Sociale voorzieningen zijn niet het probleem, ze zijn de oplossing

Volgens VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra is onze verzorgingsstaat toe aan een herziening. Betaalbare zorg, toegankelijk onderwijs, voorzieningen voor ouderen en werklozen, het kan volgens hem niet meer omdat de groei terugloopt.

Zijlstra maakt dankbaar misbruik van crisis om zijn ideeën over de verzorgingsstaat door te drukken. Maar we weten inmiddels allemaal dat de crisis niet veroorzaakt is door hoge overheidsuitgaven, maar door de misstanden in de financiële markten. Het bezuinigingsbeleid van de kabinetten Rutte-I en II heeft die crisis vervolgens alleen maar verergerd, zo stellen nu ook steeds meer economen.

Het is niet zo gek dat de VVD dit zegt. De liberalen plaatsen de overheid van oudsher tegenover de burger, in plaats van naast die burger. Zijlstra zegt eigenlijk dat het harde kapitalisme van de vrije markt meer kans moet krijgen en moet worden ontdaan van de verzachtende maatregelen die in de loop der jaren zijn aangebracht. De VVD ziet de overheid niet als een beschermer voor wie dat nodig heeft, of een regelaar voor wat wij met elkaar belangrijk vinden aan waarden en normen, maar als een parasiet, als een blok aan het been van de vrije markt.

Precies daarom breekt het kabinet de AWBZ af, een collectieve verzekering waarin de ouderenzorg is geregeld. Ouderen moeten zelf maar regelen of en hoe ze de zorg die ze nodig hebben geregeld krijgen. De WW-duur wordt fors ingekort en de ontslagbescherming verminderd, zelfs in een tijd van oplopende werkloosheid. Mensen die werken bij een sociale werkvoorziening hoeven in de ogen van de VVD niet meer aan te kloppen bij de overheid.

Sociale voorzieningen en een sterke publieke sector zijn niet een probleem, maar juist een oplossing voor maatschappelijke problemen. De AOW is er om te voorkomen dat ouderen in armoede belanden. De AWBZ is er om iedereen toegang te garanderen tot goede zorg, ongeacht zijn of haar inkomen. De WW is ingevoerd om te voorkomen dat hele gezinnen in de problemen komen als een ouder zijn of haar baan verliest. Het past niet om nu die voorzieningen af te breken die juist zijn ingevoerd om moeilijke economische tijden vol onzekerheid te doorstaan.

Goede voorzieningen die juist voor moeilijke tijden zijn bedoeld, moeten nu benut worden. Dat is dé manier om vertrouwen en rust te scheppen in zware tijden en te investeren waar consumenten en bedrijven het laten afweten. De verzorgingsstaat herzien? Graag! Maar dan door de verspilling, bureaucratie en marktwerking aan te pakken zonder het fundament aan te tasten. Nederland heeft geen kleine en uitgeklede overheid, maar een sterke en effectieve overheid nodig.

Emile Roemer

Deze nieuwsbrief is een samenvatting van het artikel dat ik vandaag schreef voor het Financieele Dagblad. Het hele artikel is hier terug te lezen.