Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)

De NVWA gaat uit van vrijwillige naleving van wet- en regelgeving door bedrijven, instellingen en consumenten. De houding van de NVWA kenmerkt zich door het principe van 'zacht waar het kan, hard waar het moet'. Er wordt gewerkt met een risicogerichte aanpak, gebaseerd op kennis van en samenwerking met de sector en gericht op gedragsbeïnvloeding. Voor ondernemers die hun verantwoordelijkheid nemen is de NVWA een deskundige gesprekspartner. Wie zich niet aan de regels houdt, wordt echter hard aangepakt.

De instrumenten die de dienst gebruikt, zijn:

• - 

  dienstverlening om risico's en overtredingen te voorkomen
• - 

  handhavingscommunicatie: informatievoorziening, vooral naar consumenten
• - 

  horizontaal toezicht: eigen verantwoordelijkheid voor bedrijven om gevaren in hun sector te voorkomen
• - 

  repressief toezicht: het waarnemen van problemen als deze de kop opsteken
• - 

  opsporing van de verantwoordelijken bij overtredingen van de wet

De keuze voor een methode is afhankelijk van de sector of het bedrijf waarop het toezicht wordt uitgeoefend. Ook de risico's, het nalevingsgedrag en de ontwikkeling binnen een sector bepalen welke handhavingsmethode gehanteerd wordt.

Bij incidenten en calamiteiten fungeert de NVWA als centraal meldpunt.

De Voedsel- en Warenautoriteit is op 10 juli 2002 ingesteld binnen de Rijksoverheid. De Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees was halverwege de jaren tachtig ontstaan toen de gemeentelijke vleeskeuringsdiensten en uitvoeringstaken van de veterinaire dienst van het ministerie LNV werden samengevoegd.

Crises in Nederland en Europa, waaronder de BSE-crisis en de opschudding rond dioxinekippen, waren belangrijke aanleidingen voor de oprichting van de VWA. Een andere aanleiding was de oprichting van de European Food Safety Authority, die er voor moet zorgen dat de risicobeoordeling op het gebied van voedsel van de verschillende EU-lidstaten beter op elkaar afgestemd wordt.

Aanvankelijk was de VWA een agentschap van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Per 1 januari 2012 was de NVWA een samenwerkingsverband van het ministerie van Economische Zaken, bestaande uit de (oude) Voedsel en Waren Autoriteit (VWA), de Algemene Inspectiedienst (AID) en de Plantenziektenkundige Dienst (PD). Toen in 2017 het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit geherintroduceerd werd, werd de NVWA onder dit ministerie ondergebracht.