Wim Duisenberg verdedigt jaarverslag ECB 2002 voor EP (rapporteur Hans Blokland)

Hans BLOKLAND (EDD, NL)

Verslag over het jaarverslag 2002 van de Europese Centrale Bank

De heer Duisenberg, president van de ECB, neemt deel aan het debat

Doc.: A5-0237/2003

Procedure : Initiatief

Debat : 3 juli 2003

Stemming : 3 juli 2003

  

De Rapporteur

Hans BLOKLAND (EDD, NL) heeft de biografie van Duisenberg gelezen en is zodoende op de hoogte van de moeizame onderhandelingen die hebben plaatsgevonden voordat Duisenberg president van de Europese Centrale Bank (ECB) kon worden. Duisenberg heeft als president een geheel eigen koers uitgezet. Ironisch genoeg heeft juist het land dat de meeste moeite had met zijn benoeming, gevraagd of hij niet wat langer aan kon blijven.

Voor het tweede achtereenvolgende kwartaal is de economie gekrompen. Er is dus sprake van een recessie. Verwachtingen over het herstel van de economie na 11 September zijn niet uitgekomen. Het vertrouwen van de burger in de euro is niet erg groot. De ECB moet grote inspanningen doen om voor prijsstabiliteit te zorgen. Het zijn echter de lidstaten die met hun begroting de basis leggen voor een solide euro.

Het Parlement steunt het beleid voor een stabiele euro. Het aantal politieke wensen in de resolutie is beperkt. Het Parlement wil niet tornen aan de doelstelling van de ECB. Nieuwe taken, als bevordering van de economische groei, zijn ondergeschikt aan de prijsstabiliteit. Was eerst de kritiek groot toen de koers van de euro daalde, er is nu kritiek omdat de koers stijgt. De dollar-eurokoers is echter geen doel op zich. De reële lonen stijgen nog sterk, ondanks de oplopende werkloosheid. Dat wijst op een rigide Europese arbeidsmarkt.

Op de achterzijde van de biografie staat een foto van Duisenberg die bezig is met zijn hobby: vissen. Blokland wenst Duisenberg een goede vangst toe.

De Commissie

Volgens Pedro SOLBES MIRA sluit het verslag Blokland aan bij de lijn van de verslagen van de voorgaande jaren. De introductie van de euro was een succes. Het Verdrag zegt dat de ECB de prijsstabiliteit moet handhaven. Blokland zegt daar toch iets anders over, namelijk dat de bank zich ook van andere taken moet kwijten. Blokland heeft ook kritiek op het bestuur van de bank. Dat is toch wat prematuur.

De President van de ECB

Wim DUISENBERG zegt dat het waarschijnlijk zijn laatste bezoek aan het Parlement is. Ondanks een aantal incidenten was 2002 toch een belangrijke stap op weg naar een financieel geïntegreerd Europa. De chartale euro is vlot aanvaard. In 2002 is ook het belangrijke besluit genomen om tien nieuwe landen tot de Unie te laten toetreden. 2001 kende een vertraging in de economische activiteit.

Begin 2002 was er sprake van een herstel, maar dat is later dat jaar weer teniet gedaan. De groei van het BBP bedroeg in 2002 slechts 0,8%, ten opzichte van 1,4% in 2001. De inflatie bleef in 2002 ongewijzigd op 2,3%. Dat had gedeeltelijk te maken met tijdelijke factoren zoals hogere olieprijzen en slechte weersomstandigheden. Ook de invoering van de euro had een kleine invloed op de inflatie. De gevoelsinflatie was echter hoog, door de relatief hoge prijsstijgingen in sommige sectoren.

De loonstijging bleef in 2002 aanzienlijk, wat duidt op rigiditeiten op de Europese arbeidsmarkt. De bovenmatige liquiditeit werd vanwege de lage economische groei niet gezien als een bedreiging voor de prijsstabiliteit. De appreciatie van de euro leidde op de middellange termijn tot een lagere inflatie. Vandaar dat de interestvoet kon worden verlaagd met 50 basispunten in december 2002 en met 25 basispunten in maart 2003.

