EP steunt Ruslandrapport-Belder: kritiek op mensenrechtensituatie en analyse energierelatie

Bas BELDER (EDD, NL)

Verslag met een ontwerpaanbeveling betreffende de betrekkingen EU-Rusland

Doc.: A5-0053/2004

Procedure : Initiatief

Debat : 26 februari 2004

Stemming : 26 februari 2004

Verslag aangenomen

Het Parlement beveelt de Raad aan het Ruslandbeleid te concentreren rond de volgende doelstellingen:

• - 

  bewerkstelligen van goed nabuurschap;
• - 

  bevorderen van de mensenrechten en het verbeteren van de situatie in Tsjetsjenië;
• - 

  samenwerken bij de aanpak van 'bevroren conflicten' in de zuidelijke Kaukasus;
• - 

  gebruikmaken van het potentieel voor meer handel;
• - 

  ondersteunen van inspanningen gericht op de verbetering van de volksgezondheidssituatie en de sociale ontwikkeling in Rusland, met bijzondere nadruk op de regio Kaliningrad.

  Het EP beveelt de Raad aan om Rusland te vragen de grensovereenkomst met de toetredingslanden Estland en Letland zo spoedig mogelijk te ondertekenen en te ratificeren. De Raad wordt bovendien aanbevolen nadruk te leggen op de samenwerking met Rusland bij de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit, inclusief drugs- en mensenhandel en kinderporno, en bij de preventie van illegale immigratie.

  Het Parlement beschouwt het ontbreken van een dialoog over Tsjetsjenië als moreel en politiek onverdedigbaar, onverenigbaar met de wens om de samenwerking op veiligheidsgebied te verdiepen en onverenigbaar met de daadwerkelijke veiligheidsbelangen van zowel Rusland als de EU. Het EP is van mening dat het succes van de heer Kadyrov in de recente presidentsverkiezingen in Tsjetsjenië het resultaat is van een oneerlijke fase voorafgaand aan de verkiezingen.

  De leden herhalen hun ernstige bezorgdheid over de zaak van de ontvoerde Nederlandse hulpverlener Arjan Erkel van Artsen zonder Grenzen. Zij dringen aan op de politieke inzet van de federale en lokale autoriteiten in Rusland, van de Commissie en de Raad om ervoor te zorgen dat Arjan Erkel in vrijheid wordt gesteld.

  Het EP beveelt de Raad aan er bij Rusland voortdurend op aan te dringen het nodige te doen om een eind te maken aan de mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië, onderzoeken in te stellen naar verdwijningen, berichten van martelingen en andere misdrijven, de daders ervan te vervolgen en ervoor te zorgen dat rechtszaken aan alle juridische eisen voldoen. VN-rapporteurs moeten de republiek kunnen bezoeken en het internationale personeel van VN-organisaties, humanitaire en mensenrechtenorganisaties, media en journalisten, moeten in Tsjetsjenië kunnen werken. Ook moet er onmiddellijk een eind worden gemaakt aan het uitoefenen van druk op verdreven personen in Ingoesetië om tegen hun wil en ondanks de nog altijd zeer moeilijke veiligheidssituatie naar Tsjetsjenië terug te keren. Het Parlement spreekt nog zijn oordeel uit dat de deportatie van het gehele Tsjetsjeense volk naar Centraal-Azië, die op 23 februari 1944 op bevel van Stalin werd uitgevoerd, een daad van genocide vormt.

  De Raad wordt verzocht de Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger voor het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid op te dragen alle vredesvoorstellen voor Tsjetsjenië te onderzoeken en hun conclusies aan het Parlement voor te leggen. Het EP doet de Raad voorts de aanbeveling om gebruik te maken van alle ter beschikking staande maatregelen om invloed uit te oefenen op het Russische beleid in Tsjetsjenië en een oplossing van het conflict naderbij te brengen. De Raad wordt bovendien opgeroepen protest aan te tekenen telkens wanneer personen die een beroep op het Europese Hof voor de Rechten van de Mens gedaan hebben (of hun familieleden) gefolterd worden, verdwijnen, of worden gedood.

  Het Parlement wil dat de Raad zijn oproep aan Rusland herhaalt om de troepen uit de afvallige regio Trans-Dnjestrië en uit geheel Georgië terug te trekken. Volgens het EP hangt de toekomstige ontwikkeling in Georgië sterk af van de houding van Rusland. Het Parlement spreekt de verwachting uit dat er geen pogingen tot inmenging in Georgië in het algemeen en in de regio Adzjarië in het bijzonder worden gedaan.

  De parlementsleden betreuren dat de recente stappen van de Russische regering tegen Yukos en het Open Society Institute van dien aard waren dat zij ernstige vermoedens deden rijzen van politieke bemoeienis met de rechtsgang. De leden roepen de autoriteiten op alle gevangenen eerlijk te behandelen. Daarnaast verzoeken zij de Raad om er bij de Russische regering op aan te dringen dat zij de rechten van de nationale minderheden eerbiedigt, door met name lager onderwijs in de minderheidstalen toe te staan en toe te staan dat er voor het schrijven van deze talen andere alfabetten dan het Cyrillische worden gebruikt.

  Op milieugebied onderstreept het EP dat het belangrijk is dat Rusland het Verdrag van Espoo inzake milieu-effectrapportage in grensoverschrijdend verband ratificeert en uitvoert, om efficiënte milieubeschermingsmaatregelen te ontwikkelen voor de Baltische Zee. Rusland wordt opgeroepen enkelwandige tankers versneld uit de vaart te nemen en adequate milieu-effectevaluaties uit te voeren alvorens aardolie te winnen, nieuwe grote havens te bouwen of de levenscyclus van kerncentrales te verlengen. Het Parlement betreurt het feit dat Rusland de ratificatie van het Kyotoprotocol blijft vertragen. De leden roepen de Raad op om opnieuw te proberen Rusland ertoe te bewegen het protocol alsnog te ratificeren.

  Het Parlement pleit, in het kader van de Gemeenschappelijke Europese Economische Ruimte, voor de liberalisering van handel en investeringen, een wederzijdse openstelling van de markten en het verwijderen van handels- en investeringsbelemmeringen, met als einddoel, op de lange termijn, de oprichting van een vrijhandelszone met Rusland. Voorts beveelt het EP de Raad aan te onderstrepen dat de EU-markt alleen voor Russische elektriciteitsexporten kan worden opengesteld indien de elektriciteitsproductie in Rusland onder veilige omstandigheden plaatsvindt. Hiertoe moet in ieder geval de veiligheidsstatus van de kernreactoren worden opgewaardeerd tot de standaarden van het Internationaal Atoomagentschap, moet radioactief afval beter worden verwerkt en moeten maatregelen worden genomen om de milieuvervuiling terug te dringen. Tenslotte steunt het Parlement de aanleg van de Noord-Europese gaspijpleiding die Centraal-Europa en Groot-Brittannië moet voorzien van Russisch aardgas en aldus de zekerheid van de gasvoorziening zal verhogen.