Tijd om de schroomvalligheid af te schudden

16 september 2022, column Bert van den Braak

Het College onderzoek integriteit Tweede Kamer acht zich niet bevoegd om verdere maatregelen tegen FVD-leider Thierry Baudet voor te stellen. Dat ondanks het bepaalde in artikel 8 van de regeling toezicht en naleving van de gedragscode¹⁾, ondanks het feit dat eerder overtreding werd geconstateerd en ondanks dat de Tweede Kamer overging tot berisping en het geven van een aanwijzing; een aanwijzing die niet werd opgevolgd. Nota bene: artikel 8 van het genoemde reglement bepaalt dat het College een aanbeveling voor een sanctie kan doen (hoezo: niet bevoegd?). Is dat gebrek aan durf?

Toen ik in 2021 de klacht over het niet melden van nevenfuncties door Baudet bij het College indiende, deed ik dat om naleving te bewerkstelligen. Als die uitblijft kan de gedragscode de prullenmand in en kan het college zichzelf beter opheffen.²⁾ Wat heb je aan regels als Kamerleden kunnen zeggen: ik trek mij er niks van aan? Die situatie dreigt nu te ontstaan. Het is aan de Tweede Kamer om het niet zo ver te laten komen. Nu het College het laat afweten, moet de Kamer de regels maar zodanig aanpassen dat zijzelf de in artikel 11 genoemde zwaarste sanctie (schorsing) kan opleggen, ook zonder aanbeveling van het College.

Velen zullen zeggen: Baudet zal van een sanctie niet wakker liggen. Het parlementaire werk interesseert hem niets, behalve om theater te maken. Hij heeft zich in het openbaar laatdunkend uitgelaten over het werk van de Tweede Kamer (ook dat is overigens een schending van de gedragscode). Bovendien kan hij na een sanctie 'slachtoffer' spelen. Als de Tweede Kamer zichzelf en de eigen regels serieus neemt, is niks doen evenwel geen optie. Als naleving na schorsing uitblijft, moet de sanctie maar worden herhaald.

Het doelbewust negeren van regels is onderdeel van de door FVD voorgestane ondermijning van de parlementaire democratie. Ook fractiegenoten van Baudet bezondigen zich eraan. Het lid Van Meijeren sprak openlijk over het voeren van een tactiek zoals die eerder in het parlement alleen door de NSB werd gevoerd: rotzooi trappen, ontregelen, het parlement in diskrediet brengen.³⁾

Corona geen probleem vinden, vaccineren verdacht maken, 9/11 een mythe noemen, onderzoeksresultaten over het neerhalen van MH17 ontkennen, wetenschappelijke onderbouwing van klimaat- en stikstofproblemen bagatelliseren, spreken over een complot van het WEF: dat alles kun je nog onder de vrijheid van meningsuiting scharen.

De abjecte steun van Baudet aan Poetin ('een grote held') en aan de brute en verwoestende overval op Oekraïne ('extreem mild') maken echter dat niet te lichtzinnig over die 'vrij geuite meningen' kan worden heengestapt. Baudet voert een door Moskou geïnspireerde agenda uit, waarin stelselmatig rechtsstaat en parlementaire democratie worden ondermijnd. Dat gebeurt in de wetenschap dat hij banden heeft met Rusland via John Laughland, (directeur Forum Internationaal) die actief was in een door Poetin gefinancierde 'denktank'. Baudet kreeg eerder - bij het Oekraïne-referendum in 2016 - steun van de 'pro-Poetin'-journalist Vladimir Kornilov.⁴⁾

Nu is vast komen te staan dat Rusland grote bedragen heeft gespendeerd aan ondermijnende activiteiten in Westerse democratieën kan niet langer schouderophalend worden gereageerd. De Tweede Kamer moet haar schroomvalligheid afschudden en stappen ondernemen. Het optreden van Baudet als Kamerlid is strijdig met zijn ambtseed. De veiligheidsdiensten of andere toegeruste instanties moeten de geldstromen richting FVD onderzoeken. Het wordt tijd om niet langer naïef te zijn en om rechtsstaat en democratie te verdedigen.