Artikel I-55: De begroting van de Unie

In de bespreking op 5 en 6 december 2002 heeft de Conventie de voorstellen van werkgroep IX inzake de gedetailleerde voorschriften voor de jaarlijkse begrotingsprocedure niet gesteund. Toch is er een zekere consensus ontstaan over het beginsel dat de twee geledingen van de begrotingsautoriteit, het Europees Parlement en de Raad, gezamenlijk de begroting moeten vaststellen, op basis van een aangepaste codecisieprocedure. De nadere bijzonderheden die in deel II van de Grondwet moeten worden opgenomen ter vereenvoudiging van het huidige artikel 272, moeten later worden bepaald.

Opgemerkt zij dat de voorgestelde formulering van artikel 40, in vergelijking met de beschrijving van de "wetgevingsprocedure" in ontwerp-artikel 25, niet voorziet in stopzetting van de procedure als er geen akkoord is. Een begrotingsprocedure kan immers niet worden "stopgezet", want de Unie kan niet zonder begroting. De gedetailleerde procedure is juist bedoeld om het antwoord te geven op de vraag "wat als Parlement en Raad het niet eens zijn?".

De Conventie heeft ook met belangstelling kennis genomen van het voorstel om de financiële vooruitzichten, die nu in een interinstitutioneel akkoord zijn opgenomen, in de Grondwet te verankeren. Veel Conventieleden vinden dat de vooruitzichten sinds hun invoering in 1988 hebben bijgedragen aan de stabiliteit en de naleving van de begrotingsdiscipline. Eigenlijk moet er op worden gewezen dat het verslag van werkgroep IX de vereenvoudiging van de jaarlijkse begrotingsprocedure verbindt aan de opneming van de financiële vooruitzichten in de Grondwet, zodat deze juridisch bindend worden.

Als dit beginsel in deel I zou worden opgenomen, zal de Conventie later een rechtsgrondslag moeten opnemen in deel II van de Grondwet en moeten besluiten welke elementen van de perspectieven rechtstreeks in de Grondwet behoren te worden neergelegd. Ook de procedure voor de aanneming van de wet over de financiële vooruitzichten zou in de rechtsgrondslag in deel II moeten worden bepaald.

Concluderend kan worden opgemerkt dat in artikel 40 een procedure wordt voorgesteld die de grootste gemene deler vormt van de opvattingen van de Conventieleden. Aangezien het debat in de plenaire zitting geen alternatieven heeft opgeleverd, is nader beraad in een kleine denkgroep nodig, die zich zal buigen over de jaarlijkse begrotingsprocedure en de rechtsgrondslag voor de aanneming van de financiële vooruitzichten en de werkingssfeer daarvan, die in deel II van de Grondwet moeten worden opgenomen.

Met betrekking tot de jaarlijkse begrotingsprocedure zijn tegenstrijdige wijzigingsvoorstellen ingediend, vooral waar het gaat om de oplossing voor het geval dat het Parlement en de Raad er niet in slagen om tot overeenstemming te komen.

De Studiegroep heeft een procedureschema voorgesteld waarvan de belangrijkste elementen in het onderhavige ontwerp-artikel zijn opgenomen, terwijl de bijzonderheden te vinden zijn in ontwerp-artikel 3 van de begrotingsbepalingen van Deel III .

Het zou gaan om een wet die wordt vastgesteld krachtens een ad hoc-procedure. Het Praesidium heeft het woord iogezamenlijkl? geschrapt om de aard van de procedure nader te preciseren. De wet zou worden vastgesteld op voorstel van de Commissie. Volgens de Studiegroep begrotingsprocedure moet het wetgevingsinitiatief bij de Commissie berusten, zonder dat dit evenwel van invloed is op de stemregels bij de Raad. Er moet voorzien worden in een uitzondering op de consequenties van het initiatief van de Commissie voor wat betreft de stemming in de Raad zoals die thans in artikel [voorheen 250 VEG] zijn vastgelegd.

De Studiegroep stelt voor, het onderscheid tussen verplichte en niet-verplichte uitgaven op te heffen. Deze stap zou wel ondergeschikt moeten zijn aan de vastlegging van het beginsel dat de begrotingsautoriteit en de Commissie erop toezien dat de Unie over de nodige financiële middelen beschikt om aan haar wettelijke verplichtingen jegens derden te voldoen. In een aantal wijzigingsvoorstellen (Villepin, Schluter, Lopes en Lobo Antunes en Roche) wordt voorgesteld dit beginsel in de Grondwet vast te leggen. Momenteel is het beginsel inderdaad opgenomen in ontwerp-artikel [] van de begrotingsbepalingen van Deel III.