Polen halen hun gezin naar Nederland

Steeds meer Polen die in Nederland werken, laten hun gezin overkomen. Dit beeld komt naar voren in nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voor het eerst sinds vijf jaar zijn er meer nieuwkomers dan mensen die vertrekken uit Nederland.

De toename van de immigratie komt voor een groot deel op conto van Oost-Europeanen. Het zijn vooral Polen, en in mindere mate Bulgaren, Roemenen, Hongaren en Litouwers die naar Nederland komen. Bijna 7000 Polen vestigden zich hier in de eerste helft van dit jaar. Onder hen opvallend veel vrouwen en kinderen. Dit duidt op gezinshereniging.

Poolse bruid

De Oost-Europeanen springen in het gat dat de Nederlanders laten vallen. Het aantal mensen in de werkzame leeftijdscategorie neemt namelijk af terwijl er veel vraag is naar arbeid. Dit werkt als een magneet op Oost-Europeanen die de slechtere economische omstandigheden in hun vaderland ontvluchten.

Sinds mei 2007 heeft het vrije verkeer van arbeid tussen Polen en de andere lidstaten van Europese Unie (EU) ervoor gezorgd dat veel meer Polen zijn uitgezwermd op zoek naar werk.

Jan Latten, hoogleraar demografie en verbonden aan het CBS, schetst in een notendop de Poolse immigratie die in de jaren 90 begon met de komst van huwbare vrouwen: "Toen Polen nog niet bij de EU hoorde waren Poolse immigranten voornamelijk vrouwen. Het waren vooral ook bruiden. We zien nu dat het verschuift naar mannen. Mannen hebben op dit moment de overhand, vooral in de leeftijd van 20 tot 40 jaar. Er komen ook vrouwen. Voor een deel volgen deze vrouwen hun man."

‘Waarom kom je niet ook?'

Gezinshereniging kent een eigen dynamiek en een eigen problematiek. Werk blijft belangrijk maar er komen ook andere zaken bij, zeker als er kinderen in het spel zijn.

Demograaf Jan Latten beschrijft hoe dit in zijn werk gaat: "Iemand van het stel vindt hier werk. Het duurt misschien langer dan men in eerste instantie gedacht. Hij blijft want hij verdient goed. Dan is het niet zo prettig als die partner lang weg is. Bij een beleid van vrije vestiging, een partner zonder werk in Polen, een woning in Nederland, dan is snel bedacht: waarom kom je niet ook? En in september beginnen de scholen, dan kunnen de kinderen ook nog naar school. Je ziet heel geleidelijk dit fenomeen in Nederland. Op sommige plaatsen wordt een lagere school opeens geconfronteerd met een aantal Poolse kinderen die geen woord Nederlands spreken."

Toekomst

In de tweede helft van 2008 zal het aantal immigranten waarschijnlijk verder stijgen omdat veel mensen in augustus naar Nederland komen in verband met de start van het nieuwe schooljaar.

Op de langere termijn wordt Nederland waarschijnlijk geconfronteerd met toenemende aantallen Bulgaren en Roemenen. Latten verwacht dat zij het voorbeeld van de Polen volgen als de beperkingen die nu nog gelden, komen te vervallen.

Immigratie

In de eerste helft van 2008 is de totale Nederlandse bevolking met zo'n 30.000 toegenomen, tot 16,4 miljoen. Voor een groot deel komt dit door natuurlijke aanwas, de rest is dus het gevolg van het toegenomen aantal nieuwkomers en het feit dat minder mensen ervoor kiezen Nederland te verlaten.

Het nu ontstane immigratieoverschot is echter nog beperkt. Joop Garssen van het Centraal Bureau van de Statistiek licht toe: "Het zijn relatief kleine aantallen. Het migratiesaldo, het verschil tussen immigratie en emigratie was 9000. Dat zijn er veel, maar op een bevolking van 16 miljoen natuurlijk weinig. De verandering is dus belangwekkender dan het aantal op zich."

De nieuwe trend van Poolse gezinshereniging dwingt de politiek om structurele voorzieningen te treffen voor deze nieuwkomers, iets wat eerder in Den Haag tot grote verdeeldheid leidde.