, bezit de Unie concurrerende bevoegdheid om een sectorieel beleid te voeren dat is afgestemd op de dimensie van de Unie.

Op ondergenoemde terreinen is dit beleid er met name op gericht om, door het scheppen van stabiele kadervoorwaarden, de besluitvorming van de ondernemingen te bevorderen op het gebied van investeringen en innovaties, en zulks in een context van mededinging.

Het betreft hier met name:

• - 

  landbouw en visserij,
• - 

  vervoer,
• - 

  telecommunicatie,
• - 

  onderzoek en ontwikkeling,
• - 

  industrie,
• - 

  energie.

• a) 

  Op het gebied van de landbouw en de visserij voert de Unie een beleid dat is gericht op de verwezenlijking van de doelstellingen die zijn omschreven in artikel 39 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap.

• b) 

  Op het gebied van het vervoer voert de Unie een beleid dat bijdraagt tot de economische integratie van de Lid-Staten. Zij handelt met name via een gemeenschappelijk optreden om een einde te maken aan elke vorm van discriminatie, de basisvoorwaarden voor de mededinging tussen de onderscheidene middelen van vervoer te harmoniseren, belemmeringen van het grensoverschrijdende vervoer op te heffen en de capaciteit van de verkeerswegen op te voeren; ten einde een verkeersnet te ontwikkelen dat is aangepast aan de Europese behoeften.

• c) 

  Op het gebied van de telecommunicatie treedt de Unie gemeenschappelijk op om een telecommunicatienet tot stand te brengen met gemeenschappelijke normen en geharmoniseerde tarieven. Zij oefent haar bevoegdheid met name uit ten aanzien van geavanceerde technologieën, onderzoek en ontwikkeling en overheidsaankopen.

• d) 

  Op het gebied van onderzoek en ontwikkeling kan de Unie gemeenschappelijke strategieën uitstippelen, ten einde de nationale activiteiten te coördineren en. bij te sturen en de samenwerking tussen de Lid-Staten en de researchinstituten te bevorderen.

  Zij kan financiële steun verlenen aan gemeenschappelijk onderzoek, een deel van de risico's daarvan op zich nemen en onderzoek verrichten in haar eigen onderzoekinstellingen.

• e) 

  Op industriegebied kan de Unie ontwikkelingsstrategieën uitwerken, ten einde het beleid van de Lid-Staten in industrietakken die van bijzonder belang zijn voor de economische en politieke veiligheid van de Unie bij te sturen en te coördineren. De Commissie, die wordt belast met de noodzakelijke uitvoeringsmaatregelen, brengt periodiek verslag uit aan het Parlement en de Raad van de Unie over de problemen op het gebied van de industriepolitiek.

• f) 

  Op energiegebied is het optreden van de Unie gericht op de beveiliging van de voorziening, de stabiliteit van de markt van de Unie en, voor zover er prijsregelingen bestaan, een geharmoniseerd prijsbeleid dat verenigbaar is met een eerlijke concurrentie. Het beleid is tevens gericht op de bevordering van ontwikkeling van alternatieve en hernieuwbare energiebronnen, de totstandbrenging van gemeenschappelijke technische normen op het gebied van efficiency, veiligheid, bescherming van de bevolkingen en milieubescherming, alsmede op de stimulering van de exploitatie van Europese energiebronnen.

• 1. 

  De Unie is tezamen met de lidstaten bevoegd wanneer de Grondwet haar een bevoegdheid toewijst die buiten de in de artikelen 11 en 15 vermelde gebieden valt.

• 2. 

  De gedeelde bevoegdheden van de Unie zijn afgebakend volgens de bepalingen van deel II.

• 3. 

  Wanneer de Unie op een gebied van gedeelde bevoegdheid haar bevoegdheid niet heeft uitgeoefend of niet langer uitoefent, kunnen de lidstaten hun bevoegdheid uitoefenen.

• 4. 

  De gedeelde bevoegdheden van de Unie en de lidstaten gelden de volgende hoofdgebieden:

  • - 

    interne markt,
  • - 

    ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid,
  • - 

    landbouw en visserij,
  • - 

    vervoer,
  • - 

    transeuropese netwerken,
  • - 

    energie,
  • - 

    sociale politiek,
  • - 

    economische en sociale samenhang,
  • - 

    milieu,
  • - 

    volksgezondheid,
  • - 

    consumentenbescherming.

• 5. 

  Op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en ruimte-onderzoek is de Unie bevoegd om acties te ondernemen, met name programma's uit te voeren, zonder dat door de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten het recht kan worden ontzegd hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 6. 

  Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp is de Unie bevoegd om acties te ondernemen en een gemeenschappelijk beleid te voeren, zonder dat door de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten het recht kan worden ontzegd hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 1. 

  De Unie heeft een met de lidstaten gedeelde bevoegdheid wanneer de Grondwet haar een bevoegdheid toedeelt die buiten de in de artikelen I-12 en I-16 bedoelde gebieden valt.

• 2. 

