Commissie zet visie uiteen over fondsen voor de oplossing van bankfaillissementen

De Europese Commissie stelt vandaag de oprichting door de Europese Unie van een EU-netwerk van fondsen voor de oplossing van bankfaillissementen voor om ervoor te zorgen dat toekomstige bankfaillissementen niet door de belastingbetaler worden bekostigd of het financiële stelsel destabiliseren.

Na bespreking op de komende Europese Raad zal de Europese Commissie deze ideeën presenteren op de top van de G-2O in Toronto op 26-27 juni 2010. Die fondsen zouden deel uitmaken van een breder kader gericht op het voorkomen van een toekomstige financiële crisis en het versterken van het financiële stelsel. De Commissie gelooft dat een en ander onder meer kan worden gerealiseerd door de lidstaten te verplichten overeenkomstig gemeenschappelijke regels een fonds in te stellen waarin banken een heffing dienen te storten. De fondsen zouden niet worden gebruikt om banken een financiële injectie toe te dienen of te redden, maar alleen om ervoor te zorgen dat een bankfaillissement ordelijk wordt beheerd en het financiële stelsel niet destabiliseert.

De heer Michel Barnier, commissaris van Interne markt en diensten, zei hierover: "Het is niet aanvaardbaar dat belastingbetalers de zware kosten voor het redden van de banksector moeten blijven dragen. Zij horen niet in de frontlinie thuis. Ik geloof in het beginsel dat de "vervuiler betaalt". Wij dienen een stelsel op te bouwen dat waarborgt dat de financiële sector in de toekomst de kosten van bankcrises betaalt. Daarom geloof ik dat aan banken moet worden gevraagd bij te dragen in een fonds om bankfaillissementen te beheren, de financiële stabiliteit te beschermen en besmetting te beperken - dat echter geen reddingsfonds is. Europa moet een initiatief nemen door het ontwikkelen van gemeenschappelijke benaderingen en het aanbieden van een model voor samenwerking dat globaal kan worden toegepast.

Waarom fondsen voor de oplossing van bankfaillissementen nodig zijn

Als gevolg van de financiële crisis moesten nationale regeringen massale hoeveelheden geld van de belastingbetaler gebruiken om hun financiële sector te ondersteunen, de financiële stabiliteit te handhaven en de depositohouders te beschermen. Nu zijn inspanningen nodig om ervoor te zorgen dat dergelijke situaties zich nooit meer voordoen. De Commissie is al bezig met de invoering van preventieve maatregelen die de kans op een bankfaillissement moeten verkleinen, maar er moet ook voor worden gezorgd dat, mochten er in de toekomst bankfaillissementen optreden, krachtige mechanismen voorhanden zijn om deze met behulp van geld van de marktsector aan te pakken.

In oktober 2009 heeft de Commissie duidelijk gemaakt dat het de invoering van een nieuw kader voor crisisbeheersing op EU-niveau steunt. Dit nieuwe kader omvat een geharmoniseerd pakket bevoegdheden en regels op grond waarvan regelgevers bankfaillissementen kunnen voorkomen en maatregelen kunnen nemen om een ordelijke faillissementoplossing voor insolvente banken te faciliteren en daarbij de kosten voor de belastingbetaler tot een minimum te beperken (IP/09/1549)). De Commissie stelt nu ter aanvulling van dit nieuwe kader de oprichting van faillissementoplossingsfondsen voor. Natuurlijk zou hun omvang en toepassingsgebied van de efficiëntie van het verbeterde toezicht en de verbeterde regelgeving afhangen.

Een aantal EU-lidstaten heeft al heffingen op zijn banksector ingevoerd of overweegt dit. Het ontbreken van een gecoördineerde aanpak op het punt van de omvang van deze heffing en de wijze van besteding ervan betekent echter dat er kans bestaat op concurrentieverstoringen tussen nationale bancaire markten en op belemmering van grensoverschrijdende samenwerking tijdens crises.

Wat stelt de Commissie voor? Een EU-netwerk van door de banken gefinancierde faillissementoplossingsstelsels

De Commissie gelooft dat de bankheffingen het best gebruikt kunnen worden voor de instelling van een EU-wijd netwerk van vooraf gefinancierde stelsels met een welomlijnd mandaat. Deze fondsen zouden bestemd zijn voor het verlenen van financiering voor het type maatregelen dat in de mededeling van oktober 2009 over crisisbeheersing wordt geschetst, waaronder: verlening van financiering voor "overbruggingsbank"operaties, gehele of gedeeltelijke overdracht van activa en/of passiva en financiering van de opsplitsing in een "goede bank"/"slechte bank".

Dankzij de oprichting van faillissementoplossingsfondsen zou de veerkracht van de banksector vergroten en zou een noodzakelijk beroep op het geld van de belastingsbetaler worden voorkomen. De Commissie erkent ook dat door het bestaan van grote door banken gefinancierde stelsels belangrijke "moral hazard"-problemen ontstaan indien ervan uitgegaan wordt dat deze fondsen er zijn om banken voor een faillissement te behoeden. Dit is een belangrijk aandachtspunt dat dient te worden aangepakt door ondubbelzinnig duidelijk te maken dat aandeelhouders en niet-verzekerde schuldeisers als eersten met de gevolgen van een bankfaillissement moeten worden geconfronteerd en dat faillissementoplossingsfondsen geen verzekeringspolis zijn en niet mogen worden gebruikt om failliet gaande banken overeind te houden, maar veeleer dienen om een ordelijk faillissement te faciliteren.

Mogelijke omvang en werking

De fondsen voor de oplossing van bankfaillissementen zouden gedurende een bepaalde periode moeten worden opgericht en het bankenheffingmechanisme zou zodanig kunnen worden opgezet dat passend gedrag wordt gestimuleerd en de kans op faillissementoplossing wordt beperkt. Het is echter niet de bedoeling van de Commissie in dit stadium precieze details te geven over de wijze waarop fondsen voor de oplossing van bankfaillissementen naar verwachting zullen werken en de omvang ervan. De Commissie erkent dat het van essentieel belang zal zijn een duidelijk inzicht in en zorgvuldige beoordeling van de cumulatieve effecten van het brede pakket hervormingen met betrekking tot heffingen en bankkapitaal te ontwikkelen. Ook is het noodzakelijk ervoor te zorgen dat de kosten zodanig worden afgestemd dat verstikking van het economisch herstel en de kredietkosten voor de reële economie worden vermeden.

Volgende stappen

De Commissie zal haar ideeën in de loop van juni 2010 aan de ministers van Financiën en de staatshoofden van de EU alsook de G20 voorleggen. Zij zal aandringen op een breed akkoord over algemene beginselen en beleidslijnen.

In oktober 2010 zal de Commissie met gedetailleerdere voorstellen komen betreffende haar bredere plannen voor de ontwikkeling van een nieuw kader voor crisisbeheersing en de beoogde vaststelling van wetgevingsvoorstellen. De Commissie zal zorgvuldig de implicaties van haar voorstellen voor faillissementoplossingsfondsen in begeleidende effectbeoordeling nagaan.

De Commissie is, met het oog op het behoud van gelijke spelregels wereldwijd, van plan op de werkzaamheden van de G20 te wegen voor een globale aanpak van faillissementoplossingsfondsen op basis van de in deze mededeling naar voren gebrachte ideeën.

Nadere informatie

De mededeling van de Commissie over fondsen voor de oplossing van bankfaillissementen is beschikbaar op:

http://ec.europa.eu/internal_market/bank/crisis_management/index_en.htm

memo 10/214