Interviews die voor opschudding zorgden

Vraag: Is het vaker voorgekomen dat interviews tot opschudding in politiek Den Haag leidden?

Antwoord: Ja, dat is meerdere keren voorgekomen. In mei 1975 leidde het zelfs tot het ontslag van staatssecretaris Glastra van Loon van Justitie. Glastra van Loon had in een interview met onder meer Vrij Nederland kritiek geuit op de organisatie en ambtelijke leiding van zijn departement. Met name secretaris-generaal Mulder moest het daarbij ontgelden. Omdat minister Van Agt achter Mulder ging staan, werd de positie van Glastra van Loon onhoudbaar.

Enkele maanden eerder, in augustus 1974, was een interview van minister Vredeling van Defensie, eveneens met Vrij Nederland, aanleiding voor een rel. In een zeer openhartig gesprek gaf de minister uiting aan allerlei ongenoegens. Hij bekritiseerde zowel secretaris-generaal Luns van de NAVO als zijn collega-ministers Pronk en Van der Stoel. Ook gaf hij aan een hekel aan uniformen te hebben.

Tijdens een door de VVD aangevraagde interpellatie verdedigde minister-president Den Uyl zijn minister. Die had inmiddels excuses gemaakt. Een door de Rooms-Katholieke Partij Nederland en Boerenpartij ingediende motie van wantrouwen werd verworpen.

Tijdens het kabinet-Lubbers I kwamen de ministers Ruding en Brinkman in opspraak door interviews. Ruding haalde in Het Vrije Volk uit naar werklozen, die volgens hem liever bij Tante Truus bleven wonen, dan te verhuizen om elders te kunnen werken. Brinkman uitte in Vrij Nederland kritiek op de werkwijze van de Tweede Kamer.

In beide gevallen waren de uitspraken reden voor een interpellatie door oppositieleider Den Uyl.

Minister Nawijn uitte eind 2002 eveneens kritiek op het functioneren van de Tweede Kamer. Hij zei dat in de Kamer sprake was van één groot ritueel. Een afkeurende motie van de SP werd verworpen. Eerder hadden uitspraken in Nieuwe Revu van de LPF-minister over de doodstraf ook al tot veel commotie geleid en tot veel kritiek in de Tweede Kamer.

Ook enkele Kamerleden kwam door interviews in de problemen. In 1951 trad PvdA-fractievoorzitter Van der Goes van Naters af, nadat hij een afwijkend standpunt had laten horen over het Nieuw-Guineabeleid.

Korter geleden kwam de VVD'er Hofstra in problemen na een interview met Vrij Nederland. In dit interview deed hij uitspraken over vermoedelijke uitkomsten van het onderzoek van de door hem geleide Kamercommissie onderzoek Stichting Woningbeheer Limburg. Hofstra trad hierna af als voorzitter.