Europese Commissie keurt een buitenlandstrategie voor de EU goed op het gebied van passagiersgegevens (PNR)

De Europese Commissie heeft vandaag een pakket voorstellen goedgekeurd betreffende de uitwisseling van passagiersgegevens (Passenger Name Record - PNR) met derde landen, bestaande uit een EU-buitenlandstrategie op PNR-gebied en aanbevelingen voor onderhandelingsrichtsnoeren voor nieuwe PNR-overeenkomsten met de Verenigde Staten, Australië en Canada.

"In dit strategiedocument stellen we de algemene principes vast waarop elke PNR-overeenkomst met een derde land gebaseerd zou moeten zijn. PNR-gegevens zijn een nuttig instrument gebleken in de strijd tegen zware internationale criminaliteit en terrorisme, maar tegelijk roepen ze belangrijke vragen op in verband met de bescherming van persoonsgegevens", verklaarde EU-commissaris voor Binnenlandse Zaken Cecilia Malmström.

Meer en meer derde landen gebruiken PNR-gegevens in de strijd tegen terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit. Rechtshandhavingsinstanties kunnen de gegevens die een passagier bij het boeken van een vlucht verstrekt gebruiken om strafbare feiten uit het verleden te onderzoeken, nieuwe te voorkomen en risicoanalyses te maken.

Momenteel verloopt de uitwisseling van PNR-gegevens met derde landen op basis van uiteenlopende regelingen. Daarmee doorgaan op een ogenblik waarop PNR-gegevens steeds populairder worden als beveiligingsinstrument, zou ongunstige gevolgen hebben voor de rechtszekerheid en voor de bescherming van de persoonsgegevens van passagiers.

In de mededeling van vandaag worden algemene beginselen vastgesteld die in elke PNR-overeenkomst met een derde land in acht dienen te worden genomen:

  • 1. 
    Bescherming van persoonsgegevens, ter bescherming van de rechten van passagiers:
  • PNR-gegevens mogen uitsluitend worden gebruikt voor de bestrijding van terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit;
  • de uitgewisselde categorieën PNR-gegevens dienen te worden beperkt tot wat voor dat doel noodzakelijk is en moeten in de overeenkomst duidelijk worden opgesomd;
  • passagiers moeten duidelijke informatie krijgen over de uitwisseling van hun PNR-gegevens en het recht hebben om hun PNR-gegevens in te zien en om bij een administratieve of rechterlijke instantie beroep in te stellen. Onder meer daardoor kan worden gewaarborgd dat de privacy wordt geëerbiedigd en dat elke inbreuk daarop wordt gesanctioneerd;
  • beslissingen die ongunstige gevolgen hebben voor passagiers mogen nooit gebaseerd zijn op een geautomatiseerde verwerking van PNR-gegevens. Een menselijke tussenkomst is steeds vereist voordat een passagier het instappen wordt geweigerd. De bedoeling hiervan is "profiling" te voorkomen;
  • derde landen moeten zorgen voor een hoog niveau van gegevensbescherming en voor een doeltreffend onafhankelijk toezicht op de instanties die PNR-gegevens gebruiken;
  • de PNR-gegevens mogen niet langer worden opgeslagen dan nodig is voor de bestrijding van terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit, en derde landen moeten gedurende de bewaringstermijn het aantal personen dat toegang heeft tot de gegevens geleidelijk verminderen;
  • PNR-gegevens mogen door het derde land uitsluitend met andere landen worden gedeeld (verdere doorgifte) als die landen de in de PNR-overeenkomst tussen de EU en het derde land neergelegde normen in acht nemen, en alleen geval per geval.
  • 2. 
    Praktische regels voor de doorgifte van PNR-gegevens, waarmee wordt beoogd de luchtvaartmaatschappijen rechtszekerheid te bieden en de kosten binnen aanvaardbare perken te houden: PNR-gegevens moeten worden doorgegeven op basis van het "push"-systeem, en het aantal keren dat gegevens vóór elke vlucht worden doorgegeven dient beperkt en evenredig te zijn.
  • 3. 
    Normen inzake toezicht op de correcte naleving van de PNR-overeenkomst, bijvoorbeeld wat betreft evaluatie, toezicht en effectieve geschillenbeslechting.
  • 4. 
    Wederkerigheid is ook een voorwaarde. Informatie over terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit die voortvloeit uit de analyse van PNR-gegevens door derde landen moet worden meegedeeld aan Europol, Eurojust en de EU-lidstaten.

Voor meer informatie

Homepage van Cecilia Malmström, EU-commissaris voor Binnenlandse Zaken:

http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/malmstrom/index_en.htm

MEMO/10/431