Rapporteur Strik kritisch over naleving mensenrechten door Frontex

DEN HAAG (PDC) - Frontex heeft zichzelf niet schuldig gemaakt aan het op illegale wijze wegsturen van migranten, maar het Europees grenswachtagentschap negeerde wel zogeheten pushbacks wanneer zij werden uitgevoerd door nationale autoriteiten. Dat stelde Tineke Strik (GroenLinks), rapporteur van de onderzoekscommissie van het Europees Parlement, in de presentatie van het rapport vandaag. Onder leiding van Strik heeft een onderzoekscommissie van het Europees Parlement de afgelopen vier maanden gekeken naar het handelen van Frontex met betrekking tot mensenrechten.

Voordat zij aan haar toelichting begon, wees Strik erop dat de onderzoeken naar Frontex geen ideale omstandigheden kenden. Vanwege de pandemie waren veldbezoeken onmogelijk en was de onderzoekscommissie slechts aangewezen op documenten van Frontex zelf. Dit heeft er volgens haar toe geleid dat de reikwijdte van het onderzoek beperkter is geworden dan de commissie gehoopt had.

In het rapport is de kritiek jegens Frontex vooral gericht op het niet actief genoeg optreden tegen EU-lidstaten die pushbacks hebben toegepast en zo migranten het recht op een asielaanvraag hebben ontnomen. In het bijzonder verwijst Strik naar een voorval dat zich afspeelde in Griekenland. De Griekse kustwacht zou hier moedwillig migranten in een bootje zonder motor teruggeduwd hebben naar Turkse wateren. Van deze gebeurtenis zou melding gemaakt zijn bij Frontex, maar na ingrijpen van hogere hand is hier verder niet meer op gereageerd.

Strik legt uit dat de onderzoekscommissie een patroon signaleerde bij Frontex. Ernstige incidenten die gemeld worden bij Frontex worden wel opgepakt, maar nadat er om opheldering is gevraagd bij de nationale autoriteiten, worden er verder geen acties meer ondernomen. Daarnaast werden signalen van zowel interne toezichthouders op de mensenrechten als kritiek van externe mensenrechtenorganisaties genegeerd.

De onderzoekcommissie oordeelt ook scherp over het niet naleven van de voorwaarden die het Europees Parlement had gesteld aan Frontex. Zo had Frontex aan het einde van 2020 40 toezichthouders op de mensrechten aangesteld moeten hebben, maar nog steeds is dit niet het geval. Hier is vooral ook veel kritiek in de richting van Frontex-directeur Leggeri. Hij zou namelijk te weinig gedaan hebben om de afspraken die in 2019 waren gemaakt met het Europese Parlement uit te voeren.

Het is nu aan de Raad van Bestuur van Frontex en de Europese Commissie om te handelen en de aanbevelingen van de werkgroep volledig uit te voeren, stelt Strik. 'Het is onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. De Commissie zal proactiever moeten zijn jegens Frontex en de lidstaten als het gaat om het bewaren van de mensenrechten.' Na het zomerreces zal hier verder over gesproken worden.

Bron: Europees Parlement Liaisonbureau in Nederland