Kabinet-Rutte II (2012-2017)

Het kabinet-Rutte II trad aan in een periode waarin Nederland, in het verlengde van de Grote Recessie als gevolg van de kredietcrisis, wederom te maken had met negatieve economische groei. De eurocrisis, met name de telkens terugkerende problemen rond de Griekse staatsschuld, zorgden vooral in de eerste jaren van het kabinet voor grote onzekerheid. In de loop van de kabinetsperiode kwam de economie enigszins uit het slop.

Dit kabinet bracht een flink aantal wetten tot stand, waaronder een aantal grote hervormingen op het gebied van zorg en sociale zekerheid. Zo werd een deel van de zorgtaken van de rijksoverheid overgeheveld naar gemeenten. Met name in 2013 en 2014 wist de coalitie een groot deel van zijn plannen tot wet te maken.

Buitenlandse Zaken

• - 

  Associatieverdrag met Oekraïne

  In december 2016 bereikte premier Rutte overeenstemming over een annex bij het EU-associatieverdrag met Oekraïne, nadat bij een raadgevend referendum een meerderheid zich tegen dat verdrag had gekeerd. Via een afzonderlijke wet werd hierna alsnog de inwerkingtreding van het verdrag geregeld, waarmee Tweede en Eerste Kamer in 2017 instemden.

Veiligheid en Justitie

• - 

  Teevendeal en Bonnetjesaffaire

  Op 16 december 2015 steunde vrijwel de gehele oppositie in de Tweede Kamer een door Gert-Jan Segers (CU) ingediende motie van afkeuring over de afhandeling van de schikking met crimineel Cees H. (de zogenaamde 'Teevendeal'). De bewindslieden van Veiligheid en Justitie werd verweten dat ze zich in hun eerdere rol als Kamerlid te zeer hadden bemoeid met de reactie van het ministerie op persuitingen. Premier Rutte werd verweten onvoldoende vaart te hebben gezet achter het scheppen van duidelijkheid en onjuist te hebben gereageerd op het rapport-Oosting over deze zaak. Als gevolg van deze zogenaamde 'Bonnetjesaffaire' traden minister Opstelten en staatssecretaris Teeven af, evenals Opsteltens opvolger Van der Steur.

Immigratie en Integratie

• - 

  Kinderpardon

  In december 2012 kwam er een pardonregeling voor langdurig in Nederland verblijvende kinderen. Het ging om asielkinderen die tenminste vijf jaar in Nederland verbleven. Deze kinderen en hun gezinsleden konden onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning.

• - 

  Strafbaarstelling illegaliteit

  Op 1 april 2014 maakte het kabinet bekend af te zien van het indienen van een wetsvoorstel over strafbaarstelling van illegaliteit, nadat er daarover grote ophef was ontstaan bij de PvdA-achterban.

• - 

  'Bed-bad-brood'-regeling

  In april 2015 werd na langdurige en gespannen besprekingen een akkoord bereikt over een nieuwe opzet voor de opvang en uitwijzing van uitgeprocedeerde asielzoekers. Er kwam alleen een sobere opvangvoorziening (op basis van 'bed-bad-en-brood') in de vijf grootste steden en Ter Apel. Die opvang zou bovendien gericht zijn op een actief terugkeerbeleid. De opvangplekken in andere steden moesten worden gesloten, maar pas nadat de Raad van State daarover een uitspraak had gedaan.

• - 

  Vluchtelingencrisis 2015

  In de zomer van 2015 nam de stroom vluchtelingen (met name vanuit Syrië) via Zuid- en Oost-Europese landen sterk toe. Het kabinet zette in op evenredige verdeling van de opvang over alle EU-landen en het op termijn ondersteunen van opvang in de regio. De komst van nieuwe asielzoekerscentra leverde spanningen op.

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

• - 

  Samenvoeging provincies

  In juni 2013 werd een voorontwerp ingediend van een voorstel tot samenvoeging van de provincies Flevoland, Noord-Holland en Utrecht. Voor het plan bleek in juni 2014 onvoldoende steun te zijn.

• - 

  Invoering raadgevend referendum

  In 2013 besloot het kabinet tot invoering van een raadgevend referendum. Vanaf 1 juli 2015 was het mogelijk een raadgevend referendum aan te vragen voor bepaalde wetsvoorstellen en verdragen. In april 2016 vond voor het eerst zo'n referendum plaats.

Wonen en Rijksdienst

• - 

  Woonakkoord

  In december 2013 kwam een wet tot stand over maatregelen voor de woningmarkt. Er kwam onder meer per 1 januari 2014 een verhuurdersheffing en mogelijk een investeringsimpuls. Doel van de maatregelen was het bevorderen van doorstroming en van werkgelegenheid in de bouw.

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

• - 

  Leenstelsel

  Op 28 mei 2014 bereikten kabinet en regeringsfracties een akkoord met D66 en GroenLinks over een nieuw stelsel van studiefinanciering. Er kwam in plaats van de basisbeurs een leenstelsel. De aanvullende beurs ging met 100 euro omhoog en de Ov-kaart bleef behouden. Die kaart kwam er ook voor minderjarige MBO-studenten. Verder kwam er extra geld voor verbetering van de kwaliteit van het onderwijs.

Financiën

• - 

  Nationalisatie SNS-REAAL

  In februari 2013 besloot minister Dijsselbloem tot onteigening en nationalisatie van bank/verzekeraar SNS-REAAL, om verdere problemen voor de bank en daarmee voor de economie te voorkomen. De kosten voor de Staat waren 3,7 miljard euro. Ook de Nederlandse banken droegen 1 miljard euro bij.

