'Ministeriële verantwoordelijkheid is relationeel'

DEN HAAG (PDC) - Op 29 november 2011 promoveerde Diederick Slijkerman in Leiden op het onderwerp ministeriële verantwoordelijkheid. In zijn proefschrift  'Het geheim van ministeriële verantwoordelijkheid' gaat hij in op de vraag waarom een motie sommige ministers ten val kan brengen, terwijl andere ministers er ongeschonden vanaf komen.

In 1848 werd de Nederlandse grondwet herzien, waarmee onze parlementaire democratie is ontstaan. Sinds die herziening zijn de ministers verantwoordelijk en is de koning onschendbaar. Dit leidde in de praktijk tot een nieuw evenwicht tussen de koning, het parlement, het kabinet en de kiezer. De nieuwe politieke rollen moesten echter nog nader bepaald worden, waarbij het parlement de motie als politiek instrument ging gebruiken.

Na een aantal grondwettelijke crises vond een meerderheid in de Tweede Kamer dat een minister alleen verantwoording schuldig was aan de Kamer. In de praktijk is de ministeriële verantwoordelijkheid relationeel en afhankelijk van het evenwicht tussen Koning, kabinet, Kamer en kiezer, aldus Slijkerman.

Bron: Universiteit Leiden