'Never waste a good crisis'

Politici en economen moeten op dit moment een belangrijke knoop doorhakken. Hoe krijgen we de begroting op orde en zorgen we tegelijk dat we beter uit de crisis komen? Neoliberale economen en politici geloven dat keiharde bezuinigingen de economie sterker maken. Zij verhogen eigen bijdragen in de zorg, laten de ontslagbescherming los en vergroten de inkomensverschillen omdat zij denken dat mensen daardoor harder gaan lopen en beter voor zichzelf zorgen.

Echte neoliberalen zien in de huidige crisis geen probleem, maar juist een buitenkansje om meer sociale zekerheden en voorzieningen af te breken. ‘Never waste a good crisis’ zei Milton Friedman - de godfather van het neoliberalisme - hier al eens over. En daarmee bedoelde hij niet dat we moeten leren van falend liberaal beleid maar juist dat een crisis handig misbruikt kan worden om de overheid nog kleiner en inkomensverschillen nog groter te maken.

Tegenover de neoliberalen staan de Keynesianen. Zij beseffen dat de overheid niet moet wegkijken maar juist moet inspringen als consumenten en bedrijven de hand massaal op de knip houden. De vicieuze cirkel van krimp, bezuinigen en nog meer krimp willen zij doorbreken. Juist om de economie weer snel aan te praat te krijgen willen zij op korte termijn investeren zodat een kaalslag in de zorg en sociale zekerheid voorkomen kan worden.

In tegenstelling tot de partijen die deze week hun eerste ‘deelakkoord’ sloten, geloof ik niet dat nog harder bezuinigen ons uit de crisis gaat helpen. We moeten juist nu investeren in de economie, banen scheppen, de bouw uit het slop trekken en mensen weer vertrouwen geven in de toekomst. Juist nu moet de overheid de crisis niet verdiepen maar dempen, dat is een wijze les die we bijvoorbeeld van economen als Nobelprijswinnaar Krugman kunnen leren.

Het lijkt erop dat de VVD de eerste slag in de coalitieonderhandelingen heeft gewonnen. Laten we hopen dat het geen voorbode is van het beleid dat ons te wachten staat. De crisis mag niet misbruikt worden om onze beschaving af te breken maar is juist een reden om een socialere samenleving op te bouwen.

Emile Roemer