Hoofdpunten hervormingsverdrag

Den Haag (PDC) - De Europese leiders hebben vannacht in Lissabon overeenstemming bereikt over de tekst van het Europese Hervormingsverdrag. Dit verdrag moet de Europese Unie vanaf 2009 soepeler laten functioneren en democratischer maken. Het komt in de plaats van de door Nederland en Frankrijk verworpen Europese Grondwet.

De regeringsleiders van de 27 EU-landen zullen het Hervormingsverdrag op 13 december in Lissabon ondertekenen.

Een overzicht van de hoofdpunten uit het Hervormingsverdrag:

• - 

  De Europese Raad krijgt een voorzitter voor 2,5 jaar, die de vergaderingen van de regeringsleiders gaat voorbereiden en voorzitten. Hij moet zorgen voor eenheid onder de lidstaten.

• - 

  Groepjes van telkens drie lidstaten gaan de voorzitterschappen van de Raad van ministers  onderling regelen.

• - 

  Landen leveren hun vetorechten in op een aantal terreinen, onder andere asiel, migratie en justitie. Beslissen bij gewone of gekwalificeerde meerderheid wordt gebruikelijker. Voor de EU-begroting, delen van justitie, buitenlands beleid en belastingzaken blijft een vetorecht bestaan.

• - 

  De nationale parlementen en het Europees Parlement (EP) krijgen meer invloed. Het EP mag bijvoorbeeld gaan meebeslissen over justitie en landbouw. De nationale parlementen krijgen een 'oranje kaart-procedure': als meer dan de helft van alle nationale parlementen een voorstel van de Europese Commissie niet wil, dan moet de Commissie besluiten of het hele voorstel van tafel gaat. Zet de Commissie dan alsnog door, dan kan de Raad van Ministers met 55% van de stemmen, of een meerderheid in het Europees Parlement, het hele voorstel schrappen.

• - 

  De Europese Commissie krijgt 18 leden in plaats van 27. Dat betekent dat de lidstaten van de Europese Unie niet altijd een landgenoot in de Europese Commissie hebben. Na 2014 moet elk land een van elke drie zittingsperiodes overslaan.

• - 

  Voor buitenlands beleid krijgt de Europese Commissie een Hoge Vertegenwoordiger, met eigen ambtenaren.

• - 

  Burgers of actiegroepen die een miljoen handtekeningen verzamelen, kunnen de Europese Commissie vragen om wetsvoorstellen te doen.

• - 

  Het verdrag heet geen 'Grondwet' meer. De Europese vlag (blauw met een cirkel van twaalf sterren) en het Europese volkslied blijven bestaan, maar die symbolen staan op aandringen van Nederland niet apart in het verdrag vermeld.

• - 

  De bevoegdheden van de Europese Unie worden duidelijker afgebakend. Brussel kan zich niet direct bemoeien met typisch Nederlandse publieke voorzieningen als de woningcorporaties, pensioenstelsels en de gezondheidszorg.

Premier Jan Peter Balkenende toonde zich zeer tevreden met het resultaat van de onderhandelingen. Aan de Nederlandse "zorgen en wensen in juni al recht gedaan", aldus Balkenende.

Italië kreeg er in de onderhandelingen afgelopen nacht een zetel bij in het Europees Parlement. Polen kreeg voor elkaar dat een minderheid een besluit niet kan blokkeren, maar wel kan uitstellen.