Vrouwen in de VVD

De VVD is vanaf haar ontstaan een sterk emancipatorische partij geweest, waarin vrouwen steeds een belangrijke rol speelden. De VVD zette zich (vaak samen met de PvdA en later met D66) in voor gelijke rechten van mannen en vrouwen. Diverse vrouwelijke VVD'ers speelden een belangrijke rol in de Tweede Kamer en als minister.

In 1969 was Haya van Someren de eerste vrouwelijke partijvoorzitter. Als Tweede Kamerlid had zij daarvoor al furore gemaakt als gedegen debatster op het gebied van onderwijs en omroep. Zij stapte in de voetsporen van Jeanne Fortanier-de Wit, die vanaf 1948 woordvoerster onderwijs was van de VVD, maar die zich ook met allerlei andere onderwerpen bezighield.

In 1959 werd Joke Stoffels-van Haaften de eerste vrouw die een vergadering van de Tweede Kamer voorzat, nadat zij in dat jaar tot ondervoorzitter was gekozen. In 1963 was Jo Schouwenaar-Franssen op Maatschappelijk Werk de tweede vrouwelijke minister van ons land.

De liberale woordvoerster volksgezondheid Els Veder was in de jaren zeventig nauw betrokken bij de pogingen om een liberalere regeling voor zwangerschapsafbreking te bewerkstelligen. Samen met haar fractiegenoot Geurtsen diende zij daarover een initiatiefvoorstel in, dat later werd samengevoegd met een door de PvdA'ers Lamberts en Roethof ingediend voorstel. Na verwerping van dit voorstel in 1977 werd via een mede door de VVD'er Ginjaar verdedigd voorstel de abortuskwestie in 1981 definitief geregeld.

In de jaren zeventig waren Annelien Kappeyne van de Coppello, Nel Ginjaar-Maas en Neelie Smit-Kroes vooraanstaande vrouwelijke VVD-kamerleden. Annelien Kappeyne zorgde er bij de Grondwetsherziening voor dat de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam als recht in de Grondwet werd opgenomen. Neelie Kroes werd vijftien jaar na haar ministerschap de eerste Nederlandse vrouw in de Europese Commissie.

Tot de populairste vrouwelijke Kamerleden in de laatste decennia van de 20e eeuw behoorden Erica Terpstra en Annemarie Jorritsma. Terpstra wist bij enkele verkiezingen enorme aantallen voorkeurstemmen te verwerven. Jorritsma was in 1998 de eerste vrouw op het ministerie van Economische Zaken en vicepremier. In de periode 2003-2006 was Ayaan Hirsi Ali een spraakmakend VVD-kamerlid.

Ook Rita Verdonk bereikte als VVD-minister een enorme populariteit. Zij behaalde bij de verkiezingen van 2006 als nummer twee op de kandidatenlijst meer stemmen dan lijsttrekker Mark Rutte. In 2007 werd Verdonk uit de VVD gezet, waarna ze zelf de partij ''Trots op Nederland'' oprichtte.

In de periode na 2012 waren er twee vrouwelijke VVD'ers Kamervoorzitters. Ankie Broekers-Knol werd in 2013 voorzitter van de Eerste Kamer en Anouchka van Miltenburg was van 2012 tot 2015 voorzitter van de Tweede Kamer.

Edith Schippers, minister in het kabinet-Rutte II, werd na de verkiezingen van maart 2017 de tweede vrouwelijke informateur uit de geschiedenis. Alleen Els Borst (D66) ging haar voor in 1998. Schippers onderzocht - zonder succes - vorming van een kabinet van VVD, D66, CDA en GroenLinks.

Bij het aantreden van het kabinet-Rutte IV in 2022 stonden er vijf vrouwelijke VVD-ministers op het bordes: Dilan Yesilgöz-Zegerius, Liesje Schreinemacher, Micky Adriaansens, Christianne van der Wal-Zeggelink en Conny Helder. In 2023 kwam daar Mariëlle Paul bij, zodat het kabinet-Rutte IV zes vrouwelijke VVD-ministers telde.

Meer over