Afgelopen juni is de interestvoet opnieuw verlaagd. De vooruitzichten voor de prijsstabiliteit zijn verbeterd. De inflatie staat op 2,0% en de rentevoet is historisch laag. De waardering van de euro moet ertoe bijdragen dat de inflatoire druk laag blijft. Een sterke monetaire groei zou voorlopig geen negatief effect op de prijsstabiliteit mogen hebben.

De vooruitzichten voor de prijsstabiliteit zijn gunstig, maar monetair beleid alleen kan niet leiden tot economische groei. Een deel van de economische zwakte kan worden toegeschreven aan een gebrek aan ambitie om fiscale hervormingen door te voeren. Er zijn structurele hervormingen nodig.

Op het gebied van de ruime economische richtsnoeren of het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) staat Duisenberg achter de resolutie van Blokland. Diens verzoek dat de ECB de notulen van vergaderingen en de stemmingen publiceert, steunt hij echter niet. Er is al voldoende transparantie. Het besluitvormingsproces wordt niet vertraagd doordat besluiten met consensus worden genomen.

De droom van een herenigd Europa wordt realiteit. Er zijn echter nog veel uitdagingen. Het verdrag van Nice heeft duidelijke grenzen gesteld aan de stemmodaliteiten. In een veel grotere Raad van Bestuur zal de nieuwe stemverdeling de efficiënte besluitvorming behouden.

Een belangrijke prioriteit voor de ECB is te zorgen voor de noodzakelijke infrastructuur zodat, bij de uitbreiding van de Unie, de uitbreiding van het Europees Stelsel van Centrale Banken en van het eurosysteem goed kan verlopen. Het is de laatste keer dat Duisenberg het Parlement het jaarverslag voorlegt. Duisenberg dankt de aanwezigen voor de goede samenwerking.

De voorzitter van het Parlement roemt de bijdrage van Duisenberg aan de uitbouw en de positie van de ECB.

Fractiewoordvoerders

Generoso ANDRIA (EVP/ED, I) zegt dat de eerste taak van de Bank is te zorgen voor prijsstabiliteit. Toch heeft de Bank meer taken. Het SGP moet op een flexibele wijze worden toegepast. Groei is het hoofdbestanddeel van het SGP. Groei kan worden bereikt door grote infrastructurele werken. Uiteraard mag niet worden afgezien van een goed fiscaal beleid. Een aantal nationale centrale banken heeft opgemerkt dat zij worden geconfronteerd met meer centralisatie vanuit Frankfurt. Er is een soort strijd gaande tussen de ECB en de nationale centrale banken. Er moet een taakverdeling komen tussen centrum en periferie, waarbij de ECB als taak heeft controle uit te oefenen op de andere financiële instellingen. Hopelijk zal de Intergouvernementele Conferentie dit punt ophelderen.

Volgens Christa RANDZIO-PLATH (PES, D) is de meerderheid van de burgers voorstander van de euro. Dat is mede aan Duisenberg te danken. De rente in Europa bevindt zich op een historisch laag niveau. De geldpolitieke strategie is desalniettemin niet optimaal. Politici moeten niet alleen kijken naar prijsstabiliteit, maar ook naar groei, werkgelegenheid en sociale cohesie. De ECB zou daar een grotere bijdrage aan kunnen leveren. Andere internationaal belangrijke centrale banken hechten toch minder rigide aan prijsstabiliteit. Een inflatieniveau van 2% met een bandbreedte van 1% zou het overwegen waard zijn. Er zijn economische stimulansen nodig. Structurele en fiscale hervormingen alleen kunnen de doelstellingen van Lissabon niet realiseren. De notulen van de vergaderingen van de Raad van Bestuur moeten in beknopte versie worden gepubliceerd, evenals de resultaten van de stemmingen. Dat biedt meer informatie en vermijdt misinformatie en bijgevolg speculatie. Meer transparantie verhindert inschattingsproblemen. Verder pleit Randzio-Plath voor de afschaffing van het biljet van € 500 en voor de invoering van een ééneurobiljet. Er bestaat tenslotte ook een ééndollarbiljet.

