Grondwetgeving in behandeling

Met dank overgenomen van Nederlandse Grondwet 2018.

Bij de Staten-Generaal zijn op dit moment acht wetsvoorstellen voor wijziging van de Grondwet in behandeling. Vijf daarvan zijn een initiatief van Tweede Kamerleden, drie zijn door de regering ingediend. Daarnaast is er een internetconsultatie gaande voor één wijzigingsvoorstel.

Via het dossiernummer is in onderstaande tabel de voortgang van een wetsvoorstel te volgen.

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

In behandeling

 

dossier

initiatief/ regering

beginjaar

Tweede lezing TK

     

Correctief referendum

36.468

initiatief

2023

Eerste lezing EK

     

Zittingsduur Eerste Kamer

35.532

regering

2020

Tweede lezing Grondwetsherziening in Verenigde Vergadering

35.533

regering

2020

Eerste lezing TK

     

Recht op eerbiediging van het gezinsleven

36.459

initiatief

2023

Terugzendrecht Eerste Kamer

36.374

regering

2023

Toevoeging van bepalingen ten behoeve van gelijke kansen onderwijs

35.924

initiatief

2021

Modernisering rol van de Koning

32.866

initiatief

2011

De rol van de Koning bij kabinetsformaties

32.867

initiatief

2011

2.

Ontwikkelingen in 2024

In het regeerprogramma van het kabinet-Schoof wordt opheffing van het verbod om wetten aan de Grondwet te toetsen (artikel 120) aangekondigd en mogelijke instelling van een Constitutioneel Hof.

De commissie-Engels, die adviseerde over artikel 57 (incomptabiliteiten), beveelt wijziging van dat artikel aan en mogelijke uitbreiding van artikel 57a (tijdelijke vervanging).

3.

Ontwikkelingen in 2023

In oktober 2023 aanvaardde de Eerste Kamer een initiatiefwetsvoorstel over de mogelijkheid van een correctief referendum (36.160).

In januari 2023 rondde de Eerste Kamer het tweede lezingsvoorstel af over het toevoegen van 'handicap' en 'seksuele gerichtheid' aan de discrimnatieverboden van artikel 1.

Het voorstel tot wijziging van de voordracht van benoeming van leden van de Hoge Raad werd na een kritisch advies van de Raad van State in februari 2023 ingetrokken door de regering.

In november 2023 dienden vier Tweede Kamerleden een initiatiefwetsvoorstel in om een bepaling over het gezins- en familieleven in de Grondwet op te nemen.

4.

Ontwikkelingen in 2022

Het gesplitste initiatiefvoorstel-Leijten over het correctief referendum is op 5 juli 2022 door de Tweede Kamer in tweede lezing verworpen.

In het Staatsblad zijn verschenen de wetten over:

Kiescollege Eerste Kamerverkiezingen voor kiezers buiten Nederland (18 augustus 2022)

Toevoeging van een bepaling over het recht op een eerlijk proces (30 augustus 2022)

Toevoeging van een bepaling dat de Grondwet de grondrechten en democratische rechtsstaat beschermt (30 augustus 2022)

Modernisering brief-, telefoon- en telegraafgeheim (30 augustus 2022)

Herijking tweede lezing grondwetswijziging (30 augustus 2022)

Vervallen van additionele artikelen die zijn uitgewerkt (30 augustus 2022)

5.

Geslaagde Grondwetswijzigingen (1798-heden)

Inhoudelijk ligt de basis van de huidige Nederlandse Grondwet in de Grondwet van de Bataafse Republiek van 1798. Sindsdien hebben er een groot aantal grote en kleine herzieningen plaatsgevonden. De laatste grote wijziging dateert van 1983. Men spreekt nu dan ook van de 'Grondwet van 1983'.

Op deze website wordt een overzicht bijgehouden van alle versies van de Grondwet sinds 1798.

6.

Gestrande Grondwetswijzigingen (1983-heden)

De procedure om de Grondwet te wijzigen is een zware procedure. Voorstellen moeten twee keer aangenomen worden door beide Kamers van de Staten-Generaal, en in tweede lezing zelfs met tweederdemeerderheid. Het gebeurt dan ook dikwijls dat een voorstel tot wijziging van de Grondwet strandt.

Op deze website wordt een overzicht bijgehouden van alle voorstellen die sinds 1983 zijn ingediend, maar niet de eindstreep hebben gehaald.