Lissabon: nieuw verdrag geeft nieuwe bevoegdheden aan Europese burgers

Vandaag ondertekenen de regeringsleiders en staatshoofden van de 27 EU -lidstaten het nieuwe hervormingsverdrag. Het verdrag is door de voorzitter van het Europees Parlement Hans-Gert Pöttering al gekwalificeerd als "een groot succes voor het Europees Parlement, een overwinning voor de Europese Unie en voor al haar burgers." Maar wat zal er concreet veranderen in het functioneren van de EU? Zullen de burgers meer gewicht krijgen in EU-zaken? We zetten enkele belangrijkste punten op een rij.

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Meer macht voor het Europees Parlement

De voorzitter van de Europese Commissie zal door het Europees Parlement worden gekozen door een absolute

meerderheid van zijn leden. De Europese Raad, die de kandidaat aan het EP zal voordragen, zal in het nomineren van de rekening houden met uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement.

2.

Meer recht tot initiatief voor burgers

Voortaan kunnen burgers door het indienen van een miljoen handtekeningen afkomstig uit een aanzienlijk aantal lidstaten de Europese Commissie vragen om een wetsontwerp in te dienen. De Commissie zal vervolgens worden verplicht om maatregelen te treffen naar aanleiding van dit burgerinitiatief.

3.

Medebeslissingsbevoegdheid EP uitgebreid

De medebeslissingsbevoegdheid van het Europees Parlement wordt aanzienlijk uitgebreid, waardoor het Parlement voor de meeste wetgeving dezelfde macht zal krijgen als de EU-ministers in de Raad. Dit zal gelden voor onder meer de interne markt, de controles aan de binnengrenzen en asielzaken.

4.

Vergaderingen ministers EU-lidstaten: meer openheid

Tot op heden is het zo dat wanneer de EU-regeringsleiders en staatshoofden zich verzamelen in de Raad dit slechts af en toe openbaar gebeurt. Met de intreding van het Verdrag van Lissabon zal de transparantie toenemen: wanneer er Europese wetgeving zal worden besproken en goedgekeurd zullen de vergaderingen openbaar zijn. De Europese burger zal verder ook beter worden geïnformeerd over de precieze posities van de lidstaten, iets waar het EP al langer om vraagt.

5.

Handvest van de grondrechten

Hoewel de tekst van het Handvest van de grondrechten geen deel uitmaakt van het Verdrag van Lissabon, zal het wel juridisch bindend worden. Alle rechten van de EU- burgers die hierin genoemd zijn, zoals het recht om te werken en het recht op collectieve onderhandelingen en collectieve actie worden daarmee juridisch bindend in de EU - met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk en Polen. Het handvest werd gisteren, woensdag 12 december, plechtig afgekondigd in de plenaire vergadering in Straatsburg.

Het Verdrag van Lissabon zal vandaag, 13 december, worden ondertekend in Lissabon door de staatshoofden en regeringsleiders van de EU en zal door alle lidstaten moeten worden bekrachtigd vóór de volgende Europese verkiezingen van 2009.