Olle SCHMIDT (ELD, S) bedankt Duisenberg voor de succesvolle introductie van de euro. De euro is de tweede grootste munt in de wereld. Schmidt maakt zich zelfs zorgen over de kracht van de euro. In Zweden wordt dit jaar een referendum gehouden over de introductie van de gemeenschappelijke munt. De ECB is in het verleden tegemoet gekomen aan een aantal wensen van het Parlement, dit zou de Bank in de toekomst opnieuw kunnen doen. Openheid en transparantie zijn altijd goed voor de democratie. Schmidt wens Duisenberg veel succes bij het vissen.

Nogmaals de President van de ECB

Wim DUISENBERG zegt dat de ECB niet de hoedster van het SGP is, dat is de Commissie. De ECB staat echter altijd pal achter de Commissie waar het de naleving het SGP betreft. Over het algemeen is de ECB tevreden over het ontwerp voor een Europese Constitutie. De Bank heeft wel één grote wens voor een wijziging: de term Europees Stelsel voor Centrale Banken moet met wat ambiguïteit worden gelezen. Soms worden alle nationale centrale banken bedoeld, soms de ECB en de centrale banken van de landen die deelnemen aan de euro. Er dient in de Grondwet een verwijzing opgenomen te worden naar het eurosysteem.

Duisenberg wil glashelder zijn: het huidige monetaire beleid is in de ogen van de Raad van Bestuur van de ECB gepast. De ECB verwacht voor de rest van het jaar een inflatie van rond de 2%. Begin volgend jaar zal de inflatie aanzienlijk dalen. Later in 2004 en in 2005 zal de inflatie weer stijgen tot 2%. Het monetaire beleid heeft zijn steentje bijgedragen aan de aanzwengeling van de groei en de werkgelegenheid. De ECB heeft zijn werk gedaan.

De regeringen mogen hun eigen fouten niet langer verstoppen achter de ECB. Het beleid van de ECB is niet te rigide. De Bank streeft naar een inflatieniveau dat onder, maar dicht in de buurt van 2% ligt. Dat moet een signaal zijn dat de Bank streeft naar een lage inflatie, met vermijding van deflatie.

Duisenberg verwacht geen deflatie, niet in Europa en niet in de individuele eurolanden. De Bank of England heeft als doelstelling een inflatieniveau van 2,5% gemeten aan de hand van de detailprijzenindex. Waarschijnlijk zal de Bank of England dit jaar nog overschakelen op het gebruik van de consumentenprijsindex. Als dat gebeurt, zal de Britse inflatiedoelstelling minder dan 2% worden.

Wat de transparantie betreft bestaat er geen centrale bank in de wereld die zo transparant is als de ECB. Ongeveer één uur nadat belangrijke beslissingen worden genomen, geeft de ECB een persconferentie waarin wordt uitgelegd welke beweegredenen tot de beslissing hebben geleid. Vorige week heeft de Federal Reserve Bank zijn stemmingen gepubliceerd. Dit bleek juist tot verwarring op de markt te leiden.

Duisenberg heeft acht jonge kleinkinderen die hem onlangs in een kinderprogramma zagen waarin hij de werking van de euro uitlegde. Zij belden hem na de uitzending op en Duisenberg vroeg of ze zijn uitleg begrepen hadden. Zijn kleinkinderen antwoordden: "Wat valt er nu uit te leggen over de euro? We kennen niets anders."

De Parlementsvoorzitter spreekt van een historisch debat. Duisenberg heeft stabiliteit en goed bestuur in de ECB gebracht. Het Parlement is hem daar bijzonder dankbaar voor.