Steun van Europa bij humanitair optreden
Europese Commissie
MEMO
Brussel, 19 augustus 2014
Steun van Europa bij humanitair optreden
Ieder jaar op 19 augustus, de internationale dag van de humanitaire hulp, worden de slachtoffers herdacht van de aanslag op het VN-hoofdkwartier in Bagdad (Irak) in 2003 waarbij 22 mensen omkwamen, onder wie de speciale vertegenwoordiger van de VN in Irak, Sergio Vieira de Mello.
De Europese Unie - de Commissie en de lidstaten - is 's werelds grootste donor van humanitaire hulp. Het werk dat de EU op dit gebied verricht, krijgt overweldigende steun van de Europese bevolking: volgens de meest recente Eurobarometerenquête vinden negen op tien ondervraagden het belangrijk dat de EU humanitaire hulp financiert.
In 2013 bood de Commissie 124 miljoen mensen in ruim 90 landen hulp; ook dit jaar helpt zij de meest behoeftigen, onder meer de slachtoffers van de conflicten in Syrië, de Centraal-Afrikaanse Republiek en Zuid-Sudan, de overlevenden van natuurrampen in Azië, de slachtoffers van voedseltekorten in de Sahel en kwetsbare bevolkingsgroepen die gevangen zitten in "vergeten" crises zoals de benarde situatie van Colombiaanse vluchtelingen of het conflict in Kachin in Myanmar/Birma.
De Commissie geeft humanitaire hulp aan de meest behoeftigen via een partnerschap met ruim 200 humanitaire organisaties, waaronder ngo's en internationale organisaties, de Verenigde Naties en de afdelingen van het Rode Kruis. Dankzij de solidariteit van Europese burgers bieden humanitaire hulpverleners bijstand en hoop aan de slachtoffers van conflicten en milieurampen. Om levens te redden, moeten zij ongehinderd en veilig tot bij de slachtoffers geraken.
Meer aanvallen
Er waren nooit eerder meer aanvallen op humanitaire hulpverleners. In 2013 vielen bij een recordaantal aanslagen 454 slachtoffers onder hulpverleners. Meer dan een derde (155) van de slachtoffers werd gedood (gegevens van aidworkersecurity.org per 15 juli 2014).
De slachtoffers waren meestal binnenlandse hulpverleners: slechts een op zes slachtoffers was een internationale hulpverlener (cijfers van 2013).
Meer en meer hulpverleners bevinden zich in gevaarlijke situaties en lopen het risico met geweld te worden aangevallen. Het werk van humanitaire hulpverleners is gevaarlijker geworden en daardoor lopen mannen, vrouwen en kinderen die hulp nodig hebben, het risico minder of geen hulp meer te krijgen. Duizenden kwetsbare personen lopen het risico geen levensreddende hulp meer te krijgen als de onveilige situatie de hulporganisaties ertoe dwingt hun acties in gevaarlijke gebieden te onderbreken of stop te zetten.
Afghanistan voert de lijst aan met 400 incidenten tussen 1997 en 2013, dubbel zoveel als in het tweede land op de lijst, Somalië.
Recente aanvallen op humanitaire hulpverleners
Sinds midden 2010 zijn zonder uitzondering iedere maand hulpverleners aangevallen in Afghanistan. In juni van dit jaar werden acht ontmijners van een ngo gedood en raakten drie andere gewond bij een ontmijningsactie.
In Somalië werden in december 2013 vier artsen (drie Syriërs en een Somali) gedood door gewapende mannen toen zij onderweg waren naar een ziekenhuis. Bij diezelfde aanval werden ook twee lijfwachten gedood en raakten een Syrische en een Somalische arts gewond.
In de staat Jonglei in Zuid-Sudan werden in januari drie binnenlandse hulpverleners gedood door een gewapende groep die de VN- en ngo-gebouwen plunderen.
De Centraal-Afrikaanse Republiek staat niet in de toptien in bovenstaande tabel, maar is de afgelopen tijd een van de gevaarlijkste landen geworden voor hulpverleners. De veiligheid neemt er sinds medio 2013 af. In april dit jaar werden tijdens een bijeenkomst met leiders van de lokale gemeenschap, waar gesproken werd over medische hulp en toegang, drie hulpverleners gedood door gewapende voormalige leden van Seleka. Ook vijftien anderen, allemaal lokale leiders, werden gedood.
Ook in Syrië worden humanitaire hulpverleners nog steeds aangevallen. Sinds 2011 zijn ongeveer 60 hulpverleners gedood. De ongerustheid over de veiligheid van de humanitaire hulpverleners en de acties blijft groot in heel Syrië, waar ambulances en VN-voertuigen worden aangevallen en humanitaire hulpverleners worden ontvoerd.
Internationaal humanitair recht
Humanitaire hulpverleners kiezen geen partij, zij helpen iedereen ongeacht nationaliteit, godsdienst, geslacht, etnische origine of politieke voorkeur .
Aanvallen op humanitair personeel zijn een schending van het internationaal humanitair recht (IHR) , waarin de verantwoordelijkheden zijn vastgelegd die staten en niet-gouvernementele partijen tijdens gewapende conflict hebben met betrekking tot fundamentele kwesties als het recht op humanitaire hulp, de bescherming van burgers, ook medische en humanitaire hulpverleners, en van vluchtelingen, vrouwen en kinderen. Het IHR is bindend voor staten en niet-gouvernementele actoren in een conflict maar wordt steeds vaker geschonden.
De Europese Unie ijvert daadkrachtig voor de naleving van het internationale humanitaire recht. De Europese Commissie financiert opleiding voor civiel en militair personeel dat deelneemt aan EU-operaties inzake crisisbeheer. Zo was er in 2013 de EU-opleidingsmissie in Mali (EUTM).
Humanitaire staat van dienst van Europa
Europa heeft een lange en eervolle traditie van humanitaire hulpverlening en is de bakermat van veel van 's wereld meest gerenommeerde hulporganisaties.
De EU-lidstaten hebben altijd genereus deelgenomen en gedoneerd aan de steun voor slachtoffers van rampen.
De EU als geheel biedt al ruim 40 jaar humanitaire hulp. In 1992 werd het Bureau voor humanitaire hulp van de Europese Gemeenschap (ECHO) opgericht om sneller en efficiënter optreden mogelijk te maken. In februari 2010 werd ECHO een directoraat-generaal voor humanitaire hulpverlening en civiele bescherming en werd Kristalina Georgieva de eerste commissaris voor internationale samenwerking, humanitaire hulp en crisisbestrijding.
Tussen 2010 en 2014 heeft de Europese Commissie jaarlijks bijstand verleend aan ruim 120 miljoen slachtoffers van door de natuur of door de mens veroorzaakte rampen. Dit kost minder dan 1 % van het totale jaarlijkse budget van de EU, net iets meer dan 2 € per EU-burger.
Voor nadere informatie
Solidariteit in actie:
http://ec.europa.eu/echo/files/core_achievements/solidarity_in_action/index_en.htm?#intro
Fiche over internationaal humanitair recht:
http://ec.europa.eu/echo/files/aid/countries/factsheets/thematic/ihl_en.pdf
STATEMENT/14/238 : Internationale dag van de humanitaire hulp 2014: verklaring van EU-commissaris Kristalina Georgieva:
Website van de dienst voor humanitaire hulpverlening en civiele bescherming van de Europese Commissie (ECHO):
http://ec.europa.eu/echo/index_en.htm
Website van Europees commissaris voor internationale samenwerking, humanitaire hulp en crisisbestrijding Kristalina Georgieva:
http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/georgieva/index_en.htm