Makkelijk naar de dokter in het buitenland

Patiënten moeten moeiteloos zorg in het buitenland kunnen krijgen. De Europese Commissie wil vastleggen dat iedereen snel in een ander EU land naar de huisarts kan of een operatie kan ondergaan. Europeanen hébben dit recht al, maar omdat het niet is vastgelegd in Europese regels gaat er veel mis. 

Via een groot beeldscherm in Nederland kijk ik live naar een operatie in het ziekenhuis in het Duitse Aachen. De borst van de patiënt ligt volledig open, omdat hij een nieuwe aorta krijgt.

De operatie wordt uitgevoerd in Duitsland, maar een specialist in Maastricht kijkt via moderne apparatuur of alles goed gaat met de ruggenwervel van de patiënt. Zo kan de Nederlandse specialist effectief in Duitsland en in zijn eigen land zijn werk doen en wordt de dure apparatuur voor twee landen gebruikt.

Een mooi voorbeeld van grensoverschrijdende zorg van de samenwerkende ziekenhuizen in Aachen en Maastricht. Steeds meer mensen worden namelijk in het buitenland geopereerd en patiënten hebben er ook récht op, zo blijkt uit uitspraken van het Europese Hof van Justitie.

Veel praktische problemen

Zorg halen in het buitenland is in theorie geregeld, in de praktijk blijkt het lastig uitvoerbaar. Vertelt dokter Jacobs, chirurg in het Academisch Ziekenhuis Maastricht.

"Belangrijkste probleem is de logistiek, dat ze eerst toestemming moeten vragen en allerlei formulieren moeten invullen en pas na weken antwoord krijgen, terwijl het dan soms al te laat is. Ik denk dat de nieuwe regels cruciaal zijn, het zou ideaal zijn als er een soort Europees gezondheidspaspoort komt waarmee patiënten vrij door de EU kunnen reizen, zonder dat ze telkens barriëres tegenkomen."

In het Maastrichtse ziekenhuis ontmoet ik ook Josef Caruana uit Malta. Hij ondervond de praktische problemen aan den lijve. Caruana moest snel een levensreddende operatie ondergaan, maar zijn verzekeraar weigerde te betalen. De man wacht tot de dag van vandaag op terugbetaling van zijn operatie, en is naar het Europese Hof gestapt om zijn gelijk te halen.

Regels zwart op wit

Brussel wil de rechten van iedere Europeaan formeel vastleggen. De voorstellen op een rij: 

• - 

  Patiënten hebben recht op zorg in het buitenland als die niet of niet zonder vertraging te verkrijgen is in eigen land.
• - 

  Europeanen moéten de operatie of behandeling vergoed krijgen van hun verzekeraar. Maar alleen de kosten die ook in eigen land gemaakt zouden zijn. Extra kosten komen voor rekening van de patiënt.
• - 

  Na behandeling in een ander land krijgt de patiënt ook recht op de daar voorgeschreven medicijnen en/of onderzoeken in eigen land. Nu is dit niet het geval.
• - 

  In elk EU-land moeten contactpunten komen. Patiënten kunnen daar alle informatie krijgen om eenvoudig en snel in het buitenland geholpen te worden.

Doel: betere zorg

Het wegnemen van de drempels voor een behandeling in het buitenland maakt de gezondheidszorg in de Unie effectiever. Gespecialiseerde centra kunnen patiënten uit heel Europa behandelen en wachtlijsten krimpen, omdat landen waar overcapaciteit is mensen uit landen met wachtlijsten kunnen opereren. 

De Nederlandse zorgverzekeraar CZ is blij met de plannen. Algemeen directeur Leers:" We kunnen in ieder geval druk uitoefenen op de zorginstellingen in Nederland om de wachtlijsten niet te hoog te laten oplopen, want we hebben nu een prima ventiel om tegen de klanten te zeggen: u hoeft niet te wachten, u kunt voor een geplande ingreep naar het buitenland. Wij gaan onze klanten die zorg nodig hebben onmiddellijk bemiddelen in het buitenland."

De kosten voor Nederlanders die zorg in een ander land zoeken zijn overigens in een jaar tijd verdubbeld van 50 naar 100 miljoen euro per jaar. De verwachting is dat als deze voorstellen worden aangenomen meer mensen gebruik gaan maken van grensoverschrijdende gezondheidszorg.