Kabinet-Rutte I (2010-2012)

De economie was nog amper aan herstel van de kredietcrisis en de Grote Recessie van 2008/2009 toegekomen, of de eurocrisis en een nieuwe recessie dienden zich alweer aan. In het voorjaar van 2012 was duidelijk dat het ‘€ 18 miljardpakket’ van voorgenomen en deels al in gang gezette besparingsmaatregelen van het kabinet-Rutte I niet genoeg zou zijn om het begrotingstekort binnen de Europese norm van 3% BBP te houden.

Veiligheid en Justitie

• - 

  Nationale politie

  In 2012 bracht minister Opstelten een wet tot stand waarbij nationale politie werd ingevoerd. Vooruitlopend op deze wet werd al een begin gemaakt met deze reorganisatie.

Immigratie en Asiel

• - 

  Verscherping beleid

  Het kabinet zette in op vermindering van het aantal asielaanvragen. Vreemdelingen moesten bovendien zelf hun inburgering gaan betalen. In EU-verband werd getracht regels voor gezinshereniging te verscherpen, maar de pogingen daartoe mislukten.

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

• - 

  Invoering langstudeerboete

  Op 8 juli 2011 werd de langstudeerboete ingevoerd, een verhoging van het wettelijk collegegeld voor iedere student die meer dan één jaar langer over een hbo- of WO-opleiding zou doen.

Financiën

• - 

  Begrotingsakkoord 2012

  Om op tijd een conceptbegroting te kunnen laten zien aan de Europese Commissie en te voldoen aan Europese begrotingseisen sloot het demissionaire kabinet op 26 april 2012 een begrotingsakkoord met D66, GroenLinks en ChristenUnie. Hierin werden afspraken gemaakt over aanvullende bezuinigingen. Het akkoord kwam bekend te staan als het Lente- of Kunduz-akkoord.

Defensie

• - 

  Kunduz-Missie Afghanistan

  In januari 2011 besloot het kabinet een politietrainingsmissie naar de Afghaanse provincie Kunduz te sturen. Nadat onder meer de nadrukkelijke verzekering was gegeven dat de opgeleide politiemensen geen militaire taken zouden krijgen, steunde een meerderheid van de Tweede Kamer deze missie.

• - 

  Militair optreden in Libië

  In maart 2011 werd besloten tot een Nederlandse bijdrage aan de internationale militaire actie om de burgerbevolking van Libië te beschermen tegen het regime van Khaddafi. De wijze waarop een spoedevacuatie van een werknemer van Haskoning uit Libië was aangepakt en waarbij de helikopterbemanning gevangen was genomen, werd ernstig bekritiseerd in de Tweede Kamer.

Bijzonderheden

Liberale premier

Het kabinet Rutte-I was het eerste kabinet dat onder leiding stond van een premier van de VVD. Bij het aantreden van het kabinet zei Rutte zichzelf te zien als de eerste liberale premier sinds Cort-van der Linden (1913-1918).

In de twee troonredes die het kabinet opstelde, was er vooral veel aandacht voor de economische crisis. In 2012 werd er ook stilgestaan bij de toen lopende kabinetsformatie en de viering van 200 jaar Koninkrijk in 2013.

Op zaterdag 23 april 2012 kwam het kabinet-Rutte I ten val, nadat de besprekingen in het Catshuis over verdere bezuinigingen waren mislukt. Over de inhoudelijke redenen was strikt genomen niets bekend, omdat wekenlang in beslotenheid was vergaderd. Het leek er op dat de onderhandelaars van VVD, CDA en PVV het eens waren geworden over een bezuinigingspakket van € 14,4 miljard. Dat bleek echter niet het geval.

Na de breuk zegde Geert Wilders namens de PVV-fractie het in oktober 2010 gesloten gedoogakkoord op. Premier Mark Rutte diende op zaterdagavond 21 april het ontslag van zijn kabinet aan de Koningin aan. Na overleg tussen de fracties in de Tweede Kamer en een Kamerdebat op 24 april werd besloten op 12 september vervroegde Tweede Kamerverkiezingen te houden.