Prinsjesdag 2023
Dinsdag 15 september 2009 is het weer Prinsjesdag. De Koningin las de troonrede voor en de minister van Financiën biedt later vandaag de Miljoenennota 2010 en de begrotingen voor 2010 aan de Tweede Kamer aan. Daarmee maakt de regering het beleid voor 2010 bekend. De begroting voor volgend jaar is de derde van het kabinet-Balkenende IV.
In juni 2009 opperde vicepremier Bos dat de troonrede minder een opsomming van beleid zou kunnen zijn, maar meer een visie hoe de samenleving ervoor staat. Dat zou een oplossing kunnen zijn voor het steeds vaker lekken van de Miljoenennota voor Prinsjesdag. Die zou dan al de vrijdag voor Prinsjesdag gepubliceerd kunnen worden.
Uiteindelijk is hiervan afgezien, onder meer omdat de Eerste Kamer niet wilde dat de Koningin op Prinsjesdag beleid aankondigt dat al eerder in de pers bekend is gemaakt.
Contentssopgave van deze pagina:
-
de troonrede in historisch perspectief
Pas sinds de Grondwetsherziening van 1983 staat in de Grondwet dat jaarlijks door koning(in) een uiteenzetting van het door de regering te voeren beleid wordt gegeven. Voordien bepaalde de Grondwet alleen dat de koning jaarlijks de zitting van de Staten-Generaal en eventuele buitengewone zittingen van het parlement opende. Over wat er in de troonrede moest staan, is verder niets geregeld. Het idee om de koningin dit jaar een 'visionaire' troonrede te laten voorlezen, was wat dat betreft mogelijk geweest. -
wat er op Prinsjesdag gebeurt
De derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. De koningin rijdt op die dag in de Gouden Koets naar het Binnenhof en leest in de Ridderzaal de troonrede voor. In de troonrede staan de plannen van de regering voor het komende jaar. -
de geschiedenis van Prinsjesdag
Prinsjesdag, met de pracht en praal van de Gouden Koets, is niet meer weg te denken uit het politieke leven en ook 'de derde dinsdag van september' is een algemeen ingeburgerd begrip. Maar toch is de traditie van 'de derde dinsdag' niet eens zo oud. In de 19e eeuw werd Prinsjesdag lange tijd in oktober gehouden. De Gouden Koets kwam er pas in 1903 en werd nadien niet altijd gebruikt. Bovendien veranderde in de loop van de tijd het karakter van de plechtigheid. -
meer over de parlementaire openings- en sluitingsceremonie
Parlementen kwamen lange tijd jaarlijks slechts korte tijd en vaak maar één periode van het jaar bijeen. Regel was dan dat de vorst de zitting van het parlement kwam openen. Die uit de Middeleeuwen daterende gewoonte werd na de Franse revolutie ook in ons land ingevoerd. -
de aanwezigheid van prinsen en prinsessen
-
het voorzitterschap van de Verenigde Vergadering
De Verenigde Vergadering, de gezamenlijke vergadering van Eerste en Tweede Kamer, wordt voorgezeten door de Voorzitter van de Eerste Kamer. Dat is al zo sinds er in 1815 twee Kamers zijn.
-
de troonrede
De troonrede is de rede die de koningin jaarlijks op de derde dinsdag van September in de Ridderzaal voorleest. Zij geeft daarin een uiteenzetting van het regeringsbeleid voor het komende jaar. De koningin schrijft de tekst van de troonrede niet zelf; dat doen de ministers. -
de miljoenennota
De Miljoenennota geeft een overzicht van het budgettaire beleid van het kabinet voor het komende begrotingsjaar, inclusief meerjarenramingen. In de vorm van Vermoedelijke Uitkomsten bevat de Miljoenennota tevens geactualiseerde ramingen over de lopende begroting. De Miljoenennota wordt jaarlijks op de derde dinsdag in september (Prinsjesdag) aangeboden aan het parlement. -
begroting en begrotingscyclus
In de Rijksbegroting staan de voorstellen voor uitgaven en de inkomsten van het Rijk. Omdat het over geld gaat is het een belangrijk instrument om beleid te voeren. De grote lijnen van het begrotingsbeleid worden daarom vastgelegd in regeerakkoorden. Politiek gezien is de begrotingsbehandeling daarom niet echt spannend, omdat de regeringspartijen meestal het beleid steunen. Voor de oppositie is het wel een mooie gelegenheid om het beleid te bestrijden. Daarom zijn de debatten vaak toch wel levendig.