Dr. W.J.A. (Willem) Kernkamp

foto Dr. W.J.A. (Willem) Kernkamp
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

Hoogleraar Arabisch en islamkenner, die was gepromoveerd op een studie over de vrouw en de islam. Later hoogleraar staatsrecht in Utrecht. Wist als minister van Overzeese Rijksdelen in het derde kabinet-Drees in korte tijd de onderhandelingen met 'De West' uit het slop te trekken en was verantwoordelijk voor de totstandkoming van het Statuut voor het Koninkrijk waarbij Suriname en de Nederlandse Antillen een zelfstandiger positie kregen. Overleed in 1956 kort voor het einde van de kabinetsperiode. Een beschouwelijk academicus en een prettig onderhandelaar, die gesteld was op goede menselijke verhoudingen. In de CHU een politiek buitenbeentje.

CHU
functie(s) in de periode 1952-1956: minister

Contentssopgave van deze pagina:


1.

Personal data

Surnames
Willem Jan Arend (Willem)

Place and date of birth
Edam, 18 July 1899

Place and date of death
Utrecht, 18 July 1956

Place and date of burial
Bilthoven, 21 July 1956

2.

Party/Movement

Party/Parties
CHU (Christelijk-Historische Unie)

3.

Main functions and occupations

  • bijzonder hoogleraar Arabisch en instellingen van de islam, Rijksuniversiteit Utrecht, from 16 November 1936 until 1 September 1946 (benoemd bij K.B. van 13 oktober 1936, vanwege het fonds ten behoeve van de Indologische Studiën)
  • belast met de waarneming van de bijzondere leerstoel in het Indisch staatsrecht, Rijksuniversiteit Utrecht, from 1942 until 1946
  • hoogleraar staats- en administatiefrecht en wijsbegeerte van het recht, Rijksuniversiteit Utrecht, from 1 September 1946 until 1 September 1952
  • raadsheer Bijzondere Raad van Cassatie, from September 1947 until 2 September 1952
  • minister van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen, from 2 September 1952 until 1 January 1953 (naam gewijzigd bij K.B. van 7 november 1952)
  • minister van Overzeese Rijksdelen, from 1 January 1953 until 18 July 1956 (werd vanaf 18 april 1956 vanwege ziekte vervangen door Beel)

Responsibilities as minister/statesecretary
  • Na de naamwijziging van zijn departement per 1 januari 1953 gingen aangelegenheden betreffende de Nederlands-Indonesische Unie en overige niet op de overzeese rijksdelen betrekking hebbende aangelegenheden over naar de minister van Buitenlandse Zaken, uitgezonderd Indische overheidspensioenen, culturele en onderwijsrelaties en financieel-economische betrekkingen met Indonesië

4.

Other positions

  • lid Nederlandse delegatie naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, 1950
  • voorzitter speciale commissie voor de minder-ontwikkelde gebieden, Verenigde Naties, 1950

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activities

Policy-making activities as minister
  • Tijdens zijn ministerschap kwam het Statuut voor het Koninkrijk tot stand, op grond van de wet aanvaarding Statuut van het Koninkrijk (Stb. 503) van 28 oktober 1954. Daardoor werden Suriname en de Nederlandse Antillen zelfstandige delen van het Koninkrijk, met een eigen regering. Er komt een Koninkrijksregering waarin de beide landsdelen zijn vertegenwoordigd via een gevolmachtigd minister. De rijksdelen krijgen zelfbeschikkingsrecht. Het statuut werd plechtig afgekondigd (Stb. 596) en trad in werking op 29 december 1954, op grond van een buitengewoon KB van 15 december 1954. (3.517)

Legislative activities as minister
  • Bracht in 1955 de Wet Bewindsregeling Nieuw-Guinea tot stand. Deze bevatte bepalingen over de geldigheid van wettelijke regelingen in Nieuw-Guinea, de inrichting van het bestuur (Gouverneur, ordonnanties, Raad van Diensthoofden, Nieuw-Guinea Raad, begroting, bestuursindeling) en het rechtswezen. Het wetsvoorstel was in 1950 ingediend door minister Van Maarseveen. (1.710)

7.

Miscellaneous

algemeen
  • Bracht in juli 1953 een bezoek aan Nederlands Nieuw-Guinea en Australië om over economische ontwikkeling van Nieuw-Guinea te spreken
  • In 1955 openbaarde zich bij hem een ernstige longziekte. Hij was in december 1955 voor het laatst in de Tweede Kamer aanwezig.
  • Tijdens zijn ziekte vergaderden een aantal ministers enkele keren bij hem thuis. Was sedert 18 april 1956 op non-actief.

Private life
  • Eén van zijn hoogleraren was prof. P.A. Diepenhorst, Eerste Kamerlid voor de ARP
  • Een zoon van hem was wethouder van Utrecht
  • Getrouwd met nicht van H. Bavinck, Eerste Kamerlid voor de ARP

Anecdotes and citations
  • Toen hij minister werd, zou hij tegen zijn kinderen hebben gezegd: "Je moet er maar op bedacht zijn dat je vader binnenkort zal worden uitgemaakt voor schurk, prul en landverrader en misschien wel voor alledrie tegelijk, maar dat moet je maar niet allemaal geloven".
  • Zijn partijgenoot prof. Gerretson beschuldigde hem in de Eerste Kamer van landverraad en noemde hem een "onwaardig minister".

Campaign trail
  • Was in 1956 bij de Tweede Kamerverkiezingen tiende op de CHU-kandidatenlijst

8.

Publications

Publications
  • C. Debrot, "Bij de begrafenis van minister Kernkamp" (1956)
  • C. van Baalen en J. Ramakers (red.), "Het kabinet-Drees III 1952-1956. Barsten in de brede basis", 39
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • Wie is dat? 1956

9.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.