Parlementsleden ontmoeten ACS-collega's: 'gerechtigheid op het gras' in Rwanda
De ontwikkelingen in de Democratische Republiek Congo, de economische partnerschapsovereenkomsten tussen de ACS en de EU, natuurrampen en de toegang tot gezondheidszorg waren enkele van de onderwerpen die werden besproken op de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU in Kigali (Rwanda) van 19 tot en met 22 november. Een van de workshops werd geleid door het Ierse Parlementslid Gay Mitchell en betrof de rol van de Gacaca-rechtbanken als poging tot verzoening in Rwanda.
Gacaca ( 'justitie op het gras') is een rechtssysteem dat vernoemd is naar een Rwandees gebruik om lokale geschillen op te lossen. Traditioneel roepen daarbij de dorpsoudsten alle partijen op tot bemiddeling om een oplossing te bereiken nadat een misdaad heeft plaatsgevonden. Daarna kan er worden overgegaan tot berouw of vormen van herstelbetalingen.
De gerechten werden in 2002 in het leven geroepen om de daders van de genocide in Rwanda van 1994 te berechten. Hierbij vormden extremistische Hutu's de aanleiding voor een genocide op tenminste 500.000 personen van een andere etnische groep, de Tutsi's. Ook vele duizenden gematigde Hutu's vonden de dood. Meer dan 100.000 verdachten van de volkerenmoord ontvluchtten het land of werden gevangen gezet. De rechtbanken begonnen hun rechtszaken in maart 2005. Gacaca-rechters kunnen straffen opleggen die oplopen tot levenslange gevangenisstraf.
Parlementslid Mitchell tevreden met vooruitgang
Het Ierse Parlementslid Gay Mitchell (Europese Volkspartij) is lid van de commissie Ontwikkelingssamenwerking en vice-voorzitter van de delegatie ACS-EU. Mitchell zat de sessie voor over de centrale rol van de Gacaca-rechtbanken in het verzoeningsproces in Rwanda.
Mitchell liet vanuit Kigali weten optimistisch te zijn over de vooruitgang die wordt geboekt op weg naar vrede en verzoening tussen beide grote gemeenschappen in Rwanda. Mitchell: "Het was een voorrecht om voorzitter te zijn van de sessie over de Gacaca-rechtbanken. Ik kon rechtstreeks van de minister van Justitie horen hoe het systeem werkt. Het hele juridische systeem werd door de Rwandese genocide volledig vernield, waardoor het onmogelijk was om via de normale rechtsgang beschuldigden terecht te stellen. Vijf jaar na de genocide waren slechts 6000 van de 120.000 gevangenen berecht. Het zou in dat tempo meer dan een eeuw duren om alle verdachten te berechten."
"85% van de bevolking neemt actief deel aan deze rechtbanken", zo ging Mitchell verder. "Het Gacaca proces helpt de slachtoffers van de genocide om te weten te komen waar de lichamen van hun familieleden zijn, zodat ze hen waardig kunnen begraven."
Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU
De Paritaire Parlementaire Vergadering (PPV) bestaat uit afgevaardigden uit 78 landen uit Afrika, het Caraïbisch gebied en de Stille Zuidzee en 78 leden van het Europees Parlement. Het is ontstaan uit de gemeenschappelijke wil om de verkozen vertegenwoordigers van de EU en die uit de ACS-staten samen te brengen.
De PPV komt tweemaal per jaar bijeen in een plenaire zitting, afwisselend in de Europese Unie en in een ACS-staat. Dit keer ontmoetten de vertegenwoordigers elkaar voor de 14e keer in Kigali, Rwanda.