Consument moet meer macht krijgen

Eurocommissaris Kroes zet een nieuwe stap in haar kruistocht tegen bedrijven die zich schuldig maken aan prijsafspraken. Consumenten en bedrijven die gedupeerd zijn door kartelafspraken, moeten die schade via de rechter op de schuldige producenten kunnen verhalen, vindt Kroes.

Ieder jaar betalen bedrijven, gezinnen en individuen miljarden euro's te veel voor allerlei producten. Nu zijn er bijna geen mogelijkheden om die schade terug te krijgen. Kroes wil:

• - 

  Relevant bewijs verkregen door mededingingsautoriteiten beschikbaar maken voor de rechter om zo claims makkelijker te maken.
• - 

  Zowel collectieve als individuele claims moeten in heel Europa mogelijk worden. Nu is dit vrijwel onmogelijk.
• - 

  Een veroordeling door een mededingingsautoriteit is voldoende bewijs om bedrijven aan te klagen
• - 

  Alleen de werkelijk geleden schade plus de rente mag teruggeclaimd worden.

Commissaris Kroes vindt dat werkelijk iedereen naar de rechter mag stappen:

"Een individu die zich aangevallen voelt door een kartel en dat kan bewijzen, kan actie nemen op zichzelf of in gezamenlijkheid. Dat laatste zal een wijzer besluit zijn, omdat de procedurekosten nogal aan de hoge kant zijn. Maar het kan ook gebeuren door consumentenorganisaties of door een sector die zich aangesproken voelt door een bepaald kartel."

Iedereen kan dus schade verhalen. Tot nu was dit meestal onmogelijk.

Te duur bier in Nederland

Jarenlang hebben Nederlanders in kroegen en supermarkten veel te veel betaald voor hun biertje. Een aantal bierbrouwers in Nederland is veroordeeld door de Europese Commissie omdat ze de prijzen van het bier kunstmatig hoog hebben gehouden. Woordvoerder Ewald van Kouwen van de Consumentenbond ziet het voorstel van Kroes als een grote doorbraak.

"Het bierkartel is een prachtig voorbeeld. Er is natuurlijk niemand die zegt: ik heb te veel betaald voor mijn biertje in het restaurant of voor mijn flesje en ik stap naar een advocaat om geld terug te vragen. Maar we hebben natuurlijk met ons allen wel te veel betaald. Door als consumentenorganisaties geld te claimen, zou dat de manier zijn om eerlijkheid te krijgen en dit soort toestanden in de toekomst te voorkomen."

Wel vraagt de Consumentenbond aan de Nederlandse regering om de voorstellen zo snel mogelijk in te voeren en niet te wachten op Europese regels, omdat die nog enkele jaren op zich laten wachten

Amerikaanse toestanden

Maar er is ook kritiek, want volgens CDA-europarlementariër Bert Doorn riskeert Europa 'Amerikaanse toestanden'. Volgens Doorn is het vervolgen van kartels een taak voor justitie en niet voor burgers. "Wat mevrouw Kroes nu wil, is zeggen: ik heb niet genoeg personeel en ik kan al die kartels niet vervolgen, dus ik wil een deel overlaten aan de burgerij. En daar ben ik het niet mee eens, want dat is meer het Amerikaanse systeem: vanuit de heup schieten. Als je het er niet mee eens bent, dan stap je naar de rechter. Daarmee werk je situaties in de hand van vechtjasserij voor de rechter. Amerikaanse toestanden en prijsschieten dus."

Maar volgens commissaris Kroes is hier geen sprake van. Alleen de daadwerkelijk geleden schade plus de rente mag teruggeëist worden. Niet het drie- of viervoudige daarvan. Daarmee hoopt Europa te voorkomen dat er massaal miljoenenclaims ingediend worden en massa's advocaten zich specialiseren in het claimen. Amerikaanse toestanden, kortom.