De Commissie verscherpt de transparantieregels om terrorismefinanciering, belastingontwijking en witwaspraktijken aan te pakken

De Commissie komt vandaag met een voorstel om de EU-regels inzake antiwitwaspraktijken verder te verscherpen om terrorismefinanciering tegen te gaan en te zorgen voor meer transparantie over wie de werkelijke eigenaar is van ondernemingen en trusts.

De Commissie-Juncker heeft van de strijd tegen belastingontwijking, witwaspraktijken en terrorismefinanciering een van haar prioriteiten gemaakt. De vandaag voorgestelde wijzigingen zullen nieuwe vormen van terrorismefinanciering aanpakken, de transparantie verhogen om witwaspraktijken tegen te gaan en de strijd tegen belastingontwijking helpen op te voeren.

Dit voorstel van de Commissie is het eerste initiatief voor de tenuitvoerlegging van het actieplan ter versterking van de strijd tegen terrorismefinanciering van februari 2016 en maakt ook deel uit van een bredere actie om de fiscale transparantie te verhogen en fiscale misbruiken aan te pakken. Daarom wordt parallel hiermee een mededeling voorgesteld waarmee wordt gereageerd op de recente onthullingen van de Panama Papers.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans: "De voorstellen van vandaag zullen de nationale autoriteiten helpen mensen op te sporen die hun financiën verbergen om misdrijven zoals terrorisme te plegen. De lidstaten zullen in staat zijn vitale informatie te vergaren en te delen over wie de werkelijke eigenaar is van ondernemingen of trusts, wie handelt in online betaalmiddelen en wie prepaidkaarten gebruikt. Van de openbaarmaking van de informatie over wie schuilgaat achter ondernemingen of trusts zou ook een sterke afschrikkende werking op potentiële belastingontduikers moeten uitgaan."

Věra Jourová, EU-commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid:

"We stellen vandaag strengere transparantieregels voor om terroristen financieel droog te leggen en onze strijd tegen witwaspraktijken en belastingontwijking op te voeren. De actualisering van de vierde antwitwasrichtlijn zal voorkomen dat er in Europa lacunes zijn voor terroristen, criminelen of iedereen die probeert belastingregels te omzeilen om zijn activiteiten te financieren. Betere samenwerking bij de bestrijding van deze kwesties zal het verschil maken.”

De aanneming van het vierde antiwitwaspakket in mei 2015 was een belangrijke stap ter verbetering van de doeltreffendheid van de inspanningen van de EU om de strijd aan te binden met het witwassen van geld uit criminele activiteiten en de financiering van terroristische activiteiten tegen te gaan. Het pakket stelt strenge normen vast om witwaspraktijken te voorkomen, zoals de vereiste voor de lidstaten om een nationaal register aan te leggen van uiteindelijk begunstigden van ondernemingen en bepaalde trusts. De lidstaten hebben zich ertoe verbonden het pakket sneller ten uitvoer te leggen dan aanvankelijk was gepland, namelijk uiterlijk eind 2016.

Tegengaan van terrorismefinanciering

Zoals is aangekondigd in het actieplan ter versterking van de strijd tegen terrorismefinanciering stelt de Commissie wijzigingen voor om te voorkomen dat het financiële stelsel wordt gebruikt voor het financieren van terroristische activiteiten:

• - 

  Verruimen van de bevoegdheden van financiële inlichtingeneenheden van de EU en hun samenwerking vergemakkelijken: de reikwijdte van de informatie die toegankelijk is voor de financiële inlichtingeneenheden zal worden uitgebreid en die eenheden zullen toegang hebben tot informatie in gecentraliseerde registers van bank- en betaalrekeningen of centrale systemen voor gegevensontsluiting, die de lidstaten zullen moeten aanleggen om de houders van bank- en betaalrekeningen te identificeren;
• - 

  Aanpakken van risico's op terrorismefinanciering die verband houden met virtuele valuta: om misbruik van virtuele valuta voor witwaspraktijken en terrorismefinanciering te voorkomen, stelt de Commissie voor platforms voor het wisselen van virtuele valuta en aanbieders van zogeheten "custodian wallets" onder het toepassingsgebied van de antiwitwasrichtlijn te brengen. Deze entiteiten zullen cliëntenonderzoeksmaatregelen moeten toepassen wanneer zij virtuele voor echte valuta wisselen, waardoor er een einde komt aan de anonimiteit van zulke operaties;
• - 