• - 

  Aanvullende bezuinigingen

  Vanwege een door het CPB voorziene stijging van het begrotingstekort (tot 3,4 procent) besloot het kabinet op 1 maart 2013 tot aanvullende bezuinigingen in 2014 voor een bedrag van ruim 4 miljard euro. Vanwege de aanhoudende recessie werd in augustus 2013 besloten alsnog te komen tot een pakket van €6 miljard aan extra bezuinigingen.

Defensie

• - 

  Joint Strike Fighter

  In september 2013 besloot het kabinet definitief voor de vervanging van de F16 door de JSF.

• - 

  Vredesmissie Mali

  Op 1 november 2013 nam het kabinet het besluit ca. 380 militairen te laten deelnemen aan een VN-vredesmissie in Mali. In 2015 en nogmaals in 2017 werd deze missie verlengd.

• - 

  Strijd tegen IS

  In september 2014 besloot het kabinet dat Nederland een militaire bijdrage zou leveren aan de internationale strijd tegen het terreurregime van Islamitische Staat in Irak.

Infrastructuur en Milieu

• - 

  Fyra-treinen

  Het kabinet besloot een punt te zetten achter het gebruik van de Fyra-treinen bij de verbinding Amsterdam-Brussel. De NS kregen de gelegenheid met een alternatief te komen.

Economische Zaken

• - 

  Energieakkoord

  In augustus 2013 sloot de regering met werkgevers, vakbonden en milieuorganisaties een energieakkoord. Dat bevatte maatregelen om het energieverbruik te verminderen, de energievoorziening te verduurzamen en tot minimaal 15.000 extra voltijdbanen te komen.

• - 

  Gaswinning in Groningen

  Het toegenomen aantal aardschokken in Groningen ten gevolge van de aardgaswinning zorgde voor veel onrust. Het kabinet besloot de gaswinning te verminderen en kondigde een onderzoek aan naar een verantwoord niveau van gaswinning. In januari 2014 kwam minister Kamp met plannen voor de aanpak van de problemen. De winning van aardgas werd met name in het veld bij Loppersum sterk verminderd en er kwam geld om gebouwen, huizen en infrastructuur te versterken en de leefbaarheid te vergroten.

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

• - 

  Sociaal Akkoord

  Op 11 april 2013 sloten sociale partners en kabinet een sociaal akkoord, waarin afspraken werden gemaakt over werkgelegenheid, de duur van de WW, het ontslagrecht, participatie van arbeidsgehandicapten en inkomens. Het akkoord bevatte diverse aanpassingen van het regeerakkoord. Extra bezuinigingen voor 2014 werden uitgesteld.

• - 

  Hervorming pensioenstelsel

  Een akkoord tussen kabinet, regeringspartijen en drie oppositiepartijen moest de basis leggen voor een nieuw pensioenstelsel. De pensioenopbouw werd versoberd. Doel was de mogelijkheid van de opbouw van een pensioen van 75 procent van het gemiddelde inkomen in 40 jaar tijd.

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

• - 

  Vrije artsenkeuze

  Op 16 december 2014 verwierp de Eerste Kamer een wetsvoorstel van minister Schippers over de mogelijkheid tot het aanbieden van een zorgpolis met een beperkte vrije artsenkeuze. Drie PvdA-senatoren sloten zich aan bij de oppositie. In de nacht van 18 op 19 december bereikte de coalitie een nieuw akkoord. Het wetsvoorstel werd opnieuw ingediend, maar er kwamen betere waarborgen voor zorgconsumenten om onverwachte hoge kosten te voorkomen.

• - 

  Overheveling zorgtaken naar gemeenten

  Het kabinet besloot in 2014 tot overheveling van een groot aantal zorgtaken van het rijk naar gemeenten. Per januari 2015 werden gemeenten volledig verantwoordelijk voor de maatschappelijke ondersteuning - waaronder de uitbetaling van het persoonsgebonden budget - van mensen met een beperking, chronische, psychische of psychosociale problemen. Ook kregen gemeenten een grotere rol in het jeugdbeleid.

• - 

  Problemen PGB

  De uitbetaling van het persoonsgebonden budget via gemeenten en door de Sociale Verzekeringbank leidde tot aanhoudende problemen.

Troonswisseling

Op 30 april 2013 abdiceerde Koningin Beatrix ten gunste van haar zoon. Willem-Alexander werd op diezelfde dag ingehuldigd als Koning der Nederlanden.

MH17-ramp

Op 17 juli 2014 stortte Malaysian Airlines vlucht MH17 neer in Oost-Oekraïne. 196 Nederlanders kwamen hierbij om

het leven. Het toestel bleek neergehaald door een Boek-raket. Deze ramp maakte internationaal overleg

noodzakelijk. Het ging daarbij zowel om het organiseren van repatriëring van de slachtoffers en onderzoek naar de ramp als het instellen van sancties tegen Rusland vanwege de (indirecte) betrokkenheid van dat land bij de ramp.

VN-klimaatakkoord in Parijs

In december 2015 stemde het kabinet in met een nieuw VN-Klimaatakkoord, dat tijdens de klimaatconferentie in Parijs tot stand was gekomen. Namens het kabinet leidde staatssecretaris Dijksma de Nederlandse onderhandelingsdelegatie.

Het kabinet-Rutte II was verantwoordelijk voor de opstelling van vijf troonredes. De eerste in 2013 was ook de eerste troonrede van Koning Willem-Alexander. Bij de laatste troonrede, in 2017, was het kabinet al demissionair.

Het kabinet maakte zijn volledige termijn vol. Een dag voor de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart 2017 bood het zijn ontslag aan en werd het demissionair. Dit ontslag werd verleend op 26 oktober 2017.