Een nieuw initiatief?
"De toerismebepaling in de Winkeltijdenwet mag geen breekijzer zijn om die Winkeltijdenwet te omzeilen. Dat is de strekking van een initiatiefwet die vandaag is ingediend door de Kamerfracties van SP en SGP." Oplettende lezertjes zullen zeggen: ja, dat bericht kennen we. Het stond vorige week maandag in alle kranten en er werd ook in andere media volop over bericht.
Het bovenstaande bericht is echter niet van 3 november 2008, maar van 21 december 2006. Dat was de datum waarop SGP en SP samen met een initiatiefwetsvoorstel - de term 'initiatiefwet' is minder gelukkig; het gaat om een voorstel - kwamen. Dat was een echt voorstel (dus niet zo maar een plannetje). Er was een begeleidende brief, een wetsvoorstel en een memorie van toelichting. Het voorstel kreeg een vet nummer (kamerjargon): kamerstuk 30.914. In februari 2007 bracht de Raad van State advies uit over het voorstel.
Over het voorstel verschenen in december 2006 ook berichten in de pers. Trouw meldde: "De SGP en de SP hebben samen een initiatief-wetsvoorstel ingediend om misbruik van koopzondagen tegen te gaan. Voor de SGP spelen vooral godsdienstige overwegingen een rol; de SP wil vooral kleine ondernemers beschermen." Het Financieele Dagblad schreef op 22 december 2006: "De strijd tegen de groei van het aantal koopzondagen heeft tot een opmerkelijke samenwerking geleid. Donderdag dienden SGP en SP gezamenlijk een initiatiefwetsvoorstel in dat het koopzondagenregime in de Winkeltijdenwet strenger moet maken." Ook het Radio-1-Journaal maakte melding van het initiatief.
Eerst iets over dat initiatief zelf. Trouw suggereerde dat de samenwerking tussen SGP en SP een teken was voor een andere opstelling van met name de SGP. Op zichzelf zit er iets in voor die stelling en het is zeker opmerkelijk om SGP-voorman Bas van der Vlies samen te zien optrekken met het jonge vrouwelijke SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen. Toch is dat grotendeels een gevolg van tamelijk toevallige factoren.
Al in het voorjaar van 2006 stelde de SGP de ruime toepassing van de toerismebepalingen in de Winkeltijdenwet aan de orde. De partij is van oudsher verdediger van de zondagsrust en vroeg zich af of de huidige praktijk wel strookte met de in 1996 door PvdA, VVD en D66 tot stand gebrachte wet. Toen minister Brinkhorst weigerde in te grijpen, kondigde Van der Vlies een initiatiefwetsvoorstel aan. Hij riep CDA, ChristenUnie, PvdA en ook SP op zich bij hem aan te sluiten.
Dat 'verbond-in-wording' werd doorkruist door de formatie. CDA, PvdA en ChristenUnie kozen er voor de kwestie van de koopzondagen vast te leggen in het regeerakkoord. De drie partijen wilden niet 'op twee borden tegelijk' schaken en zo bleven alleen SGP en SP samen over. In 2006 had de SP nog een mannelijke woordvoerder economische zaken, maar in de nieuwe fractie was dit toevallig een vrouw (initiatiefneemster Gesthuizen, voorheen zelfstandig ondernemer, werd op 30 november 2006 Kamerlid). Het kabinet kwam in oktober dit jaar met een eigen wetsvoorstel, dat eveneens het ge- dan wel misbruik van de toerismebepaling wil beperken, maar minder ver gaat dan het voorstel van SGP en SP.
Het advies van de Raad van State heeft geleid tot enkele aanpassingen van het oorspronkelijke voorstel uit december 2006, die echter niet de kern daarvan wijzigen. Op dat moment doen of je met een nieuw voorstel komt, is dus op z'n zachtst gezegd dubieus. De SP-site meldde op maandag 3 november jl.: "SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen en SGP-fractievoorzitter Van der Vlies willen de 'sluiproutes' afsluiten die gemeenten en bedrijven benutten om de bepalingen van de Winkeltijdenwet te omzeilen. Zij dienen daartoe vandaag (sic!) gezamenlijk een initiatief-wetsontwerp in bij de Tweede Kamer".
Het is begrijpelijk dat partijen publiciteit zoeken, zeker als de concurrentie (zoals de PvdA) het goed doet in de peilingen. Maar om iets wat dat niet is als nieuw te presenteren, is toch tamelijk discutabel. Op z'n minst had gemeld moeten worden dat het voorstel er al lag. Nu werd hier en daar in de media gesuggereerd dat het initiatief een reactie was op de kabinetsplannen (quod non).
Voor de zekerheid daarom toch maar even de melding aan de Nijmeegse geschiedschrijvers, die in hun jaarboek altijd keurig de wetenswaardigheden uit het afgelopen parlementaire jaar optekenen: niet melden dat in november 2008 SP en SGP samen met een initiatiefwetsvoorstel kwamen, maar hoogstens noemen dat beide partijen samen voor de tweede keer de publiciteit zochten met een oud voorstel.