Economische cijfers kabinet Schermerhorn-Drees (1945-1946)

Het kabinet-Schermerhorn-Drees richtte het Centraal Planbureau op en gaf de Stichting van de Arbeid een belangrijke rol bij het nastreven van een geleide loonpolitiek. Na inlevering van het oude geld en voor invoering van nieuw geld moest de bevolking vanaf 26 september 1945 een week van een tientje (het 'tientje van Lieftinck') leven.

Minister Lieftinck (Financiën) saneerde zo het geldwezen: de inflatie daalde van 15% in 1945 naar 9,1% in 1946. Nederland trad in 1945 ook toe tot het internationale monetaire stelsel van Bretton Woods.

Contentssopgave van deze pagina:


1.

Centraal Planbureau

Het kabinet-Schermerhorn-Drees werd beëdigd op 24 juni 1945. Een dag later al gaf minister Vos (Handel en Nijverheid) de beroemde econoom Jan Tinbergen opdracht een voorstel te doen voor de oprichting van een Planbureau. Dit leidde ertoe dat in september 1945 het Centraal Planbureau i.o. van start ging, met Tinbergen als eerste directeur. Vos kreeg echter niet de ruimte in het kabinet om veel van zijn ideeën voor ordening en socialisatie van de economie uit te voeren.

2.

Stichting van de Arbeid

Al voor het aantreden van het kabinet, op 17 mei 1945, richtten de centrale organisaties van werkgevers in de industrie, het midden- en kleinbedrijf en de land- en tuinbouw en de centrale organisaties van werknemers de Stichting van de Arbeid op, als overlegorgaan van de sociale partners.

Het kabinet erkende de Stichting van de Arbeid als adviesorgaan op sociaal-economisch gebied. Minister Drees (Sociale Zaken) gaf de Stichting met het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen in 1945 een belangrijke adviesrol op het gebied van de loonpolitiek en zorgde ervoor dat er een effectievere geleide loonpolitiek kon worden gevolgd. De Sociaal-Economische Raad (SER) zou de sociaal-economische adviesrol in 1950 overnemen van de Stichting van de Arbeid.

3.

Cijfers

Schermerhorn-Drees

1945

1946

Gemiddeld

Verschil

Algemeen

       

Volumegroei BBP

-

-

n.v.t.

n.v.t.

Inflatie (mutatie CPI, %)

15,0

9,1

12,1

-5,9

BBP (lopende prijzen)

0,0

4,8

2,4

4,8

Bevolkingsomvang

9,2

9,3

9,3

0,1

Bevolkingsgroei

1,0%

0,9%

1,0%

-0,1%

Arbeidsmarkt/sociale zekerheid

       

Geregistreerde werklozen

n.b.

n.b.

n.v.t.

n.v.t.

Ziektewet

.

     

Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen

96

88

92

-8

WW

0

0

n.v.t.

n.v.t.

WWV

0

0

n.v.t.

n.v.t.

AOW/Noodwet Ouderdomsvoorziening

0

0

n.v.t.

n.v.t.

AWW/ANW

0

0

n.v.t.

n.v.t.

Bijstand e.d.

0

0

n.v.t.

n.v.t.


Meer over