  De gedeelde bevoegdheden van de Unie en de lidstaten betreffen de volgende hoofdgebieden:

  • - 

    interne markt,
  • - 

    ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid,
  • - 

    landbouw en visserij, met uitsluiting van de instandhouding van de biologische rijkdommen van de zee,
  • - 

    vervoer en trans-Europese netwerken,
  • - 

    energie,
  • - 

    het sociaal beleid, voor in deel III omschreven aspecten.
  • - 

    economische en sociale samenhang,
  • - 

    milieu,
  • - 

    consumentenbescherming,
  • - 

    de gezamenlijke veiligheidsvraagstukken op het gebied van volksgezondheid.

• 3. 

  Op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en ruimtevaart is de Unie bevoegd op te treden, met name programma's vast te stellen en uit te voeren, zonder dat door de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten het recht wordt ontzegd hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 4. 

  Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp is de Unie bevoegd op te treden en een gemeenschappelijk beleid te voeren, zonder dat door de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten het recht wordt ontzegd hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 1. 

  De Unie heeft een met de lidstaten gedeelde bevoegdheid wanneer in de Grondwet haar een bevoegdheid wordt toegedeeld die buiten de in de artikelen 12 en 16 bedoelde gebieden valt.

• 2. 

  De gedeelde bevoegdheden van de Unie en de lidstaten betreffen de volgende hoofdgebieden:

  • - 

    de interne markt,

  • - 

    de ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid,

  • - 

    landbouw en visserij, met uitsluiting van de instandhouding van de biologische rijkdommen van de zee,

  • - 

    vervoer en trans-Europese netwerken,

  • - 

    energie,

  • - 

    het sociaal beleid, voor in Deel III omschreven aspecten.

  • - 

    de economische, sociale en territoriale samenhang,

  • - 

    het milieu,

  • - 

    consumentenbescherming,

  • - 

    gemeenschappelijke veiligheidsvraagstukken op het gebied van volksgezondheid.

• 3. 

  Op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en ruimte-onderzoek is de Unie bevoegd op te treden, met name programma's vast te stellen en uit te voeren, zonder dat door de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten verhinderd wordt hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 4. 

  Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp is de Unie bevoegd op te treden en een gemeenschappelijk beleid te voeren, zonder dat door de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten wordt verhinderd hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 1. 

  De Unie heeft een met de lidstaten gedeelde bevoegdheid in de gevallen waarin haar in de Grondwet een bevoegdheid wordt toegedeeld die buiten de in de artikelen 12 en 16 bedoelde gebieden valt.

• 2. 

  De gedeelde bevoegdheden van de Unie en de lidstaten betreffen de volgende hoofdgebieden:

  • a) 

    de interne markt;

  • b) 

    het sociaal beleid, voor de in Deel III genoemde aspecten;

  • c) 

    de economische, sociale en territoriale samenhang;

  • d) 

    landbouw en visserij, met uitsluiting van de instandhouding van de biologische rijkdommen van de zee;

  • e) 

    het milieu;

  • f) 

    consumentenbescherming;

  • g) 

    vervoer

  • h) 

    trans-Europese netwerken;

  • i) 

    energie [*]

  • j) 

    de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht;

  • k) 

    gemeenschappelijke veiligheidsvraagstukken op het gebied van volksgezondheid, voor de in Deel III genoemde aspecten.

• 3. 

  Op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en ruimte-onderzoek is de Unie bevoegd op te treden, met name programma's vast te stellen en uit te voeren, zonder dat de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten belet hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 4. 

  Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp is de Unie bevoegd op te treden en een gemeenschappelijk beleid te voeren, zonder dat de uitoefening van die bevoegdheid de lidstaten belet hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

Noot bij lid 2 sub i)

De IGC-Raad van 17-18 mei 2004 schrapte (in document 76/04) "energie" als gedeelde bevoegdheidgebied. In de aanloop van de IGC-Raad van 14 juni 2004 (document CIG 79/04) is energie weer 'terug'. De afsluitende Europese top van 17-18 juni 2004 (document CIG 85/04) bekrachtigde deze terugkeer.

• 1. 

  De Unie heeft een met de lidstaten gedeelde bevoegdheid in de gevallen waarin haar in de Grondwet een bevoegdheid wordt toegedeeld die buiten de in de artikelen I-13 en I-17 bedoelde gebieden valt.

• 2. 

  De gedeelde bevoegdheden van de Unie en de lidstaten betreffen in het bijzonder de volgende gebieden:

  • a) 

    interne markt;
  • b) 

    sociaal beleid, voor de in deel III genoemde aspecten;
  • c) 

    economische, sociale en territoriale samenhang;
  • d) 

    landbouw en visserij, met uitsluiting van de instandhouding van de biologische rijkdommen van de zee;
  • e) 

    milieu;
  • f) 

    consumentenbescherming;
  • g) 

    vervoer;
  • h) 

    trans-Europese netwerken;
  • i) 

    energie;
  • j) 

    de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht;
  • k) 

    gemeenschappelijke veiligheidsvraagstukken op het gebied van volksgezondheid, voor de in deel III genoemde aspecten.

• 3. 

  Op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en de ruimte is de Unie bevoegd op te treden, en met name programma's vast te stellen en uit te voeren; de uitoefening van die bevoegdheid belet de lidstaten niet hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.

• 4. 

  Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp is de Unie bevoegd op te treden en een gemeenschappelijk beleid te voeren; de uitoefening van die bevoegdheid belet de lid staten niet hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.