Wikileaks onthult: PvdA wilde niet regeren met SP
Op 22 november 2006 werd de SP met 25 zetels de grote winnaar van de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Vriend en vijand waren het eens: voor een nieuw kabinet moest als eerste gesproken worden met de SP.
Onder leiding van informateur Hoekstra onderzochten CDA, PvdA en SP de mogelijkheden voor politieke samenwerking. Een proces dat uiteindelijk strandde omdat het CDA verder onderhandelen met de SP niet zag zitten.
Balkenende en Bos tijdens een debat in de Tweede Kamer
Balkenende zag geen heil in een kabinet waarin hij overschaduwd zou worden door een ‘linkse’ meerderheid van PvdA en SP. In het debat over de kabinetsformatie zei Marijnissen hierover:
“Op grond van die gesprekken is de informateur tot de conclusie gekomen dat de verschillen tussen CDA en SP te groot zijn en dat een extra onderhandelingsronde weinig zinvol was. Naar aanleiding van zijn conclusies heb ik gezegd dat ik onderhandelen wel zinvol vond, maar op één voorwaarde: Het CDA moet het wel zien zitten. Anders hebben nadere gesprekken geen zin en zitten we hier elkaar een paar weken bezig te houden zonder dat er iets uit kàn komen. Om dat te voorkomen worden er immers verkennende gesprekken gevoerd.”
De PvdA stelde veelvuldig, nadat zij met het CDA en de ChristenUnie een kabinet vormde, dat het de SP was die wegliep uit de onderhandelingen. In een uitzending van Pauw en Witteman stelde Bos dat de SP niet wilde, een constatering die Marijnissen op zijn weblog stevig onderuit haalde. Hij verweet Bos niets te hebben gedaan toen de SP afviel. Had Bos immers voet bij stuk gehouden, dan had Balkenende moeten inbinden en hadden CDA, PvdA en SP samen verder gekund.
Zo ging het niet. Oud staatsecretaris en huidig PvdA-Kamerlid Frans Timmermans legt de Amerikanen, zo blijk uit uitgelekte documenten van Wikileaks, haarfijn uit hoe de vork destijds in de steel zat:
“Frans Timmermans rejected outright any possibility of forming a coalition government with SP. Timmermans stressed that Bos recognizes that even to hint at such a possibility would alienate large numbers of centrist voters both within and to outside the PvdA. In his view, it would be foolish for the PvdA to trust anyone who used to be a communist.”
Oftewel:
“Frans Timmermans wees onomwonden iedere mogelijkheid tot het vormen van een coalitie met de SP af. Timmermans benadrukte dat Bos erkende dat hij zelfs met het opperen van die mogelijkheid grote groepen stemmers uit het ‘midden’ van hem zou vervreemden, zowel binnen als buiten de PvdA. In zijn ogen, zou het onverstandig zijn voor de PvdA om ook maar iemand te vertrouwen die communist was geweest.”