Europees Parlement maakt zich op voor druk najaar 2021: de belangrijkste onderwerpen

Op 15 september zal de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, de State of the European Union geven in het Europees Parlement. Hierin zal ze aangeven wat voor het komende jaar de belangrijkste beleidsdoelen zijn. Ze zal na deze toespraak in debat gaan met het Europees Parlement over haar plannen.

Het Europees Parlement (EP) zal in september stemmen over het uitbreiden van het mandaat van het Europese Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Hiermee zou ECDC meer mogelijkheden krijgen om voorbereiding te treffen voor een gezondheidscrisis, zoals epidemiologische surveillance (via een Europese databank) of het oprichting van een EU-health task force, dat naar landen in nood gestuurd kan worden.

Er is al eerder over gestemd in de commissie van het EP, de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI). Hier zitten namens Nederland Bas Eickhout (GroenLinks), Anja Hazekamp (PvdD), Mohammed Chahim (PvdA), Jan Huitema (VVD), Esther de Lange (CDA) en Rob Rooken (JA21) in. Eickhout en Hazekamp zijn allebei ondervoorzitter. Rob Rooken was de enige Nederlandse Europarlementariër die tegen de plannen heeft gestemd.

Hiermee samenhangend is ook een voorstel gedaan voor het aanpakken van grensoverschrijdende gezondheidsdreigingen. Als dit voorstel wordt aangenomen, zullen lidstaten meer informatie moeten delen rondom hun gezondheidszorg. Het idee hierachter is dat de EU beter kan coördineren als het meer informatie heeft. Hiermee zal de EU dus voorraden kunnen coördineren en ziekte-uitbraken beter in kaart kunnen brengen. De ENVI heeft dit voorstel aangevuld met een oproep voor 'gezondheidssolidariteit' in de EU en wereldwijd. In de ENVI hebben zowel Rooken als Hazekamp tegen dit voorstel gestemd. In september zal hier ook door het gehele EP over gestemd worden. Deze ontwikkeling kan worden gezien in het licht van de plannen voor een Europese Gezondheidsunie

De Europese Commissie, de Raad en het EP hebben een deal bereikt over het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Deze deal is gesloten door onderhandelaars namens het EP, dus het zal ook in september nog in zijn geheel voorgelegd worden aan het Parlement. Als dit voorstel wordt aangenomen zal 10% van het budget voor landbouwbeleid naar kleine en middelgrote boerenbedrijven gaan en 3% naar startende boeren. Ook zal de boete verhoogd worden voor bedrijven die meerdere overtredingen begaan (van 5% van de ontvangen gelden naar 10%).

In de onderhandelingen tussen de Raad en het Parlement heeft het Parlement aangedrongen op verduurzaming van de landbouw. In het kader van het Akkoord van Parijs en de Green Deal is het volgens het Parlement noodzakelijk om duurzaamheidseisen toe te voegen aan het landbouwbeleid. De onderhandelaars van het EP hebben voor elkaar gekregen dat 35% van het fonds voor plattelandsontwikkelingen (deel van het GLB) naar klimaat-gerelateerde maatregelen zal gaan.

Niet alleen op landbouwgebied zal de Green Deal de agenda's van Europarlementariërs beheersen: in de zomer publiceerde Eurocommissaris Frans Timmermans het ambitieuze Fit for 55-pakket met klimaatplannen op diverse gebieden van de economie. Deze plannen zullen rap op de agenda van het EP komen.

Er liggen ook twee voorstellen van de Europese Commissie om het beleid voor de digitale wereld te updaten. De huidige regelgeving dateert uit 2000, dus acht de Commissie het nodig om dit te vernieuwen. Dit omvat zowel de Digital Services act als de Digital Markets act. Deze twee gaan parallel op en dienen om de consument meer bescherming te geven online. Ook zullen deze wetten bijdragen aan meer transparantie voor het gebruik van hun data door techbedrijven. Er zal dit jaar ook gestemd worden om de roaming-kosten binnen de EU voor 10 jaar te schrappen.

Zowel de Digital Services act als de Digital Markets act valt binnen het beleidsplan van de Europese Commissie voor de digitale toekomst van de EU.

De Commissie voor werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL) werkt aan een voorstel voor Europese regelgeving rondom minimumloon. Eén van de voorstellen is om lidstaten op te roepen om te streven naar 90% dekking door de Collectieve Arbeidsovereenkomst. Nu is dat nog 70%. Ook is de definitie van 'onvoldoende inkomen' aangepast, naar ofwel 60% van het modaal inkomen of 50% van het gemiddelde inkomen. Agnes Jongerius (PvdA) is aangesteld als rapporteur voor dit onderwerp.

Daarnaast werkt de commissie EMPL aan een voorstel voor loontransparantie, waarbij elke werknemer geanonimiseerde data kan opvragen over het inkomen van hun collega's. Het doel hiervan is om discriminatie tegen te gaan, want werknemers kunnen zien of ze vergelijkbaar verdienen met mensen met een vergelijkbare functie. Ook hier zal in september in de commissie EMPL over gestemd worden.

Er zijn ook nog enkele commissies die dit najaar hun eindverslag zullen presenteren. Deze commissies zijn vorig jaar ingesteld met een looptijd van 12 maanden. De Enquête-commissie ter Bescherming van dieren tijdens het vervoer zal dit najaar hun onderzoek naar de naleving van Europese regelgeving afronden. In deze commissie zijn zowel Hazekamp (PvdD) als Chahim (PvdA) ondervoorzitter. De Tijdelijke Commissie Artificiële intelligentie in het digitale tijdperk zal ook dit najaar aflopen. Ze zullen nog meerdere vergaderingen hebben in de maand oktober.

De Tijdelijke Commissie over kankerbestrijding heeft als doel om te kijken naar mogelijkheden voor meer coördinatie op Europees niveau bij het onderzoeken en bestrijden van kanker. De Tijdelijke commissie over buitenlandse inmenging zal eveneens dit najaar aflopen.

Hoewel er geen formele vergaderingen over gepland staan, zal ook dit najaar de spanning tussen het Europees Parlement en de Europese Commissie over de 'Rule of Law' aanblijven. Het gaat hierbij om de vraag of de Europese Commissie wel genoeg doet om er consequenties aan te verbinden als lidstaten de rechtsstaat niet respecteren. De Europese Commissie heeft aangekondigd voorlopig niet geld uit het COVID-herstelfonds uit te keren aan Polen en Hongarije, zolang de rechtsstaat daar niet versterkt raakt.

Bron: Europees Parlement