  Aanpakken van risico's die verband houden met anonieme prepaidinstrumenten (bijvoorbeeld prepaidkaarten): de Commissie stelt ook voor het gebruik van anonieme betalingen via prepaidkaarten zo veel mogelijk terug te dringen, door de drempels voor identificatie te verlagen van 250 euro tot 150 euro en de klantidentificatievereisten uit te breiden. Het evenredigheidbeginsel is in acht genomen, onder meer door bijzondere aandacht te schenken aan het gebruik van deze kaarten door financieel kwetsbare burgers;
• - 

  Strengere controles van derde landen met een hoog risico: Overeenkomstig de vierde antiwitwasrichtlijn stelt de Commissie voor de lijst te harmoniseren van controles die van toepassing zijn op landen waarvan de regelgeving ter bestrijding van witwaspraktijken en terrorismefinanciering tekortkomingen vertoont. Banken zullen extra controles ("zorgvuldigheidsmaatregelen") moeten verrichten op financiële stromen vanuit deze landen. De lijst van landen, die op de FATF-lijst is gebaseerd, zal om procedurele redenen formeel worden goedgekeurd op 14 juli.

Strengere transparantieregels om belastingontwijking en witwaspraktijken te voorkomen

Het voorstel van vandaag zal de bij de vierde antiwitwasrichtlijn ingevoerde maatregelen versterken door middel van de volgende wijzigingen:

• - 

  Volledige publieke toegang tot registers van uiteindelijk begunstigden: de lidstaten zullen bepaalde informatie uit de registers van uiteindelijk begunstigden inzake ondernemingen en bedrijfsgerelateerde trusts openbaar maken. Informatie over alle andere trusts zal worden opgenomen in de nationale registers en toegankelijk zijn voor partijen die een rechtmatig belang kunnen aantonen. De uiteindelijk begunstigden die 10 % in eigendom hebben van bepaalde ondernemingen die een risico inhouden om te worden gebruikt voor witwaspraktijken of belastingontduiking zullen in de registers worden opgenomen. Voor alle andere ondernemingen blijft de drempel 25 %.
• - 

  Interconnectie van de registers: het voorstel voorziet in de directe interconnectie van de registers om samenwerking tussen de lidstaten te vergemakkelijken.

• - 

  Uitbreiding van de informatie die ter beschikking van de autoriteiten staat: de Commissie stelt voor zowel bestaande als nieuwe rekeningen aan zorgvuldigheidscontroles te onderwerpen. Op die manier wordt voorkomen dat rekeningen die mogelijk voor illegale activiteiten worden gebruikt, aan opsporing ontkomen. Passieve ondernemingen en trusts, zoals die welke in de Panama Papers worden genoemd, zullen ook aan meer toezicht en strengere regels worden onderworpen.

Achtergrond:

De vierde antiwitwasrichtlijn is vastgesteld op 20 mei 2015. De Europese Commissie heeft in haar actieplan ter versterking van de strijd tegen terrorismefinanciering de lidstaten opgeroepen de datum voor de effectieve omzetting van de richtlijn te vervroegen naar eind 2016.

De wijzigingen die vandaag zijn voorgesteld voor het aanpakken van zowel terrorismefinanciering als transparantiekwesties, zijn doelgericht en proportioneel om enkele dringende wijzigingen in het bestaande kader aan te brengen. De Commissie moedigt de lidstaten aan bij de omzetting van de vierde antiwitwasrichtlijn rekening te houden met de gerichte wijzigingen die vandaag zijn voorgesteld.

De voorgestelde actualisering van de wetgeving zal volgens de normale wetgevingsprocedure worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad.

In het kader van de vierde antiwitwasrichtlijn heeft de Commissie de bevoegdheid gekregen om drie keer per jaar een EU-lijst vast te stellen van derde landen die een hoog risico vormen vanwege strategische tekortkomingen in hun regelgeving voor de bestrijding van het witwassen van geld en/of de bestrijding van terrorismefinanciering. De Commissie zal rekening houden met de werkzaamheden die op internationaal niveau zijn verricht door de Financial Action Task Force. De EU blijft op alle relevante beleidsterreinen samenwerken met de betrokken rechtsgebieden, waaronder via ontwikkelingssamenwerking, met als uiteindelijke doel dat deze rechtsgebieden de regels naleven en zij van de lijst kunnen worden geschrapt. De lijst is een gedelegeerde handeling die ook aan de Raad en het Parlement zal worden voorgelegd in het kader van de normale procedure.

Beide initiatieven maken deel uit van de uitvoering van het op 2 februari 2016 door de Commissie aangenomen actieplan ter versterking van de strijd tegen terrorismefinanciering.

Meer informatie:

Wijziging van de vierde antiwitwasrichtlijn

Q&A

Factsheet

IP/16/2380